Şirketler Muhasebesi 1-ŞİRKETLERİN SINIFLANDIRILMASI

Şirketin Tanımı:

Kişilerin emek, sermaye ve bilgilerini kâr amaciyla biraraya getirerek oluşturduklari ekonomik ve teknik kuruluşlara ŞIRKET denir.

Şirketlerin Ortak Özellikleri:

·Ortak sayısı en az iki kişi olmalıdır.
·Ortak bir amaç için kurulmalıdır.
·Ortak bir amaca ukaşmak için sözleşme yapilmalidir.
·Söz konusu amaca ulaşmak ii para, mal, emek, ticari itibar sermaye olarak konulmalidir.

Şirketlerin Siniflandirilmasi:

Ticaret Şirketleri
·(a)Şahis Şirketleri
- Kollektif Şirketler
- Adi Komandit Şirketler

·(b)Sermaye Şirketleri
- Anonim Şirketler
- Limited Şirketler
- Sermayesi paylara Bölünmüş Komandit Şirketler

·Diğer Şirketler
- Kooperatifler
- Adi Şirketler

Şahis ve Sermaye Şirketlerinin Karşilaştirilmasi:

Şahis Şirketlerinin Ortak Özellikleri:

Ortakları gerçek kişilerdir.
Ortakları sınırsız sorumlu olup şirketin borçlarından dolayı tüm varlıklarıyla sorumludurlar.
Kişisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulabilir ( Komanditer ortak dişinda).
Şirket sözleşmeleri ancak ortaklarin oybirligiyle degişebilir.
Yalnız ticari işletme işletmek amacıyla kurulabilir.
Sermaye paylara bölünmemiştir.
Her ortağın yönetim temsil ve denetim hakkı vardır.
Her ortağın eşit oy hakkı vardır.
Şirket vergi mükellefi degildir. Şirketin ortaklari gelir vergisi mükellefidir.
T.T.K hükümlerine göre yedek akçe ayırmak zorunda değillerdir.
Ticaret ünvanında ortaklardan en az birinin adının yer alması zorunludur.
Yalnız tescil ve ilanla kurulurlar.

Sermaye Şirketlerinin Ortak Özellikleri:

Ortakları gerçek ve tüzel kişiler olabilirler.
Ortakların sorumluluğu sadece şirkete koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlandırılmıştır.
Kişisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulamaz.
Şirket sözleşmesi oy çoklugu ile degiştirilebilir.
Her türlü iktisadi amaç ve konu için kurulabilir.
Sermaye paylara bölünmüştür.
Yönetim temsil ve denetim yetkilileri şirketin belirli organlarina aittir.
Oy hakkı, ortağın şirketteki sermaye payı ile orantılıdır.
Şirket kurumlar vergisi mükellefidir.
T.T.K hükümleri uyarınca yedek akçe ayırmak zorundadırlar ( Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket dışında).
Ticaret Bakanlığı’nın izni alındıktan sonra tescil ve ilanla kurulurlar.


(I)KOLLEKTİF ŞİRKETLER

Tanımı:

Ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvani altinda işletmek amaciyla gerçek kişiler arasinda kurulan ve ortaklarin sorumlulugu şirketin borçlarina karşi siniflandirilmiş olan şirkete KOLLEKTİF ŞİRKET denir.

Özellikleri:

Koll. Şti.’ler bir işletmeyi işletmek amaciyla kurulurlar.
Koll.Şti.’in bir ticaret ünvani olmalidir.( Ortaklardan en az birinin adi, soyadi ve şirket türünü gösterir şekilde olmalidir.)
Koll. Şti. en az iki gerçek kişinin ortakligi ile kurulur.
Koll. Şti. ortaklari şirketin borç ve taahhütlerinden bütün mal varligi ile sorumludurlar.
Koll. Şti. tüzel kişilige sahiptir.



1-Kuruluşu: En az iki kişinin biraraya gelerek şirket sözleşmesinin hazirlanmasi ve sözleşmenin ( Ticaret Sicil Gazetesin’de) tescil ve ilani ile resmi nitelik kazanir. Şirket sözleşmesinde ortaklarin adi, soyadi, ikamet ve uyruklari, şirketin kollektif oldugu, şirketin ticaret ünvani ve merkezi, ortakligin konusu, ne kadar sermaye koyduklari, temsil yetkisi gibi bilgiler yer alir.
Ayrıca ortaklar Ticaret Kanunu’nun emredici hükümlerine aykırı olmamak şartıyla şirket sözleşmesine diledikleri kayıtları, açıklamaları koyabilirler.
Sözleşmenin yazili olarak hazirlanmasi gerekir. Koll. Şti.ticaret sicili gazetesinde ilan edildigi tarihte kurulmuş olur.
Şirket kurulduktan sonra şu kuruluşlarada bildirimde bulunmak zorundadir: Vergi Dairesi, S.S.K , Bölge Müdürlügü, Bag-Kur, Ticaret Odasi, Belediye.
Ayrıca her ortağın vergi dairesine bildirimde bulunması gerekir.

2-Ana sözleşmenin hazırlanması
Şirketin yazili sözleşmesinde aşagidaki hususlarin bulunmasi zorunludur:

Ortakların ad ve soyadlarıyla, ikametgahları ve tabiyetleri,
Şirketin kollektif şirket oldugu,
Şirketin ticaret ünvani ve merkezi,
Şirketin faaliyet konusu,
Şirketin sermayesi ve her ortagin sermaye payi ile bu paylarin ne zaman ve nasil ödenecegi,
Şirketi temsile yetkili olanlarin ad ve soyadlari; bunlarin yalniz başina mi yoksa birlikte mi imza
koymaya yetkili olduklari belirtilir.

Eğer sözleşmede bu hususların herhangi biri eksik ise şirket, adi şirket olarak kabul edilir.

Koll. Şti.’in kuruluşunda ticaret siciline bir dilekçe ile başvurulur.Bu dilekçeye aşagidaki belgeler eklenir:

İki adet şirket sözleşmesi,
Ticaret durum tastiknamesi,
Ortakların nüfus cüzdan suretleri,
Ortakların imza sirküleri,
Ortakların medeni hakları kullanma ehliyetine ilişkin belgelerden oluşur.

3-Muhasebe Uygulamaları:

T.T.K. ve V.U.K hükümlerine göre tutulması gereken defterler şunlardır; günlük kasa defteri, yevmiye defteri, büyük defter, envanter defteri ve kambiyo senetleri defteridir.

Kollektif şirketin kuruluşu iki aşamada oluşmaktadir;

Ortakların sermaye taahhüdünde bulunmaları,
Ortakların sermaye taahhüdünü yerine getirmeleri




ÖRNEK: Turhan Tur ve kardeşleri bir koll.şti. kurmaya karar veriyorlar. Şirketin kuruluşuyla ilgili bütün işlemleritamamlayip şirketi tescil ve ilan ederek işlemlere başliyorlar. Ortak Turhan Tur, 200 YTL nakit, 80 YTL’lik hisse senedi, 120 YTL’lik ticari mal, 100 YTL’lik bono ortak Turgut Tur 200 YTL nakit, 100 YTL demirbaş, 150 YTL alacak senedi, 50 YTL bono.
Ortaklar nakit taahhütlerinin yarısını yerine getirmişler kalan yarısını bir ay sonra ödeyeceklerdir. Diğer taahhütler kuruluş aşamasında yerine getirmişler. İstenen;
-Yevmiye kaydını yapınız.
-Turhan Tur ve Kardeşi Koll.Şti.’nin açiliş bilançosunu düzenleyiniz.



_____________________ / _____________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 1,000
Turhan Tur 500
Turgut Tur 500
500 SERMAYE 1,000
Ortakların sermaye taahhütleri
___________________ / _______________________
100 KASA HESABI 200
110 HİSSE SENETLERİ HESABI 80
111 ÖZ.KES.TAH.SENET. VE BONO HESABI 100
153 TİCARİ MALLAR 120
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 500
Turhan Tur’un sermaye taahhüdünün bir bölümünü
yerine getirmesi
___________________ / _______________________
100 KASA HESABI 200
111 ÖZ.KES.TAH.SENET.VE BONO HESABI 50
121 ALACAK SENETLERİ HESABI 150
255 DEMİRBAŞLAR HESABI 100
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 500
Turgut Tur’un sermaye taahhüdünün bir bölümünü yerine getirmesi
___________________ / _______________________


4- SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ:

Kollektif şirketlerde sermayenin arttirilmasi ya da azaltilmasi sözleşmeyle tespit edilmiş şirket sermayesinde degişiklik yapacagindan sözleşmedede ayni degişikligin yapilmasi hukukui bir zorunluluktur. Bu degişikliklerin oy birligi ile alinan karar sonucunda gerçekleşmesi gerekir.


Sermayenin Arttırılması:

Ortaklar sermaye paylarını arttırılar.
Ayrılan yedek akçeleri sermayeye ekleyebilirler.
Ortaklar şirketteki kâr paylarinin sermayeye eklenmesine karar verebilirler.
Şirkete yeni ortak ya da ortaklar alabilirler.,
Şirket başka bir şirketle birleşebilir.


Ortaklar Sermaye Paylarını Arttrırlar: Şirketin sermayesinin yeterli olmadigi durumlarda şirket ortaklari oy birligi ile alacaklari kararla şirket sermayesini arttirabilirler.

Örnek: Hasan Has ve ortağı kollektif şirketi 6.000 YTL olan sermayesini 10.000 YTL’ya çıkartmaya karar vermişlerdir. Ortak Hasan Has 4.000 YTL olan sermayesini 6.000 YTL’ya çıkartmış ve sermaye taahhüdünü çek ile ödemiştir.Ortak Talat Has 2.000 YTL olan sermayesini 4.000 YTL’ya çıkarmış aradaki farkı bankadaki hesaba yatırılmıştır. Yevmiye kaydını yapınız.

