Çapanoğlu Hamamı (Merkez)

Yozgat il merkezi, İstanbulluoğlu Mahallesi’nde Cumhuriyet Meydanı yakınında bulunan Çapanoğlu Camisi Bozok Sancağı Valisi Çapanoğlu Mustafa Bey tarafından h.1193 (1779) yılında yaptırılmıştır. Caminin güneydoğusunda bulunan hamamı ise Çapanoğlu Süleyman Bey h.1208 (1793) yılında yaptırmıştır.

Hamam kesme ve moloz taştan dikdörtgen planlı bir yapı olup, soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Soyunma yeri kareye yakın dikdörtgen planlı olup, değişik dönemlerde yapılan eklerle iki kata dönüştürülmüştür. Kare planlı bir avlunun çevresinde soyunma odaları ile ortasında sekizgen fıskiyeli bir havuzun bulunduğu bir bölüm halindedir. Bunun üzeri sekizgen kasnaklı kubbe ile örtülüdür.

Ilıklık bölümü enine dikdörtgen planlı olup, iki sivri kemer ile üç bölüme ayrılmıştır. Bu bölümlerin ortadaki küçük bir kubbe, iki yanındakiler de aynalı tonozla örtülmüştür. Ilıklıktan sıcaklığa yuvarlak kemerli bir kapıdan girilmektedir. Sıcaklık haç planlı ve dört eyvanlıdır. Ortasında sekizgen bir göbek taşı olup, üzerinde de sekizgen kasnaklı bir kubbe bulunmaktadır. Sıcaklıktaki dört eyvanın kolları arasına da halvet hücreleri yerleştirilmiştir. Bunlar küçük odacıklar şeklinde olup, içlerinde üçer kurna, üzerlerinde de küçük kubbeler bulunmaktadır.

Çapanoğlu Hamamı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1960’lı yıllarda onarılmış ve yapının kuzeyine bu plana benzer bir hamam daha eklenmiştir. Böylece çifte hamam plan görünümünü kazanmıştır.


Hacı Hamamı (Akdağmadeni)

Yozgat ili Akdağmadeni ilçesinde, çarşı içerisindeki bu hamam kitabesinden öğrenildiğine göre h.1331 (1895–1896) yıllarında yapılmıştır. Banisi kesin olarak bilinmemektedir.

Kesme ve moloz taştan yapılan hamam dikdörtgen planlıdır. Hamam soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Soğukluğun çevresi üç yuvarlak kemerle bölümlere ayrılmış bunların içerisine soyunma odaları yerleştirilmiştir. Ayrıca bu bölümün çevresini üç taraftan bir teras çevirmektedir. Ortasında yuvarlak fıskiyeli bir havuz bulunmaktadır. Bu bölümün üzeri yüksek kasnaklı tromplu bir kubbe ile örtülmüştür. Buradan üzeri beşik tonozlu ılıklığa ve yuvarlak kemerli bir kapı ile de sıcaklığa geçilmektedir.

Sıcaklığın ortasında yuvarlak bir göbek taşı bulunmaktadır. Sıcaklığın kuzeydoğu köşesine büyük bir halvet odası yerleştirilmiş ve üzeri de beşik tonozla örtülmüştür. Kare planlı sıcaklığın üzeri yüksek kasnaklı bir kubbe ile örtülüdür.

Hamam uzun süre depo olarak kullanılmış olup, günümüzde harap bir durumdadır.