 |
01-22-2009, 18:05
|
#1 |
Yunanca İsimler ve Tanıtma Sözcükleri (Artikeller)
İsimler, insanları, hayvanları, nesneleri, eylem isimlerini veya soyut anlamları ifade eden sözcüklerdir. Yunancada tüm isimlerin başında ilgili sözcüğü tanıtan ο, η, το artikellerinden biri kullanılır. Diğer bir deyişle Yunancada sözcükler bizim Türkçede alışık olmadığımız bir şekilde erkek, dişi ya da yansız şeklinde gramatikal cinsiyetle ifade edilirler. Almanca, Fransızca gibi bazı batı dillerinde de durum böyledir. Şahıs isimleri ve hayvan isimleri cinsiyetlerine göre erkek veya dişi olabilirler, ama nesne, fikir, his, duygu vb. isimleri erkek, dişi veya yansız olabilir. İsimlerin cinsiyetlerini soneklerine bakarak anlayabiliriz. Erkek isimler için çeşitli sonekler vardır ve dişi ve yansız isimler için de bir sürü son ek vardır. Tüm isimler ve soneklerin iki biçimi vardır: tekil ve çoğul. Tüm isimler çekilebilir: yani artikelleri ve sonekleri cümle içindeki ismin özel rolünü belirtmek için değişirler. Yani isimleri farklı durumlarda kullanırız. Tekillerde ve çoğullarda dört farklı durum vardır.
Örneğin fiilin eylemini belirten bir ismi ifade etmek için –başka bir deyişle fiilin öznesi için- yalın halini kullanırız. Özne durumunda (yalın halde) bu isim erkek ise artikeli ο, dişi ise η, yansız ise το ‘dur. Aşağıda örneklere dikkat ediniz. · Ο Γιώργος διαβάζει. Yorgo okuyor · Η γάτα κοιμάται. Kedi uyuyor. · Το στομάχι μου πονάει. Midem ağrıyor Ama eğer fiilin eyleminin kimi veya neyi belirttiğini ifade etmemiz gerekiyorsa, bir şey veya birçok şeyden bahsediyorsak, bir şeyin kime veya nereye ait olduğunu biliyorsak veya bilmek istiyorsak veya neden yapıldığını öğrenmek istiyorsak, farklı bir biçim artikel kullanırız ve buna göre de ismin sonekini değiştiririz. Bu da şu anlama gelir; farklı durumlardaki bütün isimler duruma bağlı olarak cümle içinde farklı anlamlara sahip olabilirler. Yunancada isimler için genel olarak şunları söyleyebiliriz. Gramatikal cinsiyet bildiren üç kategori: Yani, bir isim ya erkektir yahut dişidir veya yansızdır. İki sayı: İsim, tekil veya çoğul halde bulunur. Dört durum: İsim, yalın, -in hali, -i hali veya çağrı (hitap) halinde bulunur. İsmin diğer halleri edatla yapılır. ARTİKEL / ΤΟ ΑΡΘΡΟ Artikel, isimlerin veya bazı zamirlerin önüne gelen ve onları belirtili - ο, η, το- veya belirtisiz - ένας, μία, ένα, - yapan kelimelerdir. Yunancada özel isimler, coğrafi terimler, aylar ve günler bile bir artikelle kullanılır. Bu artikeller, erkek, dişi veya yansız olabilirler. Belirtili artikeller çekilebilirler, vurguları yoktur, ama birlikte kullanıldıkları isimlerle birlikte telaffuz edilirler. BELİRTİLİ ARTİKEL / ΤΟ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ Ο / Η / ΤΟ ERKEK İSİM - Ο, ο DİŞİ İSİM - Η, η YANSIZ İSİM - Το, το ο Πέτρος η Τουρκία το τετράδιο ο πατέρας η αδελφή το παιδί ο μαθητής η οδός το γράμμα ARTİKELLERİN ÇEKİMİ / ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ Tekil / Ενικός Erkek artikel Dişi artikel Nötr artikel Yalın ο η το İyelik του της του -i hali το(ν) τη(ν) το Çoğul / Πληθυντικός Erkek artikel Dişi artikel Nötr artikel Yalın οι οι τα İyelik των των των -i hali τους τις τα Belirtili artikel, aşağıdaki durumlarda kullanılmaz: 1. Genel anlamı olan ve belirli olmayan isimlerle · Έχω Χριστουγεννιάτικες κάρτες. Noel kartlarım var. · Παίρνω ασπιρίνες. Aspirin alıyorum. · Μιλάει Ελληνικά. (O) Yunanca konuşuyor. 2. Rakamlardan sonra · Αγόρασα δυο μπουκάλια μπύρες. İki şişe bira aldım. · Θέλω δέκα λεμόνια. On limon istiyorum. ÖRNEKLER Η αδελφή μου είναι (στο) σπίτι Kız kardeşim evdedir. Ο Γιώργος διάβαζε Yorgo okuyordu. Το σχολείο είναι πολύ κοντά Okul çok yakındadır. Τα παιδιά της αδερφής μου είναι Λονδίνο Kız kardeşimin çocukları Londra’dadır. Τα βιβλία του Γιώργου είναι στο τραπέζι Yorgos’un kitapları masadadır. Η είσοδος του σχολείου Okulun girişi Τον ξέρω αυτόν τον άνθρωπο Bu adamı tanıyorum Δεν μιλώ με την Ελένη Eleni ile konuşmuyorum Μίλησε με τον πατέρα μου Babamla konuş! Χτυπάει τον τοίχο Duvara vuruyor. Είδα τον ψαρά Balıkçıyı gördüm. Οι φίλοι μου πήγαν στο σινεμά Arkadaşlarım sinemaya gittiler. Δεν ξέρω τα σχέδια των φίλων μου Arkadaşlarımın planlarını bilmiyorum. Παίζω με τους φίλους μου (Erkek) arkadaşlarımla oynarım. Οι τράπεζες είναι κλειστές Bankalar kapalıdır. Δεν ξέρω το ωράριο των τραπεζών Bankaların çalışma saatlerini bilmiyorum. Πες τις αδελφές σου να έρθουν! Kız kardeşlerine gelmelerini söyle! Τα σχολεία είναι κλειστά το καλοκαίρι Okullar yazın kapalıdır. Οι διακοπές των σχολείων δεν άρχισαν ακόμα Okulların tatili henüz başlamadı. Ξέρω όλα τα σχολεία της πόλης μας Kentimizin bütün okullarını biliyorum. BELİRSİZ ARTİKEL / ΤΟ ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ Türkçe’de ismin önüne gelen “bir” anlamındaki sözcüğün Yunanca’da üç tane karşılığı vardır. Bunun nedeni ise Yunan dilinde isimlerin, erkek, dişi ve yansız (tarafsız) olmak üzere üç grupta toplanmasıdır. Bu sözcüğün doğal olarak çoğul çekimi bulunmamaktadır. ΕΝΑΣ, ΜΙΑ, ΕΝΑ - BİR Erkek artikel Dişi artikel Nötr artikel Yalın ένας μία ένα İyelik ενός μίας ενός -i hali ένα(ν) μία(ν) ένα · Βλέπω έναν άνθρωπο Bir adam görüyorum ÖRNEKLER Ένας άνθρωπος Bir adam Μία σαλάτα, παρακαλώ Bir salata, lütfen Θέλω ένα βιβλίο Bir kitap istiyorum Το βιβλίο είναι ενός φίλου μου Kitap, bir arkadaşımındır Ήταν