____________________ / _____________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 4,000
Hasan Has 2.000
Talat Has 2.000
500 SERMAYE HESABI 4,000
Ortakların sermaye arttırma taahhütleri
___________________ / ______________________
101 ALINAN ÇEKLER HESABI 2,000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES 2,000
Hasan Has’ın sermaye arttırma taahhüdünü yerine getirmesi
___________________ / ______________________
102 BANKALAR HESABI 2,000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES 2,000
Talat Has’ın sermaye arttırma taahhüdünü yerine getirmesi
___________________ / ______________________

Ayrılan Yedek Akçeleri Sermayeye Ekleyebilirler: Yedek akçelerin sermayeye eklenmesi için böyle bir hüküm şirket sözleşmesinde yer almasi gerekir ( Yedek şirket sözleşmesinde göre ortaklara dagitilir. Daha sonra ortaklarin yedeklerden meydana gelen paylari sermaye arttriminda kullanilir).

Örnek: Kamil Karanfil ve ortağı kollektif şirketinin statü yedekleri 3.000 YTL’dır. Ortakların sermaye payları eşittir. Ortaklar statü yedeklerini sermayeye ekleyerek sermaye arttırmaya karar vermişler. Bununla ilgili yasal işlemler tamamlanmıştır. Yevmiye kaydını yapınız.





____________________ / ______________________
541 STATÜ YEDEKLERİ HESABI 3,000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 3,000
Yedek akçelerin ortaklara dağıtılması
____________________ / _______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI 3,000
Kamil Karanfil 1.500
Kazım Kasımpatı 1.500
500 SERMAYE HESABI 3,000
Ortakların sermaye arttırma taahhüdünde bulunması
__________________ / ________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 3,000
K.Karanfil 1.500
K.Kasımpatı 1.500
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 3,000
K.Karanfil 1.500
K.Kasımpatı 1.500
Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
___________________ / _______________________

Ortakların Kâr Paylarının Eklenmesi: Şirket faaliyet sonucu elde edilen kâr sözleşme hükümlerine göre ortaklar tarafindan oy birligiyle alinan kararla sermayeye eklenebilir.

Örnek: Neşe Şen ve ortagi kollektif şirketi 1999 yili kâri 2.800 YTL’dir. Ortaklarin sermaye paylari eşit olup ortaklar oybirligiyle aldiklari kararla kârin 1.500 YTL’sini sermaye arttiriminda kullanacaklardir. Yevmiye kaydini yapiniz.




_____________________ / _____________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 2,800
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS 2,800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
Kârın ortaklara dağıtılması
____________________ / _______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI 2,800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
500 SERMAYE HESABI 2,800
Ortakalrın sermaye arttırma taahhüdünde bulunması
____________________ / _______________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 2,800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
ÖDENMEMİŞ SERMAYE 2,800
Neşe Şen 1.400
Emel Yüksel 1.400
Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
____________________ / _______________________


Şirkete Yeni Ortaklarin Alinmasi: Şirket sermaye miktarini arttirabilmek için şirkete ortak ya da ortaklar alabilirler.

Örnek: Şenol Şaşkin ve ortagi kollektif şirketinin satici Dursun Dürüst’e 5.000 YTL’lik senetli borcu bulunmaktadir.Şirket borcu ödemekte güçlük çektigi için Dursun Dürüst’ü ortak olarak almaya oy birligi ile kara vermiş, gerekli yasal işlemler tamamalanmiştir.

______________________ / __________________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI 5,000
Dursun Dürüst 5.000
500 SERMAYE HESABI 5,000
Dursun Dürüst 5.000
Yeni ortağın sermaye taahhüdünde bulunması
_____________________ / ___________________________
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ HESABI 5,000
Dursun Dürüst 5.000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 5,000
Sermaye taahhüdünün yerine getirilmesi
_____________________ / ____________________________

Sermaye Azaltılması:

Sermayenin iş hacmine göre fazla olmasi.
Ortak ya da ortakların şirketten çıkması.
Şirketin zarar etmesi.

Şirketin Iş Hacmine Göre Fazla Olmasi: Bu durumda ortaklar sermaye paylarını azaltabilirler.

Örnek: Meral Menekşe ve ortaklari koll.şti. oy birligi ile aldiklari kararla şirket sermayesini .10.000 YTL’dan 8.000 YTL’ya indirmeye karar vermişklerdir. Ödeme ortaklara bankadaki hesaptan yapilmiştir.Yevmiye kaydini yapiniz.

_____________________ / ________________________
500 SERMAYE HESABI 2,000
M.Menekşe 1.000
U.Uğur 1.000
331 ORTAKLARA BORÇLAR H 2,000
M.Menekşe 1.000
U.Uğur 1.000
Ortakların sermaye paylarını azaltmaları
____________________ / __________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR 2,000
102 BANKALAR HESABI 2,000
Ortaklara olan borcun ödenmesi
____________________ / _________________________



Ortağın Şirketten Ayrılması: Kollektif şirketlerde ortaklardan birinin y da bir kaçinin kanun hükümleriyle ya da kendi istekleriyle şirketten ayrilmalri durumunda sermaye azaltma yoluna gidebilirler.

Örnek: Cemil Cem ve ortakları koll.şti.’nin ortaklarından Cemal Cengiz şirketten ayrılmaya kara vermiştir. Gerekli yasal işlemler tamamlanıp ortağın sermaye payı olan 3.000 YTL tutarıyla sermaye azaltılması yoluna gidilmiştir.Ortağa sermaye payı bankadaki hesaptan ödenmiştir. İstenen;
·Sermaye azaltma kaydını
·Ortağa olan borcun ödeme kaydını yapınız.

_____________________ / ________________________
500 SERMAYE HESABI 3,000
Cemal Cengiz 3.000
331 ORTAKLARA BORÇLAR 3,000
Cemal Cengiz 3.000
Ortağın şirketten ayrılması
_____________________ / ________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 3,000
Cemal Cengiz 3.000
102 BANKALAR HESABI 3,000
Ortağa olan borcun ödenmesi
____________________ / __________________________

Zararın Sermaye İle Karşılanması: Şirketin sözleşme hükümlerine göre ya da ortaklarin oy birligi karari ile zarar sermaye azaltilmasi ile karşilanabilir.

Örnek: Okan Boran ve kardeşi koll.şti.’nin 1999 yili zarari 1.200 YTL’dir. Ortaklar oy birligi ile aldiklari kararla bu zarari sermaye paylarini azaltarak karşilayacaklardir. Ortaklarin sermaye paylari eşittir.Istenen;
·Meydana gelen zararı ortaklara dağıtın,

_________________________ / ____________________________
131 ORTAKLARDAN ALACAKALAR HESABI 1,200
O.Boran 600
H.Boran 600
570 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS. 1,200
Zararın ortaklara dağıtılması
_______________________ / ___________________________
500 SERMAYE HESABI 1,200
O.Boran 600
H.Boran 600
131 ORTAKLARDAN ALACAK.HS. 1,200
O.Boran 600
H.Boran 600
Ortakların azaltılan sermaye payları
_______________________ / ___________________________

KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE KÂR/ZARAR DAĞITILMASI:

İşletme faaliyet sonucu elde edilen kâr öz sermayede artış yaratır. Bu da ortakların varlıklar üzerindeki haklarını arttırır.Dönem sonunda şirket zarar ettiyse azalış olur ve ortakların varlıklar üzerindeki haklarını azaltır.

5-KÂRIN DAĞITILMASI

Kârın Ortaklar Arasında Eşit Olarak Dağıtılması: Ortakarın sermaye payları eşit ise kârda eşit olarak dağıtılır.

Örnek: Kadri Keder ve kardeşleri kollektif şirketinin sermayesi 6.000 YTL’dir. Şirket 2000 yili sonunda 800 YTL kâr elde etmiştir. Ortaklarin sermaye paylari eşittir.Istenen;
Kârı ortaklara dağıtın.
Şirketin ortagina olan borçlari bankadan ödendigine göre yevmiye kaydini yapiniz.

_________________________ / ________________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 800
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 800
K.Keder 400
E.Keder 400
2000 yılı kârının ortaklara dağıtılması
______________________ / ___________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI 800
K.Keder 400
E.Keder 400
102 BANKALAR HESABI 800
Ortaklara olan borcun ödenmesi
_______________________ / __________________________

Kârın Sermaye Payı İle Orantılı Olarak Dağıtılması: Ortakalrın sermaye payları birbirinden farklıysa o zaman kâr ortaklara sermaye payı şle orantılı olarak dağıtılır.

Örnek: Fahri Fener ve ortakları kollektif şirketinin sermayesi 8.000 YTL’dır. 2000 yılı sonunda 2.000 YTL kâr elde etmiştir. Bu kâr ortaklara işletme çeki ile ödenmiştir.Ortak Fahri Fener sermaye payı 4.000 YTL, ortak Nur Onur sermaye payı 3.000 YTL, ortak Serdar Şener sermaye payı 1.000 YTL’dır. İstenen;
Ortakların sermaye paylarına göre kârı dağıtın,
Şirketin ortaklara olan borcunun ödeme kaydini yapiniz.

Sermaye payı / Şirket sermayesi x Kâr
F.Fener : 4.000 / 8.000 = 0,50 x 2.000 = 1.000
N.Onur : 3.000 / 8.000 = 0,38 x 2.000 = 760
S.Şener : 1.000 / 8.000 = 0,12 x 2.000 = 240




______________________ / _______________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 2,000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 2,000
F.Fener 1.000
N.Onur 760
S.Şener 240
2000 yılı kârının ortaklara dağıtılması
_____________________ / _________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 2,000
F.Fener 1.000
N.Onur 760
S.Şener 240
103 VERİLEN ÇEKLER. 2,000
Ortaklara olan borcun ödenmesi
______________________ / _______________________

Kârın, Ortakların Sermaye Paylarına Belli Bir Oran ( Kâr Payı) Uyguladıktan Sonra Kalan Kârın Dağıtılması: Kollektif şirket ortakalari sermaye olarak maddi degerler dişinda emeklerini ve ticari itibarlarini kaoyabilirler. Bu durumda kâr dagitilirkaen belli bir kâr payi bütün ortaklar için uygulanir.Sonra kalan kâr sermayeleri oraninda dagitilir.

