Tarım gözden düştü, işadamları yatırımda rotayı enerjiye çevirdi


Yıllardır ekonominin lokomotifliğini üstlenmiş tekstil sektörü ile ilgili 'terk edelim' tartışmaları yapılırken, iş dünyası yatırım rotasını enerjiye çevirdi.



Başta Koç, Sabancı, Çalık, Zorlu ve Sanko gibi devler, petrol rafinerisinden elektrik dağıtımına kadar geniş bir yelpazade planladıkları enerji yatırımları için milyar dolarlık bütçe ayırıyor. Bu konudaki en büyük adımlardan birini geçtiğimiz günlerde Sabancı attı. Gıdadan tamamıyla çekilen holding, Avusturyalı ortağı Verbund ile Ankara'nın elektrik dağıtım işini, 1 milyar 225 milyon dolarlık teklifiyle almaya hak kazandı. Şanlıurfa'da organik tarım yapmak üzere kolları sıvayan Koç Grubu da, bu işi bırakarak enerjiye yöneldi. Koç, Tüpraş'ı 4,14 milyar dolara alarak giriş yaptığı enerji sektöründe büyümeyi hedefliyor.

Tarım sektöründeki çözülmeye rağmen, enerjinin gördüğü rağbet resmi rakamlara da yansıdı. Hazine Müsteşarlığı'nın açıkladığı teşvik rakamları, enerji sektörünün, patronların yeni gözdesi haline geldiğini ortaya koyuyor. Ekonomik istikrar sağlandıktan sonra büyüyen ekonominin enerji ihtiyacını her yıl yüzde 8 civarında artırmasının patronların gözünden kaçmadığını belirten uzmanlar, söz konusu sektöre yönelmede, Türkiye'nin Avrupa'ya enerji köprüsü olma stratejisi çerçevesinde attığı adımların etkisine de dikkat çekiyor. Hazine'nin açıkladığı yatırım teşvik belgelerine göre 5,5 milyon kişinin istihdam edildiği tarıma yönelik yatırımlar gözle görülür bir şekilde azaldı. Tarıma, 2005 ve 2006 yıllarında 500 milyon YTL değerinde yatırım teşvik belgesi verilirken aynı rakam geçen yıl 379 milyon yeni liraya geriledi. Ancak Hazine'den alınan yatırım belgesi miktarı yükseldi. Önceki yıl tarım için 94 teşvik belgesi düzenlenirken, rakam geçen yıl 107'ye çıktı. Düşüş, sektördeki istihdama olumsuz yansıdı. Hazine'den önceki yıl 4 bin kişiye istihdam sağlayacak yatırım teşvik belgesi alınırken, geçen yıl bu rakam 3 bine geriledi.

Diğer yandan küresel kriz ve siyasi belirsizliğe rağmen yatırımcının enerji sektörüne ilgisinin artarak sürdüğü ortaya çıktı. Beş yıl öncesine kadar yıllık 500 milyon YTL'lik yatırımın öngörüldüğü sektörde, geçen yıl teşvik belgelerinin toplam yatırım değeri 4 milyar YTL'yi geçti. Yatırım teşvik belgesi sayısı da 55'ten 103'e yükseldi. Sektöre artan rağbet, istihdam rakamlarını da artırdı. Önceki yıl sektörde bin 452 kişiye istihdam sağlayacak yatırım teşvik belgesi alınırken geçen yıl bu rakam 4 bin 930'a çıktı. Yatırım teşvik belgelerinin bölgesel dağılımına bakıldığında ise ilk sırayı bin 77 yatırım teşvik belgesi ile Marmara Bölgesi aldı.

'Tekstilci bundan önce uyumuş'

Enerjide büyümeyi seçenler arasında tekstil devi Sanko da bulunuyor. Holding, hidroelektrik yatırımları için 2,5 milyar dolar harcamayı planlıyor. Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu, enerjiye ilgilerinin sebebini şöyle açıkladı: "Tekstilcinin ne işi var elektrikle diyebilirsiniz? Biz, bundan önce uyumuşuz. Türk yatırımcısı olarak artık bizim gözümüz açıldı. Dağdan esen rüzgârı, akan suları halkımız için elektriğe çevireceğiz."