Konya Kütüphaneleri


Konya Türkiye’de ilk kitaplıkların, kütüphanelerin kurulduğu bir ildir. Kitaplık çalışmaları Selçuklular döneminde başlamış, Karamanoğulları ve Osmanlılar döneminde de daha gelişerek devam etmiştir. Bu dönemlerde medrese ve dergâhlarda kitaplıklar kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde ise bu konuda 1930-1950 yıllarında halkevleri yoğun bir etkinlik göstermiştir. Ayrıca okullarda da bu konuda çalışmalar yapılmıştır. Kız Öğretmen Okulu, Karma Ortaokul ve Lise kitaplıkları bunların başında gelmektedir.

Halk Kitaplıkları

Selçuklular döneminde başlayan ve XX.yüzyılın başlarına kadar gelen çalışmalarda şehirde birçok kitaplık açılmıştır. Bunların en önemlileri İplikçi Medresesi’nde Selçuklu Veziri Altunapa’nın ve Sadreddin Konevi Medresesi’nde Sadreddin Konevi’nin, Atabekiye Medresesi’nde Kutlu Melek Hatun’un kurduğu kitaplıklardır. Karamanoğulları döneminde ise Darülhüffazlarda, medreselerde, dergâhlarda kitaplıklar oluşturulmuştur. Bunların başında da Yusuf Ağa Kitaplığı ile Mevlana Müzesi’ndeki Dergâh Kitaplığı gelmektedir.


Yusuf Ağa Kitaplığı (Karatay)

Konya’da Selimiye Camisi’nin batı köşesinde bulunan Yusuf Ağa Kütüphanesi’nin yapımına Mihrişah Sultan’ın kethüdası Yusuf Ağa 1794 yılında başlamış, Mehmet Sadık da 1795 yılında tamamlamıştır.

Kütüphane kesme taştan, kare planlı olup, üzeri sekiz köşeli bir kasnağa oturan kubbe ile örtülmüştür. Kütüphanenin üç yanında iki dizi halinde iki renkli taştan yapılmış 22 penceresi bulunmaktadır. İç mekânı bir okuma salonu ile bir memur odasından meydana gelmiştir.

Kütüphanede Sadreddin Konevi, Zaferiye Medresesi Kütüphanesi, Türkocağı Kütüphanesi, Hadımi Kütüphanesi, Müftü Abdullah Efendi Kütüphanesi, Mümtaz Bahri Koru’nun kitaplıkları bulunmaktadır. Bu kütüphane 1927 yılında kapatılmış ve içerisindeki kitaplar Mevlana Dergâhı Kütüphanesi’ne gönderilmiştir. 1946 yılında Konya İl Halk Kütüphanesi’nin bir bölümü olarak yeniden hizmete girmiştir.


Mevlana Dergâhı Kütüphanesi (Karatay)

Konya Mevlâna Dergâhı içerisinde bulunan bu kitaplıkta Mevlana ve Mevlevilik ile ilgili kitaplar bulunmaktadır.
Kütüphane külliyenin avlusunun sağında bulunmaktadır. XIX.yüzyılda yenilenmiş olan kütüphanenin cephe görünümü dikdörtgen plan düzenindedir.İ ki sıra halindeki kesme taş kaide üzerine cepheye mermer yuvarlak sütunlar yerleştirilmiş, bunların araları da ahşap doğramalarla kapatılmıştır. Burada sıralanan pencerelerin üzerine de küçük kareler halinde ikinci bir dizi olarak camlar yerleştirilmiştir. Kütüphanenin üzeri meyilli ahşap bir çatı ile örtülmüştür.
Muallim Ferit Uğur, Uluırmaklı Mehmet Dışsöken, Abdülbaki Gölpınarlı’nın kitaplarının bir bölümü de burada toplanmıştır.


İl Halk Kitaplığı (Karatay)

İl Halk Kitaplığı Muammer Bey’in öncülüğü ile 1910 yılında Rehberi Hürriyet İlkokulu’nda kurulmuştur. Uzun süre Özel İdare’ye bağlı olan bu kütüphane 1947’de Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlanmış ve Konya Umumi Kütüphanesi ismini almıştır. Kütüphanede çeşitli kitapların yanı sıra gazete ve dergi bölümleri de bulunmaktadır.


Muallimhane (Seydişehir)

Konya Seydişehir ilçesinde, Hükümet Meydanı’nda bulunan Muallimhane’yi Pir Mehmet oğlu Hacı Recep 1529 yılında yaptırmıştır. Bu yapıda Kuran okutulmakta ve dinsel eğitim verilmekte idi.

Muallimhane, moloz taştan dikdörtgen planlı olup, üzeri ahşap bir çatı ile örtülüdür. Yanında kesme taştan silindirik gövdeli tek şerefeli bir minare bulunmaktadır. Aynı zamanda mescit olarak kullanılan bu yapının bitişiğinde Pir Mehmet oğlu Hacı Recep’in türbesi bulunmaktadır.