Örnek: Ramazan Tandoğan ve ortakları kollektif şirketinin sermayesi 8.000 YTL’dir.Şirket sözleşmesine göre kâr dağıtımında önce %15 kâr payı uygulanacak bu tutar toplam kârdan düşüldükten sonra kalan pay ortaklara eşit olarak dağıtılacaktır.Ortakaların sermaye payları ortak Ramazan Tandoğan 5.000 YTL, Fethi Cebeci 3.000 YTL, ortak Mehmet Kaya’da sermaye olarak emeğini koymuştur. İstenen;

Ortakların kâr paylarını hesaplayın.
Dönem kârını ortaklara dağıtın.
Muhasebe kayıtlarını yapınız. İşletme ortaklarına olan borcunu nakit ödemiştir.

Ortakların kâr payları:

R.Tandoğan : 5.000x %15 = 750.000+ 600 = 1.350
F.Cebeci : 3.000x %15 = 450.000+ 600= 1.050
M.Kaya : 600 1.200

Şirketin kâri : 3.000 - 1.200 = 1.800
1.800 / 3 = 600 YTL



_____________________ / ____________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HESABI 3,000-
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 3,000
R.Tandoğan 1.350
F.Cebeci 1.050
M.Kaya 600
2000 yılı kârının ortaklara dağıtılması
_____________________ / _____________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 3,000
R.Tandoğan 1.350
F.Cebeci 1.050
M.Kaya 600
100 KASA HESABI 3,000
Ortaklara olan borcun ödenmesi
____________________ / ______________________

ZARARIN DAĞITILMASI

Kollektif şirket zarar ettiyse bu zarar;

Ortakların zarar paylarını şirkete ödemeleriyle,
Ortakların zarar kadar sermaye paylarını azaltmalarıyla karşılanabilir.

Ortaklar Zararı Eşit Olarak Karşılayabilirler: Ortakların zarar payları eşit ise zararda eşit olarak karşılanır.

Örnek: Ahmet Arı ve ortakaları kollektif şirketi 2000 yılında 400 YTL zarar yapmıştır. Ortakların sermaye payları eşittir. Oy birliğiylealınan karara göre zarar şirkete nakit olarak ödenerek karşılanacaktır.İstenen;
Zararı ortaklara dağıtın,
Ortaklardan alacağı tahsil edin.

______________________ / ______________________
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HES. 400
A.Arı 200
S.Aktaş 200
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS. 400
2000 yılı zararının ortklara dağıtılması
_____________________ / _______________________
100 KASA HESABI 400
131 ORTAKLARDA ALACAKLAR 400
A.Arı 200
S.Aktaş200
Ortaklardan olan alacağın tahsil edilmesi
____________________ / ________________________

Ortaklar Zararı Sermaye Paylarına Göre Karşılayabilirler: Yapılan zarar ortakların ssermaye paylarına orantılanarak ortaklara dağıtılır.

Örnek: Üç ortaklı x kollektif şirketinin sermayesi 8.000 YTL’dır. Şirket 2000 yılında 1.500 YTL zarar yapmıştır. Oy birliği ile alınan karara göre karşılanacak ve zarar kadar ortaklar sermaye paylarını azaltacaklardır.Ortakların sermaye payları şöyledir:

1.ortak 4.000
2.ortak 3.000
3.ortak 1.000

İstenen;
Zararı ortaklara dağıtın,
Yapılan zarar kadar sermaye paylarını azaltın.

1.ortak: 4.000 / 8.000 = 0,50 x 1.500 = 750.000
2.ortak: 3.000 / 8.000 = 0,38 x 1.500 = 570.000
3.ortak: 1.000 / 8.000 = 0,12 x 1.500 = 180.000

______________________ / _____________________
131 ORTAKLARDA ALACAKLAR HES. 1,500
1.ortak 750
2.ortak 570
3.ortak 180
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS 1,500
2000 yılı zarının ortaklara dağıtılması
____________________ / _______________________
500 SERMAYE HESABI 1,500
1.ortak 750
2.ortak 570
3.ortak 180
131 ORTAKLARDAN ALACAK HS. 1,500
1.ortak 750
2.ortak 570
3.ortak 180
Ortaklardan olan alacağın tahsili
_____________________ / ______________________

KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE TASFİYE İŞLEMLERİ:

Şirketin kuruluş amacina ulaşmasi y da bu amaca ulaşmasinin mümkün olmamasi durumunda şirket faaliyetine son verebilir. Bu sona erme dagilma veya dagitma şeklinde olabilir. Şirket, sözleşmesinde fesih ile ilgili bir madde varsa ortaklarin oy birligi karari ile feshi istenebilir. Buna İradi fesih denir. Şirketin iflasi, şirketin başka bir şirketle birleşmesi, ortaklik süresinin bitmesi, ortaklardan birinin iflas ya da ölmesi, ortak sayisinin ikinin altina düşmesi, şirketin amacina ulaşmamasi ya da mümkün olmamasi durumunda şirketin sona ermesine İradi olmayan fesih denir. Bunların dışında kollektif şirket mahkeme kararı ile fesih olabilir.

Şirket sözleşmesinde tasfiye ile ilgili hüküm yoksa T.T.K hükümleri uygulanir.
Ortaklar oy birliği ile alcakları karara göre ortaklardan birini ya da dışardan birini veya Ticaret Mahkemesi’nin tayin ettiği birini Tasfiye Memuru olarak atar.

Tasfiye memuru şirketin yararina olacak şekilde işlemleri en kisa zamanda bitirmekle yükümlüdür. Tasfiye işlemleri sirasinda ortaklarin oy birligi ile aldiklari kararlara uymak zorundadir.
Tasfiye işlemlerine başlayan şirketin ticaret unvanina ‘Tasfiye Halindedir.‘ ibaresi eklenir.

7- TASFİYE İŞLEMLERİ:

Tasfiye memuru tasfiye halindeki şirketin mal ve haklarinin korunmasi için gereken tedbirlei almak, en kisa zamanda tasfiyeyi sonuçlandirmak durumundadir,
Tasfiyeye başlamadan önce, şirketin finansal durumunu gösteren başlangiç envanteri ve bilançosunu düzenlemek,
Şirketin sonuca baglanmamiş işlemlerini tamamlamak,
Şirketin alacaklarini tahsil etmek, ( Vadesi gelmemiş alacaklar iskontolu tutar üzerinden tahsil olunur.)
Şirketin mallarini paraya çevirir. ( Menkuller pazarlik ve açik arttirma ile gayrimenkuller açik arttirma ile satilir.Ortaklar, oy birligi ile karar vermedikçe mallar toptan satilamaz.)
Tasfiye sırasında elde edilen paraların 1.000 YTL’dan fazlası Merkez Bankası ya da başka güvenilir bir bankaya yatırılmak zorundadır.
Şirketin borç ve taahhütlerini yerine getirir. ( Borçlar vadesinden önce ödendigi için iskontolu tutar üzerinden ödeme yapilir. Alacaklilar bu tutari kabul etmek zorundadir.)
Tasfiye memuru, tasfiye memuru ücretini muhasebeleştirir.
Tasfiye sonunda tasfiye sonu bilançosu düzenlenir. Bilançoya göre ortakların şirketten alacağını belirler ve nakit olarak öder. Paraya çevrilen değerler borçları ödemeye yetmezse kalan borçllar için ortaklara başvurulur.
Tasfiye işlemleri tamamlaninca şirketin ticaret ünvaninn ticaret sicilinden silinmesi gerken gerekli işlemleri yapar. Tutulan muhasebe defterlerini ortaklardan birine ya da notere teslim eder.

Örnek: Erkan Bükülmez ve ortakları kollektif şirketi oy birliği ile fesih kararı almışlardır. Ortaklar bri tasfiye memuru atamışlardır. Tasfiye memuru aşağıdaki tasfiye başlama bilançosunu hazırlamıştır.




BÜKÜLMEZ KOLLEKTİF ŞİRKETİNİN
…… TARİHLİ TASFİYE BAŞLANGIÇ BİLANÇOSU


I.DÖNEN VARLIKLAR 13.000 III KISA VADE.YAB.KAY 1.250
Banka Kredileri 1.250
HAZIR DEĞERLER 900
Kasa 200 IV. UZUN VADE.YAB.KAY 2.300
Bankalar 700. Satıcılar 700
TİCARİ ALACAKLAR Borç Senetleri 1.600
Alıcılar 1.200
Alacak Senerleri 2.400 V. ÖZ KAYNAKLAR 11.950
STOKLAR SERMAYE
Tic. Mallar 8.500 E.Bükülmez 5.000
V.Sever 4.000
II.DURAN VARLIKLAR 2.500 K.Yalçın 3.000
Taşitlar 2.500 Olaganüstü Yedekler 750
Demirbaşlar 500 Geçmiş Yillar Zarari (800)
B.Amortisman (500)


15.500 15.500
Tasfiye İşlemleri:
Açılış yevmiye kaydı yapılmıştır.
Kasadaki paranın tamamı Garanti Bankası’ndaki mevduat hesaba yatırılmıştır.
Senetsiz alacakların tamamı 1.000 YTL olarak tahsil edilmiştir.
Alacak senetlerinin tamamı 2.100 YTL olarak tahsil edilmiştir.
Ticari malların tamamı oy birliği kararıyla %18 KDV dahil 12.000 YTL’yasatılmıştır.
Demirbaşlar %18 KDV hariç 400 YTL’ya satilmiştir.
Taşitlar %18 KDV hariç 2.300 YTL’ya satilmiştir.
Bankaya olan kredi borcu faizi ile birlikte 1.450 YTL olarak ödenmiştir.
Satıcılara olan borcun tamamı 600 YTL olarak ödenmiştir.
Borç senetlerinin tamamı 1.400 YTL olarak ödenmiştir.
Tasfiye giderleri olarak 200 YTL harcanmıştır.
Ödenmesi gereken diğer değerler ödenmiştir.
Tasfiye memuruna 600 YTL memur ücreti ödenmiştir.
Olağanüstü yedekler, geçmiş yıl zararı, sermaye hesapları kapatılıp değerleri ortaklara
dağıtılmıştır.
Tasfiye sonuçlandırılmış tasfiye sonucu ortaklar arasında sermaye paylarıyla orantılı
olarak dağıtılmıştır.

İstenen;
·Verilen bu değerler doğrultusunda yevmiye kayıtlarını yapınız.
·Tasfiye sonu bilançosunu düzenleyiniz.
·Tasfiye sonu kayıtlarını yapınız..

