İthalat, ihracat veya uluslararası taşımacılık hizmetleri veren şirketlerin aşina olduğu kavramlardan olan navlun, mal ve ürün tedarikindeki faturalama sürecinin düzenlenmesini sağlar. Verilen hizmet karşılığında hazırlanan faturalarda verimliliği artırır ve hata ile sahtekarlık riskini azaltır. Bu nedenle deniz taşımacılığı da dahil olmak üzere, yurt dışı taşıma hizmetleri veren şirketlerin navlun faturası nedir ve nasıl hesaplanır gibi konulara vakıf olması gerekir. O halde konuyla ilgili merak edilenleri yanıtlamaya başlayalım.

Navlun Faturası Nedir?
Navlun faturası nedir ve örnek navlun bedelleme hesabı nasıl yapılır gibi konulara geçmeden önce, navlun kelimesinin sözlük anlamına bakalım:

Deniz yolu taşımacılığında, gemi ile taşınacak yüklerin ulaştırılması için gemici tarafından ödenmesi gereken zorunlu ücrete karşılık gelir.



Bununla birlikte navlun faturası sadece deniz yolu taşımacılığında kullanılmaz. Dış ticaretteki bütün mallar gümrük işlemlerine tabi tutulduğundan navlun faturasının kapsamı oldukça geniştir ve deniz yolunun yanı sıra; hava yolu ile kara yolu taşımacılık hizmetlerinde de kullanılır. Buna göre; taraflar arasında taşıma hizmetinden önce navlun sözleşmesi yapılır ve bu şekilde taşıma bedeli güvence altına alınır. Bu hizmet karşılığında düzenlenen navlun faturaları ise, ticareti yapılan mallara ait navlun bedelinin satış faturasında dahil veya aykırı olarak gösterilmesi işlemlerinin tümüdür.



Eğer mal bedeli, şartlı banka garantisi ile birlikte navlun bedeline dahil edilmişse, konşimento ve diğer sevk belgelerine “navlun ödenmiştir” yazısı eklenir. Ancak navlun bedelinin belirtilmemesi halinde, satıcı firma taşıyıcı şirketten navlun faturası alır ve ithalatçı firmaya gönderir. Buraya kadar navlun faturası nedir sorusu temel olarak kavranmış olmalıdır ancak konuyla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için navlun faturası çeşitlerinin de öğrenilmesi gerekir. Nitekim, dış ticarette sıklıkla kullanılan navlun faturalarının kendi içinde onaylı ve yerli olmak üzere iki çeşidi bulunur.

1. Onaylı Navlun Faturası
İthalat işlemleri sırasında gümrüklere ibraz edilen gerçek faturalar, ithalatın yapıldığı ülke konsolosluklarının onayı ile düzenlenir. Onaylı navlun faturaları, gerekli onayın alınmasından sonra hazırlanır ve diğer adıyla “konsolosluk faturası” olarak adlandırılır.

2. Yerli Navlun Faturası
İçinde KDV iadesinin yer aldığı ve bir kopyasının Gümrük Beyannamesine eklendiği navlun fatura türüdür. Bu tür faturaların geçerli olabilmesi için üzerinde şu bilgileri eksiksiz şekilde bulundurması gerekir:



İhracatçı adı, unvanı, adresi
Fatura numarası ve düzenlenme tarihi
Malın Türk menşeli olduğunu gösteren ibare
Mal brüt ağırlık
Mala ait teslim ve ödeme bilgileri
Aracıların ve bankaların isimleri


İthalat, ihracat hizmetlerinde kullanılan navlun fatura düzenleme sistemi ile ticaret mallarının, güvenle taşınması, dolandırıcılıkların önlenmesi ve alıcıların ilgili hizmet bedelini alması sağlanır.

Navlun Teşviği Nedir?
Buraya kadar navlun faturası nedir detaylı şekilde açıkladığımıza göre, bir diğer önemli konu olan navlun teşvikine ve sözleşme kapsamına geçebiliriz.



Navlun teşviki; ülkemizdeki ithalat ve ihracat hacmini artırmak, ticari faaliyetleri canlandırmak amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından sunulan bir düzenlemedir. Her yıl revize edilen navlun teşvikleri, ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak düzenlenir ve bu şekilde şirketlerin ilgili hizmeti en ideal şekilde vermesine yardımcı olur. Navlun destekleri ile birlikte düzenlenen navlun teşviki; ithalat, ihracat ve taşımacılık yapan firmaların destek politikasından faydalanarak büyümesine imkan tanır.