θέμα μιας στιγμής Bir anlık konu idi Είναι η φωτογραφία ενός σπιτιού (Bu) bir evin fotoğrafıdır Θα ήθελα ένα κιλό πατάτες Bir kilo patates istiyorum İSMİN HALLERİNİN ANLAMLARI / ΟΙ ΠΤΩΣΕΙΣ Haller, isimler, zamirler ve sıfatların artikelleriyle birlikte çekilirken aldıkları biçimlerdir; farklı haller bu kelimelerin cümle içindeki çeşitli fonksiyonlarını belirtir. Hem tekil, hem de çoğul durumlar için dört hal vardır. YALIN HAL (özne durumu) fiilin eylemini gerçekleştiren veya etkilenen veya fiilin eylemini hisseden kişi için kullanılır. Herhangi bir ek almaz. Genellikle “kim ya da ne?” sorusunun cevabıdır. Ο φίλος μου γράφει Arkadaşım yazı yazıyor Η ταβέρνα είναι κοντά Taverna yakındadır Το βιβλίο έχει πολλές σελίδες Kitabın birçok sayfası var Οι αδερφοί μου μένουν εδώ Erkek kardeşlerim burada yaşıyor Οι τράπεζες είναι κλειστές Bankalar kapalıdır Τα παιδιά είναι στο σχολείο Çocuklar okuldadır Το κεφάλι μου πονάει Başım ağrıyor Η Ελένη κοιμάται Eleni uyuyor Ο Νίκος είναι οδηγός Nikos sürücüdür Ποιος θέλει να πάει έξω; Kim dışarı çıkmak istiyor? Πόσοι άνθρωποι κάθονται στο τραπέζι; Masada kaç kişi oturuyor? Αυτές είναι οι πρωινές εφημερίδες Bunlar sabah gazeteleri İYELİK (-İN) HALİ a) sahip olma veya mülkiyet belirtir, b) ismin kalitesini belirtir c) ismin başka bir isim mi yoksa kişi mi olduğunu belirtir d) ölçüm belirtir e) cadde isimlerini belirtir; Genellikle “neyin, kimin?” sorusunun cevabıdır Το σπίτι του φίλου μου Arkadaşımın evi Το ρολόι της εκκλησίας Kilisenin saati Ο τίτλος του βιβλίου Kitabın başlığı Τα ονόματα των αδερφών μου Erkek kardeşlerimin isimleri Τα γραφεία των τραπεζών Bankaların ofisleri Οι γονείς των παιδιών Çocukların ebeveynleri Ξενοδοχείο πολυτελείας Lüks otel Παγωτό σοκολάτας Çikolatalı dondurma Η κόρη μου είναι δέκα πέντε χρονών Kızım 15 yaşındadır Ένα σπίτι τεσσάρων δωματίων Beş odalı bir ev Οδός Καλλιδρομίου Kalidromios Caddesi Not: Kadın soyadları her zaman iyelik (-in) halindedir. · Κυρία Μαρία Παπαδοπούλου (Bay Papadopoulos’un karısı) · Δεσποινίς Ελένη Μάρκου (Bay Markos’un kızı) -İ HALİ öznenin ne yaptığını, ne istediğini veya hissettiğini belirtir. Genellikle bir fiilden sonra gelir; cümlenin nesnesidir; aynı zamanda edatlardan (για, από, με, χωρίς) sonra da kullanılır. Bunların yanı sıra, zaman, gün veya ayların ifadesinde de -i hali kullanılır ve “ne zaman?” sorusuna cevap verir. Βλέπω τον φίλο μου κάθε μέρα Arkadaşımı her gün görüyorum Δουλεύω με τον φίλο μου Arkadaşımla çalışırım Χτίζουν την εκκλησία Kiliseyi inşa ediyorlar Είμαι μακριά από την εκκλησία Kiliseden uzaktayım Θέλω το βιβλίο Kitabı istiyorum Το κάλυμμα είναι για το βιβλίο σου Kap, (senin) kitabın için değil Ξέρω