________________________ / _____________________
100 KASA HESABI 200
102 BANKALAR HESABI 700
120 ALICILAR HESABI 1,200
121 ALACAK SENETLERİ 2,400
153 TİCARİ MALLAR 8,500
254 TAŞITLAR HESABI 2,500
255 DEMİRBAŞLAR HESABI 500
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HESABI 800
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN. HS. 500
300 BANKA KREDİLERİ HES. 1,250
320 SATICILAR HESABI 700
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ HESABI 1,600
500 SERMAYE HESABI 12,000
542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER HS 750
Açılış kaydı
_____________________ / ________________________
102 BANKALAR HESABI 200
100 KASA HESABI 200
Kasadaki paranın tamamının bankaya yatırılması
____________________ / _________________________
102 BANKALAR HESABI 1,000
592 TASFİYE KÂR VE ZARAR HESABI 200
120 ALICILAR HESABI 1,200
Senetsiz alacakların tahsili
____________________ / _________________________
102 BANKALAR HESABI 2,100
592 TASFİYE KÂR VE ZARAR HESABI 300
121 ALACAK SENETLERİ HESABI 2,400
Senetli alacakların tahsili
_____________________ / ________________________
102 BANKALAR 12,000
600 YURTİÇİ SATIŞLAR 10,169
391 HES. KDV 1,830
Mal satışı
_____________________ / ________________________
621 SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ HS. 8,500
153 TİCARİ MALLAR HESABI 8,500
Mal envanteri
_____________________ / ________________________
600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI 10,169
621 SATILAN TİC.MAL.MALİYETİ 8,500
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HS. 1,669
Hesapların kapatılması
______________________ / _______________________
102 BANKALAR HESABI 472
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN HES. 500
255 DEMİRBAŞLAR HESABI 500
391 HES. KDV 72
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HS 400
Demirbaş satişi

______________________ / ______________________


102 BANKALAR HESABI 2,714
592 TASFİYE KARI VEYA ZARARI 200
254 TAŞITLAR HESABI 2,500
391 HES. KDV 414

Taşit satişi
_____________________ / ________________________
300 BANKA KREDİLER HESABI 1,250
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HES 200
. 102 BANKALAR HESABI 1,450
Bankaya olan kredi borcunun ve faizinin ödenmesi
_____________________ / ________________________
320 SATICILAR HESABI 700
102 BANKALAR HESABI 600
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HS. 100
Satıcıya olan borcun ödenmesi
______________________ / ________________________
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ HESABI 1,600
102 BANKALAR HESABI 1,400
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HS. 200
Senetli borcun ödenmesi
______________________ / _______________________
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HES. 600
102 BANKALAR HESABI 600
Tasfiye memuruna memur ücretinin ödenmesi
______________________ / ________________________
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HES. 1,469
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 1,469
Kârın ortaklara dağıtılması
______________________ / _______________________
391 HES. KDV HESABI 2,316
360 ÖDENECEK VERGİ VE FON. HS 2,316
İlgili hesabın kapatılması
_______________________ / ______________________
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HES. 2,316
102 BANKALAR HESABI 2,316
Verginin ödenmesi
_______________________ / ______________________






BÜKÜLMEZ KOLLEKTİF ŞİRKETİNİN
….. TARİHLİ TASFİYE SONU BİLANÇOSU


I.DÖNEN VARLIKLAR. 12.884 V.ÖZ KAYNAKLAR 12.884
HAZIR DEĞERLER 12.884 ÖDENMİŞ SERMAYE 12.000
Bankalar 12.884 SERMAYE 12.000
E.Bükülmez 5.000
V.Sever 4.000
K.Yalçın 3.000
KÂR YEDEKLERİ 750
Olağanüstü Yedekler 750
GEÇMİŞ YILLAR ZARARI (800)
Geçmiş Yillar Zarari (800)
DÖNEM NET KÂRI 934
Tasfiye Kâr ve Zararı 934


12.844 12.884


Ortakların Sermaye Oranı:

E.Bükülmez = 5.000 / 12.000 = 0,42
V.Sever = 4.000 /12.00 =
K.Yalçın = 3.000 / 12.000 = 0,25

Bankadaki Paranın Dağılımı:

12.884 x 0,42 = 5.411,28
12.884 x 0,33 = 4.251.72
12.884 x 0,25 = 3.221

Olağanüstü Yedek Akçenin Dağılımı:

750 x 0,42 = 315
750 x 0,33 = 247.5
750 x 0,25 = 187.5

Geçmiş Yil Zararinin Dagilimi:

800 x 0,42 = 336
800 x 0,33 = 264
800 x 0,25 = 200

Tasfiye Kârının Dağılımı:

934 x 0,42 = 392.28
934 X 0,33 = 308.22
934 X 0,25 = 233.5
________________________ / _____________________
542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER HES.
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS.
1.ortak 315
2.ortak 247.5
3.ortak 187.5
Yedek akçenin ortaklara dağıtılması
______________________ / _______________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR
1.ortak 336
2.ortak 264
3.ortak 200
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HS.
Geçmiş yil zararinin ortaklara dagitilmasi
_______________________ / ______________________
500 SERMAYE HESABI
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES.
1.ortak 5.000
2.ortak 4.000
3.ortak 3.000
Sermayenin ortaklara dağıtılması
______________________ / _______________________
592 TASFİYE KÂR VE ZARARI HESABI
1.ortak 392
2.ortak 308
3.ortak 233
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS.
1.ortak 392
2.ortak 308
3.ortak 233
Tasfiye kârının ortaklara dağıtılması








______________________ / _______________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI
1.ortak 5.707
2.ortak 4.555
3.ortak 3.421
131 ORTAKLAR.ALACAK.HES.
1.ortak 336
2.ortak 264
3.ortak 200
102 BANKALAR HESABI
1.ortak 5.411
2.ortak 4.251
3.ortak 3.221
İlgili hesapların kapatılamsı
_______________________ / _______________________






(II) KOMANDİT ŞİRKETLER

Tanımı:

Ticari bir işletmeyi bir ticirat ünvani altinda işletmek amaciyla kurulan şirketin borçlarina karşi ortaklarin bir kisminin sorumlulugu sinirlandirilmamiş, bir kisminin sorumlulugu ise koyduklari sermaye payi ile sinirlandirilmiş şirkete KOMANDİT ŞİRKET denir.

Ortaklar: Şirketin borçlarina karşi sorumlulugu sinirlandirilmamiş ortaklara Komandite Ortak denir. Sorumluluğu koydukları sermaye payı ile sınırlandırılmış ortaklara Komanditer Ortak denir. Komandite ortak gerçek kişilerdir, komanditer ortaklar tüzel ya da gerçek kişiler olabilirler. Ortak sayisinin en az iki kişi olmasi gerekir. Bunlardan biri de komandite ortak olmalidir. Komandite ortaklar emeklerini ve ticari itibarlarini sermaye olarak koyabilirler. Komanditer ortaklar emeklerini ve ticari itibarlarini sermaye olarak koyamazlar. Sadece maddi degerleri sermaye olarak koyabilirler.

1-Kuruluşu: Komandit şirket kurulurken şirketin ana sözleşmesi yazili olarak hazirlanir.
2-Ana sözleşme hazırlanmasıSözleşmenin tescil ve ilani ile tüzel kişilik kazanir. Şirket sözleşmesinde şu bilgilerin olmasi gerekir;

Komandite ve komanditer ortakların adları, soyadları, ikametgahları ve uyrukları,
Şirketin komandit şirket oldugu,
Şirketin ticaret ünvani ve merkezi,
Şirketin faaliyet konusu,
Ortakların sermaye taahhütleri ve bunun ne şekilde yerine getirileceği,
Şirketi temsile yetkili olanlarin ad ve soyadlari.

Bunların dışında kanunlara aykırı olmayacak şekilde ortakların istediği hükümler sözleşmede yer alabilir. ( Kârın , zararın nasıl dağıtılacağı, şirketin yedek akçe ayırıp ayırmayacağı gibi...)
Komandite ve komanditer ortakların sermaye payları muhasebe kayıtlarında ayrı ayrı izlenir. Bilançoda komanditer ortakların sermaye payları toplam olarak gösterilir. Komandit şirketler bilanço esasına göre defter tutarlar;

Günlük kasa defteri
Yevmiye defteri
Büyük defter
Envanter ve bilanço defteri
Kambiyo senetleri defteri

3-Kuruluş işlemlerinin muhasebe kayıtları

Örnek: Mert Metin ve ortakları komandit şirketi 10.000 YTL sermaye ile kurulmuştur.
Ortakların sermaye taahhütleri şöyledir;

Komandite Mert Metin sermaye taahhüdü 5.000 YTL
·1.000 nakit
·500 hisse senedi
·3.500 taşit

Komanditer Cem Öztürk sermaye taahhüdü 2.500 YTL
·500 nakit
·500 alacak senedi
·1.500 demirbaş

Komanditer Yasin Gür sermaye taahhüdü 2.500 YTL
·1.000 nakit
·500 müşteri çeki
·1.000 makina

Ortaklar sermaye taahhütlerini bir ay sonra yerine getireceklerdir.Buna göre;
·Ortakların sermaye taahhütleri kaydını,
·Taahhütlerin yerine getiriliş kaydini
·Açılış bilançosunu yapınız.