Verilen hizmetler karşılığında talep edilen bedeli güvence altına almak ve tarafların sorumluluklarını göstermek amacıyla düzenlenen belge ise navlun sözleşmesi olarak adlandırılır. Yükün taşınmasına dair taraflar arasındaki yükümlülükleri belirten navlun sözleşmesi gereğince, taşıyıcının taşıma aracını işleme hazır şekilde bulundurması gerekir. Verilen taşıma hizmeti karşılığında taşıyıcı önceden belirlenen bir ücret talep eder. Genellikle bu bedel yükü taşıtan firma tarafından ödense de kimi durumlarda yükü teslim alan kişi veya kurum tarafından ödenebilir. Dolayısıyla ticari faaliyetlerin aksamadan sürdürülmesi için navlun faturası nedir konusunda bilgi edinmek yeterli olmaz, aksine sözleşme kapsamına da dikkat edilmesi gerekir.

Navlun Faturası Nasıl Hesaplanır?
Yurt dışı ithalat/ihracat işlemlerinde bir dizi hukuki şartın sağlanması ve iş akdinin belirli kurallar çerçevesinde düzenlenmesi önemlidir. Bu nedenle burada navlun faturası nedir konusunun yanı sıra; navlun fatura hesabının nasıl yapıldığı da öğrenilmelidir. Hizmet karşılığında faturalandırılarak belirtilen navlun bedeli; taşıma lokasyonu, zaman dilimi ve rota gibi pek çok parametreye göre değişir. Navlun bedelini etkileyen en temel faktörler şunlardır:



Mala ait arz-talep dengesi
Rota üzerinde başka ürün tesliminin yapılıp yapılmayacağı
Taşıma süresi
Çıkış ve varış noktaları arası uzaklık
Taşıma malının taşınma sıklığı
Taşıyıcı firmanın teslim sonrası boş mu dolu mu döneceği
Örnek vermek gerekirse; sebze meyve taşımacılığında hasat dönemlerinden dolayı yaz ve sonbahar mevsimleri oldukça yoğundur. Buradaki talep artışı, iş alternatifinin fazla olmasını sağlar ve navlun bedelini yükseltir. Kimi navlun noktaları daha popülerdir ve bu durum da hizmet bedelinin artmasına neden olur. Dolayısıyla navlun bedeli hesabında sadece taşıma yükünün ağırlığı ve taşınacağı lokasyon gibi veriler yeterli olmaz. Taşımayı üstlenen firma pek çok değişkene bağlı olarak navlun bedelini artırıp azaltabilir.

İlgili İçerikler:

Anonim Şirket Kurmak | Anonim Şirket Kurma Maliyeti 2023
Şahıs Şirketi Kurmak | Şahıs Şirketi Kurma Maliyeti 2023
Komandit Şirket Nedir? Komandit Şirket Kuruluş Süreci
Kollektif Şirket Nedir? Kollektif Şirketin Özellikleri Nelerdir?
Limited Şirket Kurmak | Limited Şirket Kurma Maliyeti 2023
Home Ofis Şirket Kurmak | Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti 2023




Sevk edilen mallara ait navlun faturası nedir ve nasıl düzenlenir konusu şöyle bir örnekle daha iyi açıklanabilir:



X firması; ithalatı yapılacak mallar için 50.000 TL avans ödemiş ve bu ödemeyi banka aracılığıyla gerçekleştirdiğinden 5.000 TL de komisyon ödemesi yapmıştır. Buna ek olarak; 2.000 TL poliçe bedeli kredi olarak karşılanmış, bu tutar da firmaya ödenmiş ve 1.000 TL gümrük ödemesi yapılmıştır.



Böyle bir malın toplam maliyeti;



Avans ücreti: 60.000 TL
Avans komisyon bedeli: 4.000 TL
Poliçe ücreti: 2.000 + 2.000 TL
Gümrük ödemesi: 1.000 TL


68.000 TL olarak hesaplanır.



Bu bedel karşılığında fatura kesilir ve faturadan doğan vergi ödemesi de hesaplanır. Ödemeleri kimin karşılayacağı önceden belirlenerek navlun sözleşmesine eklenir. Düzenlenen fatura karşılığında alınacak bedel, varış limanında ödenebilir. Böylece ithalat, ihracat hizmetlerinin gerektirdiği taşımacılık işlemlerinin herhangi bir aksama olmadan ve tarafları mağdur etmeden tamamlanması sağlanır.



Bu yazımızda navlun faturası nedir, nasıl hesaplanır ve navlun sözleşmesi nasıl hazırlanır gibi dış ticareti yakından ilgilendiren soruları açıklamaya çalıştım. Taşıma sürecinde yapılacak basit düzenleme hataları ve sözleşme bilgisindeki eksiklikler nedeniyle zarar görebilirsiniz. Bu nedenle sunduğunuz hizmet sürecine mali müşavir desteği eklemeyi tercih ederek olası zararlardan korunabilir, bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.


UYARI: Bu İnternet Sitesi içeriğinde yer alan makale ve yazılar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burak Bayraktar’a ait olup 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. Kaynak göstermeden kullanılamaz.