τους αδερφούς σου (Senin) erkek kardeşlerini tanıyorum Έφυγε χωρίς τους αδελφούς της Erkek kardeşleri olmaksızın gitti Ξέρουν όλες τις τράπεζες της Αθήνας Atina’nın tüm bankalarını biliyorum. Η Μαρία έξω με τα παιδιά Maria çocuklarla dışarı çıktı. Θα σε δω την Τρίτη Seni Salı günü göreceğim Θα πάμε στην Ελλάδα τον Ιούνιο Haziran ayında Yunanistan’a gideceğiz Θα έρθω στις έξι Saat altıda geleceğim NOT: Yönelme veya durum bildiren σε edatı da ismin -i hali ile kullanılır. Bu edat ismin önündeki artikel ile birleşerek tekilde [στον (σε + τον), στην (σε + την), στο (σε + το)] biçimlerini, çoğulda ise [στους (σε + τους), στις (σε + τις), στα (σε + τα) ] biçimlerini oluşturur. Birleşmenin her durumunda σε edatının “ε” harfi kaybolur. Περιμένει στον σταθμό İstasyonda bekliyor Εργάζομαι στη(ν) τράπεζα Bankada çalışıyorum Πηγαίνω στο σχολείο Okula gidiyorum Τα φώτα στους δρόμους είναι αδύνατα Sokaklardaki ışıklar zayıf Βάλε τα ρούχα στις βαλίτσες Elbiseleri valizlere koy Δώσε τα βιβλία στα παιδιά Kitapları çocuklara ver Έλα στις πέντε Saat beşte gel NOT: -i hali birçok deyimsel ifadede kullanılır. Δουλεύω πέντε ώρες την ημέρα Günde beş saat çalışırım Μία φόρα τον μήνα Ayda bir kez Την Δευτέρα Pazartesi günü Θα σε δω στις δέκα το βράδυ Akşam 10’da görüşürüz HİTAP / ÇAĞRI HALİ karşısındaki şahıs ya da şahıslara hitap ederken kullanılır. Şiirsel ifadelerde cansız nesnelere seslenirken de çağrı hali kullanılır. Tekil biçimdeki şekil, aynen -i halinde olduğu gibidir, ancak ismin baş tarafında artikel kullanılmaz. -ος ile biten erkek isimlerde bitim -ε’ye dönüşür (özel isimlerde değil); -ας ile bitenler ise -α’ya dönüşür. -ης bitimli erkek isimlerin tekil hitap halinde bitim eki -α’ya dönüşür. Çoğul biçimlerde de artikel kullanılmaz. Çoğul hitap hali, çoğul yalın hal ile aynı şekildir. Νίκο, έλα ‘δω Niko, buraya gel Καλημέρα, γιατρέ Günaydın, doktor Γεια σου, Κώστα Merhaba, Kosta Καλημέρα κύριε καθηγητά Günaydın profesör Παιδιά, το φαγητό είναι έτοιμο Çocuklar, yemek hazır Εργάτες του κόσμου, ενωθείτε Dünya işçileri, birleşiniz Eski Yunancadaki -e hali, bugün sıklıkla kullanılmasa da hâlâ Modern Yunancanın bazı ifadelerinde ve deyimlerde rastlanmaktadır. βάσει + -in (iyelik hali) Βάσει των αποφάσεων της κυβέρνησης Temelinde Hükümetin aldığı kararlar temelinde λόγω + -in (iyelik hali) Το καράβι δεν έφυγε λόγω καιρού Yüzünden Hava yüzünden gemi yola çıkamadı παρουσία + -in (iyelik hali) Μίλησε παρουσία των γονιών του Mevcut olma, huzurunda Ailesinin huzurunda konuştu τοις εκατό Πρέπει να πληρώσεις 5% (πέντε τοις εκατό) % yüzde Yüzde 5 daha ödemen lazım |
|
|
|
|
|
|
|
 |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