_______________________ / _______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE
M.Metin 5.000 10.000
C.Öztürk 2.500
Y.Gür 2.500
500 SERMAYE HESABI 10.000
M.Metin 5.000
C.Öztürk 2.500
Y.Gür 2.500
Ortakların sermaye taahhütleri

_______________________ / _________________________
110 HİSSE SENETLERİ HES. 500
254 TAŞITLAR HESABI 3.500
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 4.000
M.Metin’nin sermaye taahhüdünü yerine getirmesi
_______________________ / _________________________
121 ALACAK SENETLERİ HESABI 500
255 DEMİRBAŞLAR HESABI 1.500
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 2.000
C.Öztürk’ün sermaye taahhüdünü yerine getirmesi
________________________ / ________________________
101 ALINAN ÇEKLER HESABI 500
253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR HES. 1.000
501 ÖDENMEMEİŞ SERMAYE 2.000
Y.Gür’ün sermaye taahhüdünü yerine getirmesi
______________________ / __________________________


MERT METİN VE ORTAKLARI KOMANDİT ŞİRKETİNİN
….. TARİHLİ AÇILIŞ BİLANÇOSU



I.DÖNEN VARLIKLAR 1.500 V.ÖZ KAYNAKLAR 7.500
HAZIR DEĞERLER 500 ÖDENMİŞ SERMAYE 10.000
Alınan Çekler 500 Sermaye 10.000
MENKUL KIYMETLER 500 M.Metin 5.000
Hisse Senet. 500 C.Öztürk 2.500
TİCARİ ALACAKLAR 500 Y.Gür 2.500
Alacak Senet. 500 Ödenmemiş Sermaye ( 2.500)
M.Metin 5.000
II.DURAN VARLIKLAR 6.000 C.Öztürk 2.500
MADDİ DURAN VAR. 6.000 Y.Gür 2.500
T.M ve Cihazlar 1.000
Taşitlar 3.500
Demirbaşlar 1.500


7.500 7.500

4-Sernaye Değişiklikleri ve Muhasebeleştirilmesi

Sermaye Arttırılması:

Komandit şirketlerde sermaye yetersizligi ya da başka nedenlerle sermaye arttirma karari alinirsa, yine kuruliştaki hususi şartlar uygulanacaktir. Sermaye arttirimi için sözleşme yinelenip notere tasdik ettirikdikten sonra ticaret siciline tescil ve ilan ettirilir.
Sermaye arttırma yolları kollektif şirketlerde olduğu gibi ya mevcut ortaklar sermaye arttırımına gider ya dışarıdan bir ortak alınır ya da ortakların kâr payları sermaye arttırımında kullanılır.

Örnek: Semih Kara ve ortakları komandit şirketini sermayesini 10.000 YTL’ya çıkarmaya karar vermiş ve bunu da eski ortaklar sermaye payları ile orantılı olarak karşılamaya karar vermişlerdir.

Ortakların sermaye arttırımındaki payları şöyledir:

.K.te Semih Kara 5.000
K.te İsa Atak 3.000
K.ter Murat Kılıç 2.000

Ortaklardan Semih Kara, sermaye borcu için 3.000 YTL’ya mal, 2.000 YTL hisse senedi verecektir.
K.te İsa Atak ise 3.000 YTL değerinde bir makina verecektir.
K.ter Murat Kılıç 1.000 YTL çek, kalanını nakit ödeyecektir.

_________________________ / _________________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 10.000
K.te S.Kara 5.000
K.te İ.Atak 3.000
K.ter M.Kılıç 2.000
500 SERMAYE HESABI 10.000
K.te S.Kara 5.000
K.te İ.Atak 3.000
K.ter M.Kılıç 2.000
Ortakların sermaye taahhütleri
_______________________ / __________________________
110 HİSSE SENETLERİ 2.000
153 TİCARİ MALLAR HES. 3.000
501 ÖDENMEMİŞ SER. HES. 5.000
K.te Semih Kara’nın sermaye arttırma taahhüdünü yerine
getirmesi
________________________ / __________________________
253 TESİS MAK. VE CİH.HES. 3.000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 3.000
K.te ortak İsa Atak’ın sermaye arttırma taahhüdünü yerine getirmesi
________________________ / __________________________
100 KASA HESABI 1.000
101 ALINAN ÇEKLER HES. 1.000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 2.000
K.ter ortak Murta Kılıç’ın sermaye arttırma taahhüdünü yerine getirmesi
________________________ / __________________________

Sermaye Azaltılması:

Komandit şirketlerde sermaye bazen iş kapasitesinin azalmasindan dolayi fazla olabilir.Bu durumda şirket sermaye azaltma karari alabilir.
Sermaye arttırımıda uygulanan hukuki işlemler, sermaye azaltılırken de uygulanır.

Komandit şirketlerde sermaye azaltma yollari şunlardir:

·Ortakların sermaye payları azaltılır,
·Ortaklardan biri ortaklıktan çıkar ya da çıkartılır,
·Şirketin zarari sermayeden karşilanir.

Örnek: Faruk Taş ve ortaklari komandit şirketinin toplam sermayesi 4.000 YTL olup, ortaklarin sermaye paylari şöyledir:

K.te ortak F.Taş 3.000
K.ter ortak A.Özer 1.000
Ortaklar aldıkları kararla sermayelerini %50 azaltmışlardır.
Ortakların sermaye azaltımından doğan alacakları nakit olarak ödenmiştir.

___________________ / _____________________
500 SERMAYE HESABI 2.000
K.te F.Taş 1.500
K.ter A.Özer 500
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 2.000
K.te F.Taş 1.500
K.ter A.Özer 500
Sermaye azaltılmasından doğan alacakların ortakların şahsi hesaplarına devri
____________________ / _____________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 2.000
K.te F.Taş 1.500
K.ter A.Özer 500
100 KASA HESABI 2.000
Ortakların sermaye alacaklarının ödenmesi
___________________ / ______________________


KOMANDİT ŞİRKETLERDE KÂR / ZARAR DAĞITIMI:

Komandit şirketlerin kâr ya da zarar dagitimini T.T.K’nu belirlemiştir. Komandit şirketlerin kâr ya da zarar dagitimi sözleşmede belirtilir. Kâr ve zarar dagitimi sözleşmede belirtilmemişse yönetici ortak tarafindan dagitilir. Komandit şirketlerin kâr dagitim esaslari kollektif şirketlerin kâr dagitimiyla ayni olmakla beraber, zarar dagitimi ayrica T.T.K’nun 251. maddesiyle açiklanmiştir. Komandit şirtein herhangi bir yilda zarar etmesi durumunda komanditer ortagin zarar payi daha sonraki yillardaki kâr paylariyla kapatilmadikça komanditer ortaga kâr payi ödenemez.

5-KÂR DAĞITIMI

Komandit şirketlerde kâr dagitim esaslari genellikle sözleşmede belirtilir.Burada dagitilacak kâr ticari kârdir. Yani vergi kanunlarina göre belirlenen kâr olmayip ticari bilançoda gösterilen kârdir.
Komandit şirketlerde kâr ya ortaklara sermayeleri oraninda dagitilir ya da eşit olarak dagitilir.Kâr dagitimiyla ilgili herhangi bir ölçü yoksa eşit olarak dagitilmaktadir.Komandit şirketlerde de kollektif şirketlerde oldugu gibi kâr, yönetici ortaga belli bir prim ayrildiktan sonra da dagitilabilir.
Komandit şirketlerin kâr dagitiminda T.T.K’nun 251.maddesi dikkate alinir.Komanditer ortağin kapatilmayan zarar pai varsa önce bu zarar payi, kâr payindan düşülür, ondan sonra kâr dagitimi ödemesi yapilir.
Komandit şirketlerde kâr dagitiminin muhasebeleştirilmesinde kollektif şirketlerdeki işlem sirasi takip edilir. Dönem kâri sözleşme şartlarina göre dagitildiktan sonra önce ortaklarin şahsi ( cari ) hesaplarina devredilir. Daha sonra da ortaklara kâr payi alacaklari ödenir.

Örnek: Hakan Genç ve ortakları komandit şirketinin dönem ticari kârı 3.000 YTL’dır. Sözleşme gereği kâr ortaklara sermayeleri oranında dağıtılacaktır. Şirketin toplam sermayesi 6.000 YTL olup ortakların sermaye payları aşağıdaki gibidir:

K.te H.Genç 3.000
K.ter M.Yüksel 1.500
K.ter Ş.Kaya 1.500

Ortakların kâr paylarının hesabı;
K.te H.Genç 3.000 x 3.000 / 6.000 = 1.500
K.ter M.Yüksel 1.500 x 3.000 / 6.000 = 750
K.ter Ş.Kaya 1.500 x 3.000 / 6.000 = 750

_______________________ / _________________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HES. 3.000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 3.000
K.te H.Genç 1.500
K.ter M.Yüksel 750
K.ter Ş.Kaya 750
Dönem kârının ortaklara dağıtılması
______________________ / __________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HES. 3.000
K.te H.Genç 1.500
K.ter M.Yüksel 750
K.ter Ş.Kaya 750
100 KASA HESABI 3.000
Ortakların kâr payı alacaklarının ödenmesi
_______________________ / _________________________

5-ZARAR DAĞITIMI

Zararın ortaklar arasında ne şekilde paylaşılacağı da kâr dağıtımında olduğu gibi sözleşmede belirtilir. Sözleşmede zarar dağıtımı ile ilgili özel bir açıklama yoksa kâr dağıtım esasları geçerli olur. Sözleşmede zarar dağıtımı ile ilgili herhangi bir hüküm yoksa zarar, kanunda belirtilen kâr dağıtım şekline göre dağıtılır.
Komanditer ortakların zarar payı, sonraki yılların kâr paylarıyla kapatılmadıkça kendilerine kâr payları ödenmez. Tasfiye sonucu komanditer ortağın sermayesi, zarar payından fazla olursa komanditer ortak ancak sermaye payı ile sorumlu olur. Zararın sermayeyi aşan kısmını komandite ortak karşılar.
Komandit şirketlerde zararin muhasebeleştirilmesinde dönem net zarari, ortaklarin şahsi hesaplarina aktarilir.

Örnek: Sami Bakır ve ortağı komandit şirketinin dönem zararı 800 YTL’dır. Sözleşme gereği zarar, ortaklara sermayeleri oranında dağıtılacaktır. Ortakların sermaye payları şöyledir:

K.te Sami Bakır 3.000
K.ter Erdem Eren 2.000
Ortakların zarar payları ;
K.te S.Bakır 3.000 x 800 / 5.000 = 480
K.ter E.Eren 2.000 x 800 / 5.000 = 320

________________________ / _______________________
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HES. 800
K.te S.Bakır 480
K.ter E.Eren 320
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI HES. 800
Dönem zararının ortaklara dağıtılması
_______________________ / ________________________
100 KASA HESABI 800
131 ORTAKLARDAN ALACAK. HES. 800
K.te S.Bakır 480
K.ter E.Eren 320
Ortakların zarar paylarının tahsili
_______________________ / ________________________


6-ORTAKLARIN VERGİ BAKIMINDAN DURUMLARI:

Komandit şirketlerde kollektif şirketlerdeki gibi tüzel kişi olarak vergi mükellefi degildir. Şirket kârdan vergi vermeyip, ortaklar aldiklari kâr paylarinin vergilerini verirler.

Gelir Vergisi Kanunu’na göre komandite ortaklar aldıkları kâr payları ticari kazanç kabul edilmiştir. ( GVK, mad.37) .Komanditer ortakların aldıkları kâr payları da Menkul Sermaye İradı sayılır.( GVK, mad.75)
Ortaklar herhangi bir döneme ait bu kâr paylarını dönemi takip eden yılın mart ayında gelir vergisi beyannamesinde diğer gelirleri ile beraber gösterir ve vergilerini de Mart-Haziran-Eylül aylarında olmak üzere üç taksitte öderler.



7-TASFİYE İŞLEMLERİ:

Adi komandit şirketin tasfiyesinde kollektif şirketin tasfiyesine ilişkin hükümler uygulanır.Tek farklı yön;komandite ortağın sınırsız,komanditer ortağın da sınırlı sorumlu olmasıdır.Tasfiye sonucu şirketin varlıkları borçları ödemeye yetmezse,komanditer ortağın kişisel malvarlığına başvurulamaz, borçların ödenmesi komandite ortak üzerine alır.


(III) ANONİM ŞİRKETLER

Tanımı:

TTK’nun 269. Maddesine göre; bir ünvana sahip, sermayesi belli ve paylara bölünmüş olan, borçlarindan dolayi sadece mal varligiyla ( ortaklarin mal varligi degil şirketin mal varligi ) sorumlu olan şirkete Anonim Şirket denir.

Özellikleri:

A.Ş.’ler tüzel kişilige sahiptir.

Şirketin belirli ve paylara bölünmüş sermayesi vardir.

Sermaye payları hisse senetleriyle temsil edilmektedir.

Şirket ortaklarinin sorumllugu sermaye paylara ile sinirlidir.

A.Ş.’ler her türlü ekonomik amaç ve konularda faaliyet gösterirler.



Sınıflandırılması:

Ortak sayısının 100’den çok olduğu saptanan A.Ş.’lerin hisse senetleri halka arz olunmuş sayılır. Bu niteliği taşıyan şirketlere Halka Kapalı A.Ş denir.

Ortak sayısı en az 5 ve sermaye payları özellikle aile bireylerinin elinde toplanmış şirketler Aile ( Kapalı ) A.Ş.’lerdir.

Özel Yasalarla Düzenlenmiş A.Ş.’ler: Bankalar, sigorta şirketleri, iktisadi devlet teşekkülleri, merkez bankasi, finans kurumlari gibi.

Holdingler: A.Ş. biçiminde kurulan bir ana şirket başka A.Ş.’leri yönetmek amaciyla o şirketlerin hisse senetlerini yeterli miktarlarda satin alirlar. Böylece ana şirket ( Holdig ) bir örgüt çatisi altinda yavru şirketlerin ( iştiraklerin ) yönetiminde söz sahibi olurlar.

Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları : Tasarruflarını iyi değerlendirme ve kârlı yatırım alanı seçme olanağı bulunmayan küçük tasarruf sahiplerinin yatırımlarına yardımcı olmak ve menkul kıymet portföy işletmek üzere kurulan menkul kıymet yatırım ortaklıklarıdır.

Çok Uluslu A.Ş.’ler: Yabancı yatırımcıların ülkemizde türk ortaklarla birlikte yapacakları yatırımlarla ilgili olarak kurdukları A.Ş.’ler bu sınıf içinde değerlendirilir.


1-Kuruluş süreci:

A.Ş.’lerin kuruluşu TTK’nun 276. Maddesine göre ani ve tedrici olarak kurulabilir.

Ani Kuruluş :

Şirket sermayesinin tamaminin kurucular tarafindan taahhüt edilmesiyle gerçekleşir. Enaz 5 ortakla kurulur. Ani kuruluşta sermayenin tamami ortaklar tarafindan taahhüt edilir.

Tedrici Kuruluş :

Sermaye paylarının bir kısmının kurucular tarafından taahhüt edilmesiyle geri kalan kısmın halka başvurularak sağlanmasıyla gerçekleşir. En az 5 ortakla kurulur.

29 Haziran 1995 tarihinden itibaren A.Ş.’lerin en az sermayesi 5.000.000.000 TL’dir ve A.Ş.’lerin kuruluş aşamasinda blokaji kaldirilmiştir. A.Ş.’ler kanunlara aykiri olmamak şartiyla her türlü ekonomik amaç ve konuda girişiöde bulunup faaliyet gösterirler. Şirketin amaci ve konusu ana sözleşmede açikça gösterilmelidir.

A.Ş. kurulurken yapilmasi gereken işlemler;

·Sözleşmenin hazirlanmasi,
·Ticaret Bakanlığı’ndan zizn alınması,
·Sermaye piyasası kurulundan izin alınması,
·Kuruluş genel kurulunun toplanmasi,
·Kuruluşun mahkemece onaylanmasi,
·Şirketin temsil ve ilan edilmesi.



Ayrıca şirket sözleşmesinde şu bilgilere de yer verilmesi gerekir;

·Şirketin ticaret ünvani,
·Şirketin merkezi, merkezin bulundugu il ve ilçe,
·Şirketin amaci ve konusu,
·Şirketin sermayesi, her bir payin itibari degeri, ödeme biçimi, koşullari,
·Paradan başka degerlerin sermaye olarak konmasi durumunda şirketin devraldigi haklar, mallarin türü ve degeri,
·Şirket kurucularina , Yönetim kurulu üyelerine ve başka kişilere şirket kazancindan saglanacak özel yararlar,
·Şirket yöneticilerinin ve deneticilerinin seçim biçimleri, bunlarin görevleri imza yetkileri, Genel kurul toplantilarina çagri, toplanti zamani ve oy verme işlemleri, görüşmelerin yürütülmesi, kayit ve koşullari,
·Ani kuruluşta her ortagin sermaye payi ve türü,
·Kurucu ortakların adı, soyadı, ticaret ünvanı, iş ve konut adresleri,
·Sözleşmenin tarihi

Sözleşmede bulunmasi gerekli bilgiler dişinda şirketin türüne göre ve yaptigi işe göre ortaklar kanunlara aykiri olmamak şartiyla istedikleri maddeleri ekleyebilirler.

2-Kuruluş işlemlerinin Muhasebe kayıtları;

Örnek: ( Ani Kuruluş ) 5 kurucu ortak biraraya gelerek Güneş A.Ş.’yi ani şekilde kurmaya karar vermişlerdir.Sözleşmede şirket sermayesi 5.000 YTL. olarak belirlenmiştir. Ortaklarin sermaye paylari eşittir. Kurluşla ilgili yasal işlemler tamamlanmiştir. Ortaklar sermaye paylarinin 1/5’lik kisimlarini nakit olarak dile getirmişler geriye kalan kismini ise bir yil içinde ödemeyi planlamişlardir. Kuruluş aşamasinda giderler ve noter masrafi olarak 50YTL tescil ve ilen gideri ödenmiş, 7.5 YTL’da KDV. Ödenmiştir. Yapilan ödemeler ortak Mehmet Yilmaz tarafindan karşilanmiştir.

İstenilenler;

·Şirketin kuruluş yevmiye kayitlarini ve açiliş bilançosunu düzenleyiniz.


____________________ / _____________________
501.ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 5.000-
1.Ortak 1.000
2.Ortak 1.000
3.Ortak 1.000
4.Ortak 1.000
5.Ortak 1.000
500.SERMAYE HS. 5.000
1.Ortak 1.000
2.Ortak 1.000
3.Ortak 1.000
4.Ortak 1.000
5.Ortak 1.000
Ortakların sermaye taahhütleri
____________________ / ______________________
100 KASA HS. 5.000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 5.000
1.Ortak 1.000
2.Ortak 1.000
3.Ortak 1.000
4.Ortak 1.000
5.Ortak 1.000
Ortakların sermaye taahhütlerini yerine getirmesi.
____________________ / ____________________
262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GIDERLERI HS. 50
191 İNDİRİLECEK KDV HS: 7.5
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 57.5

MehmEt Yılmaz Kuruluş giderlerinin ve KDV’nin ödenmesi.

______________________ / _________________________


…/…/19.. Tarihli Açılış Bilançosu

AKTİF GÜNEY A.Ş PASİF
1.DÖNEN VARLIKLAR 57.500 3.KISA VADELİ YAB.KAY. 57.500.000
Kasa 5 .000 Ortaklara Borçlar 57.500.000
İndirilecek KDV 7.500 4.UZUN VADELİ YAB.KAY.
2.DURAN VARLIKLAR 50. 5.ÖZ KAYNAKLAR 5.000.000.000
Kuruluş gider. 50 Sermaye 5.000.000.000





AKTİF TOPLAM 57.500 PASİF TOPLAM 5.057.500.000




Tedrici Kuruluş :

Halka açık A.Ş.’lerin kuruluş kayıtlarıyla şahıs şirketlerinin kuruluş kayıtları arasındaki farklar ( Tedrici kuruluşla, ani kuruluş arasındaki farklar ) ;

Ana sözleşmede yer alan sermayenin en az 10/100’ü kurucu ortaklar tarafindan, 90/100’da sermayenin hisse senetlerine dönüştürülerek halka satilmasiyla karşilanir.
Hisse senetlerinin yazılı değeri ortaklar tarafından belirlenir ve ana sözleşmeye kaydedilir.
Şirketin sermayesini temsil eden hisse senetleri, satilincaya kadar nazim hesaplarda takip edilir.
Satışlar aracı kurumlar tarafından yapılır, bu kurumlara belirli komisyon ödenir.
Bu ortaklıklarda halka arz edilen hisse senetlerinin bedelinin nakit olarak yerine getirilmesi gerekmektedir.
Belirli bir süre sonunda ( en az üç ay ) satılamayan hisse senetleri kurucu ortaklar tarafından, satışa aracılık eden kuruluşlar tarafından, bankalar tarafından satın alınarak nakten ödenmek zorundadır.

Örnek : 6 kurucu ortak 9.000 YTL’lık sermaye ile Fırtına A.Ş.’yi kurmaya karar vermişlerdir. Kuruluşla ilgili bütün yasal işlemler tamamlanmıştır. Ortaklar 3.600 YTL’lık sermaye taahhüdünü nakit olarak yerine getirmişlerdir. ( Ortakların sermaye payları eşittir. ) geriye kalan 5.400 YTL’lık sermaye nominal değeri 1 YTL’dan 5400 adet hisse senedine dönüştürülmüş ve satılmak üzere %1 komisyon ile İş Bankası’na devredilmiştir. Kuruluş işlemleri sırasında 20 YTL’lik kuruluş gideri ve 3 YTL’lik KDV gideri ortak Nazlı Çam tarafından şirket adına ödenmiştir. Belirtilen süre içerisinde hisse senetlerinin tamamının satıldığı İş Bankası tarafından bildirilmiştir. Bankaya %1 komisyon nakit olarak ödenmiştir. Bu işlemler sırasında 10 YTL’lik kuruluş gideri yapılmıştır.

İstenilenler;

Ortakların sermaye taahhüt kaydını,
Taahhüdün yerine getirilmesi kaydını,
Kuruluş giderlerinin ödenmesi kaydini,
Şirketin açiliş bilançosunu,
Kalan sermayenin halka satış kaydını,
Bankaya komisyon ödeme kaydını,
Kuruluş giderlerinin şirket tarafindan ödenmesi kaydini yapiniz.


______________________ / _______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 3.600
1.Ortak 600
2.Ortak 600
3.Ortak 600
4.Ortak 600
5.Ortak 600
6.Ortak 600
500 SERMAYE HS. 3.600
ortaklrın sermaye taahhüdlerinde bulunmaları

___________________ / _________________
100 KASA HESABI 3.600
501ÖDENMEMİŞ SERMAYE HES. 3.600
1Ortak 600
2Ortak 600
3Ortak 600
4Ortak 600
5Ortak 600
6Ortak 600
ortakların sermaye taahhütlerini yerine getirmeleri
_______________________ / _____________________
262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GIDERLERI HS. 20
191 İNDİRİLECEK KDV HS. 3
331ORTAKLARA BORÇLAR HS. 23
Nazlı Çam Kuruluş giderlerinin ve KDV’nin ödenmesi

______________________ / ________________________



…/…/19.. TARİHLİ AÇILIŞ BİLANÇOSU
AKTİF FIRTINA A.Ş PASİF
__________________________________________________ ___________________________________
1.DÖNEN VARLIKLAR 3.603 3.KISA VADELİ YAB. KAY. 23
Kasa 3.600 Ortaklara Borçlar 23
İndirilecek KDV 3 4.UZUN VADELİ YAB. KAY.
2.DURAN VARLIKLAR 20 5.ÖZ KAYNAKLAR 3.600
Kuruluş Giderleri 20 Sermaye 3.600




AKTİF TOPLAM 3.623 PASİF TOPLAM 3.623




3-Sermaye Arttırılması ve Azaltılması ile ilgili muhasebe kayıtları :

Sermaye Artırılması,
A.Ş.’ler artan iş hacimlerini karşilamak amaciyla gelecege yönelik yeni yatirimlar yapmak ve genişlemek amaciyla sermayesini arttirmak isteyebilirler. Bunun için genel kurulun sermaye arttirma karari almasi gerekir. A.Ş.’ler sermaye arttirma yoluna gitmeleri durumunda Ticaret Bakanligi’ndan hisse senetleri çikartilip, bu hisse senetleri halka satilacaksa Sermaye piyasasi Kurulu’ndan izin almalari gerekmektedir.

A.Ş.’ler şu uygulamalarla sermayelerini arttirabilirler:

·501Ortakların sermaye taahhüdü yoluyla ,
·Yedek akçenin sermayeye eklenmesiyle,
·Yeniden değerleme yoluyla,
·Tahvil sahiplerine yeni hisse senedi verilmesiyle.
·
Örnek: Yıldırım A.Ş.’nin sermayesi 1 YTL. yazılı değer ve 8000 adet hisse senedinden oluşmaktadır. Şirketin yasal yedeklerinde birikmiş yedek akçesi 2.000 YTL.’dir. Şirket genel kurulunda aldığı karar ile yedek akçedeki parayı sermayeye eklemeye karar vermiştir. Bunu için yazılı değeri 1 YTL’den 2000 adet hisse senedi bastırılmış ve bu paylar eşit olarak 10 kurcu ortak arasında paylaşılmıştır.

____________________ / _________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 2,000
500 SERMAYE HS. 2,000
Ortakların sermaye attırma taahhüdünde bulunması
__________________ / __________________
540 YASAL YEDEKLER HS. 2,000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 2,000
Ortakların sermaye taahhüdünde bulunması.
__________________ / ___________________

Sermaye Azaltılması:
Sermaye azaltılmasının nedenleri aşağıdaki gibidir;
·Sermaye iş hacmine oranla yüksek olursa,
·Şirket zararlar nedeniyle güç durumda olursa,
·İşletmenin bazı varlıkları değerini yitirdiyse,
·Şirket edindigi kendi hisse senetlerini elden çikarmamiş ve bu paylar kadar sermaye azaltma yoluna gittiyse
A.Ş.’ler bu şekilde sermeyelerini azaltabilirler
Örnek: Martı A.Ş. 1997 yılında 500 YTL. zarar etmiştir. Genel kurulda alınan kararla zararın 200 YTL’si olağanüstü yedek akçeyle karşılanacak, kalan miktar ise yazılı değeri 1 YTL’lik hisse senedi 6000 adet olup, hisselerin yazılı değeri 950 YTL’ye indirilerek sermaye azalışı sağlanacaktır. İlgili yevmiye kaydını yapınız.


____________________ / _________________
542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER HS. 200
500 SERMAYE HS. 300
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI HS. 500
Zararın sermaye azaltması ve yedek akçeyle karşılanması
___________________ / __________________


4-Kar dağıtımı ve muhasebe kayıtları,


Örnek: Kırlangıç A.Ş. 2002 yılında 375 YTL.kâr elde etmiştir. Kâra eklenecek ilâveler ve indirimler olmadığı için direkt olarak kurumlar vergisini ve fon payını hesapladıktan sonra % 5 yasal yedek ve % 2 olağanüstü yedek ayrıldıktan sonra kalan ortakların hisse paylarına göre dağıtılacaktır.
KIRLANGIÇ A.Ş. Kârinin Dagitimi
Dağıtılacak Kâr 375
Ödenecek Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler ( 189.75 )
( Hehangi bir ilâve istisna yok : )
-Kurumlar Vergisi 375*0,46=172.5
-Fon Payı 172.5*0,10=17.25

185.25

-Yasal Yedekler 185.25*0,05=9.262.500 ( 9.262.500 )
-Olağanüstü Yedek Akçe
( 185.25-9.262.500 )= 175.987.*0,02=3.519.750 ( 3.519.750 )
Ortaklara Dağıtılacak Kâr 176.967.750 TL

____________________ / ___________________
691 DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER 189,75
YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI HS.
370 DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YA- 189,75
SAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIGI HS.
Kurumlar Vergisi 172.5
Fon Payı 17.25
Ödenmesi gereken verginin ilgili hesaplara devri



____________________ / __________________
690 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI HS. 375
691 DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YA- 189,75
SAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIGI HS.
692 DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS 185,250,000,-
Dönem sonu kârının dağıtılması
___________________ / __________________
692 DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS. 185,25
590 DÖNEM NET KARI HS. 185,25
Gelir tablosu hesabının bilanço hesabına devri.
_________________ / _____________________
590 DÖNEM NET KÂRI HS. 185,25
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HS. 185,25
Dönem kârının ilgili hesaba devri
____________________ / __________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KÂRI HS. 185,25
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 172,467,930,-
540 YASAL YEDEKLER HS. 9,262,500,-
542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER HS. 3,519,750,-
2002 yılı kârının dağıtılması
____________________ / _________________
370 DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜM- 189,75
LÜLÜKLER HS.
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR H. 189,75
Ödenmesi gereken verginin ilgili hesaba devri
___________________ / ___________________

5-Zararın mahsubu,

Sermayenin azaltılması durumunda mashup yapılabileceği gibi,beş yılı geçmemek şartıyla,mali karın tesbitinde gider olarak indirim konusu yapılarak mahsup yapılır.


6-Tasfiye işlemleri,

A.Ş.’lerde tasfiye işlemlerinin tasfiye memurlari yürütür. Şirketin degerlerini sifirlar. Şirketin borçlarini öder, alacaklarini tahsil eder, şirketin ayni degerlerini paraya dönüştürür. Tasfiye sonucu ortaklara dagitir. Şirketin ünvanini Ticaret sicilinden silinmesi saglar.
A.Ş.lerde başlıca tasfiye işlemleri aşağıdaki gibidir.

1- Tasfiyenin tescil ve ilanı,
2- Tasfiye Memurunun tayini,
3- Muhafaza ve tedbirlerin alınması,
4- İlk envanter ve bilançonun düzenlenmesi,
5- Şirketin mal ve defterine el konulması,
6- Tasfiye için gerekli defterlerin tutulması,
7- Şirket alacaklılarına davet,
8- Aktiflerin satılması,boröların ödenmesi,
9- Son bilançonun yapılması,
10-Tasfiye bakiyesinin dağıtılması,
11-Şirket evrak ve defterlerin saklanması,
12-Tasfiye sonu tescil ve ilan işlemleri,
13- Sanayi ve Ticaret Bakanlığına gönderilecek belgeler,
14-Tasfiye memurlarının azli,



(IV) HİSSELİ KOMANDİT ŞİRKETLER


1-Kuruluş işlemlerinin muhasebe kayıtları,

Sermayesi,anonim şirketlerde olduğu gibi belirli paylara bölünmüştür.İhraç edilen hisse senetleri hem komanditerler hemde komanditeler tarafından taahhüt edilir.

ÖRNEK; Sermayesi paylara bölünmüş (x) komandit şirketin sermayesi 6,000 liradır.Sermaye yazılı değeri 1,000 lira olan 6,000 paydan oluşmaktadır.İhraç edilen hisse senetlerinin tümü kurucu ortak olan komandite (A) ile komanditer (B),(C) ve (D) tarafından taahhüt edilmiştir.Taahhüt edilen 6,000lira sermayenin 1/4'ü bankaya yatırılmıştır.
Ortakların sermaye payları aşağıdaki gibidir;

Komandite (A) 1,000 YTL X 3000 adet
Komanditer(B) 1,000 YTL X 500 adet
Komanditer(C) 1,000 YTL X 500 adet
Komanditer(D) 1,000 YTL X 500 adet

Kuruluş gideri olarak 420 YTL,ayrıca 35 YTL K.D.V.si ödenmiştir.

____________________ / ________________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 6,000
500 SERMAYE 6,000
Komandite (A) 3,000
Komanditerler 3,000
İhraç edilen hisse senetleri
______________ / ____________________________
102 BANKALAR 1,500
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 1,500
Sermayenin 1/4' ünün Bankaya yatırılması

____________ / ______________________________


2- Sermaye değişikliklerinin muhasebe kayıtları,

Sermaye de artış ve azalışların muhasebe kayıtları adi komandit şirkette olduğu
gibidir.

3-Kar ve zarar dağıtımı,

Kar dağıtımında,öncelikle şirket sözleşmesi esas alınır.Kurumlar Vergisine tabidirler.

ÖRNEK; Cinisli ve ortakları aksiyonlu komandit şirketi,2002 yılı faaliyeti sonucu 900YTL kar elde etmiştir.Şirket sözleşmesine göre;
- Karın %40'ı komandite ortağa,
- Karın %60'ı komanditer ortaklara dağıtılacaktır.
- Sermaye toplamı 500YTL.

Bu duruma göre;
Net Kar 900 YTL
Komandite ortak kar payı 360 YTL
______________
Kalan 540 YTL

Kurumlar Vergisi (%30) 162 YTL.
Fon payı (%10) 16,2 YTL.
Kanuni yedek akçe 45 YTL.
______________
İNDİRİMLER TOPLAM 223,2 YTL.

Kalan 316,8 YTL

Birinci Kar payı (%5) x 500,000,000,- 25 YTL.

Kalan 291,8 YTL.

Kanuni Yedek akçe (%10) 29,18 YTL.

Kalan 262,62 YTL.
Birinci kar payı 25 YTL.
İkinci kar payı 262,62 YTL.
TOPLAM 287,62 YTL.

____________________ / _____________________
570 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI 900
540 YASAL YEDEKLER 74,18
1.Tertip 45
2.Tertip 29,18
331 ORTAKLARA BORÇLAR 647,62
Komanditer kar payı 360
Komanditerler kar payı 287,62
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 178,2
Kurumlar vergisi 162
Fon payı 16,2
_____________ / __________________


4- Tasfiye işlemleri,

Dağıtılan veya dağılan şirket tasfiye dönemine girer.Ana sözleşme veya genel kurul kararı ile tasfiye memurlarının atanmamış olması halinde komandite ortaklar tasfiye memuru olurlar.(TTK Md.225-228).Tasfiye işlemleri anonim şirket hükümleri,sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler için de geçerlidir.

(V) LİMİTED ŞİRKETLER

Tanımı ve özellikleri:
İki ve ya daha fazla gerçek ve ya tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulan, ortakların sorumluluğu koymuş oldukları sermaye ile sınırlı ve sermayesi paylara bölünmüş şirketlerdir.
Özellikleri;
·Şirket ticaret ünvanina sahiptir.Ticaret ünvani iş konusuyla ilgili olmalidir.
·Şirketin kuruluşu için en az iki, en fazla elli ortak olmalidir.
·Şirket ortaklari gerçek ve ya tüzel kişi olabilirler.
·Limited şirketler bankacilik ve sigortacilik dişinda kznunlarin yasaklamadigi bütün ticari faaliyetlerde bulunabilirler.
·Limited şirketlerde ortaklar sinirli sorumludurlar.
·Limited şirketler hisse senedi ve tahvil çikartamazlar. Sermaye hisselere degil, paylara bölünmüştür.
·Limited şirketlerde pay devri özel kanunlara tabiidir. Anomim şirketlere oranla devir daha zordur.
·Şirketin yönetimi ortaklardan birine ve ya bir kaçina verilebilir. Dişardan yönetici bulunabilir.
·Ortak sayısı yirmiden fazla olan Limited şirketlerde murakıp ( denetçi ) bulundurmak zorundadır.
·Limited şirketler kurumlar vergisi mükellefidir. Vergi mükellefi ortaklar olmayip, muhattab şirkettir.
·Kuruluş işlemleri A.Ş.’lere göre daha kolaydir.
·Limited şirketlerde kararlar oy çokluguyla alinir.

1-Kuruluş süreci ve işlemleri,

-Anasözleşmenin hazırlanması,noter tarafından onaylanması,
-Sanayi ve Ticaret Bakanlığından izin alınması,
- Ticaret sicil memurluğuna tescil ve ilan,
- Vergi Dairesine müraacat,
- S.S.K.yapılacak bildirimler,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılacak bildirimler,
- Bağkur işlemlerinden ibarettir.

2-Kuruluş işlemlerinin muhasebe kayıtları;

Örnek: İbrahim Mutlu ve Kerim Atılgan Pak Limited Şirketi ünvanı altında bir işletme kurmaya karar vermişler ve gerekli formalitelerini yerine getirmişler. Şirketin sermayesi 20.000 YTL. olup, ortakların sermaye payları eşittir. Limited şirketin kuruluşu esnasında 100 YTL. ( % 118 kdv hariç) masraf yapılmış, sermayenin 0.002 ortaklardan İbrahim Mutlu tarafından yapılmıştır. Ortak sermaye paylarını nakden ödemişlerdir.


_________________.. / ../ …______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 20,000
501-01 İbrahim Mutlu 10.000
501-02 Kerim Atılgan 10.000
500 SERMAYE HS. 20,000
500-01 İ.Mutlu 10.000
500.02 K. Atılgan 10.000
Ortakların sermaye taahhüdü
_________________ ../ .. / …______________________
100 KASA HS. 20,000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 20,000
501-01 İ.Mutlu 10.000
501-02 K.Atılgan 10.000
Ortakların sermaye taahhüdünü yerine getirmesi
___________________ .. / .. / … ___________________
262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GIDERLERI HS. 40
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 40
331-01 İ. Mutlu 40
Sermayenin 0,002’sinin tüketici fonu olarak bankaya yatırılması
__________________ .. / .. / …____________________
262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GIDERLERI HS. 100
191 İNDİRİLECEK KDV HS. 18
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 118
331-01 İ. Mutlu 118
Kuruluş giderlerinin mihasebeleştirilmesi
_____________________ / _____________________


3-Sermaye artırılması ve azaltılması ile ilgili kayıtlar;

Sermaye artışı;

Örnek: Pak Temizlik Limited Şirketi iş hacmini genişletmek amaciyla sermayesini 5.000.000.000 TL. arttirmayi planlamiş ve gerekli formaliteleri yerine getirmiştir. Sermaye arttirimi esnasinda 100.000.000 TL. ( % 18 KDV hariç ) masraf yapilmiştir. Sermayenin 0.002 ‘si Tüketici fonu olarak bankaya yatirilmiştir. Ortaklar sermaye paylarini işletmenin bankadaki hesabina yatirilmiştir.

___________________ .. / .. / …__________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 5,000
501-01 İ.Mutlu 2.500 YTL
501-02 K. Atılgan 2.500 YTL.
500 SERMAYE HS. 5,000
500-01 İ.Mutlu 2.500 YTL
500-02 K Atılgan 2.500 YTL
Ortakların sermaye arttırım taahhüdü
____________________ .. / .. / …_________________
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. 100
191 İNDİRİLECEK KDV HS. 18
100 KASA HESABI 118
Sermaye arttırım giderlerinin muhasebeleştirilmesi
___________________ .. / .. / … _________________
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. 10
100 KASA HESABI 10
Sermayenin 0.002’sinin tüketici fonu olarak bankaya yatırılması
_________________ .. / .. / … ___________________
102 BANKALAR HESABI 5,000
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HS. 5,000
501-01 İ.Mutlu 2.500
501-02 K. Atılgan 2.500
Ortakların sermaye arttırım taahhüdünü yerine getirmes
____________________ / ______________________


Sermaye Azaltımı ;

Örnek: Pak Ticaret Limited Şirketinin iş hacminin düşük olmasi sebebiyle sermayesini 2.000 YTL. azaltmaya karar vermişve gerekli formalitelerini tamamlamiştir. Ortaklarin sermaye paylari çek düzenlenmek suretiyle kendilerine ödenmiştir.

__________________ .. / .. / … _________________
500 SERMAYE HESABI 2,000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 2,000
331-01 İ.Mutlu 1.000
331-02 K. Atılgan 1.000
Ortakların sermaye azaltımından doğan alacakların şahsi hesaplasına devri
__________________ .. / .. / … __________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 2,000
103 VERİLEN ÇEK.VE ÖDEME EM. 2,000
Sermaye paylarının ortaklara ödenmesi
____________________ / ____________________


4-Kar dağıtımı ve muhasebe kayıtları

Limited şirketlet T.T.K.’ya göre sermaye şirketi, vergi kanunlari bakimindan da kurumlar vergisi mükellefidir. Limited şirketlerde elde edilen kâr şu şekilde dagitilir.

Kurumlar vergisi= Hesaplanması için önce kurumlar vergisi matrahı hesaplanır. Kurumlar vergisi matrahının % 30’u Kurumlar vergisidir. Kurumlar vergisi matrahı hesaplanırlen, dönem karından vergiden muaf ve istisna tutulan kazançlar düşülür. Şirketin kanunen kabul edilmeyen giderleri varsa bunlar ilave edilir. Kurumlar vergisinin % 10’nu fon payı olarak hesaplanır.

Gelir Vergisi= Hesaplanırken şirketin dönem kârın kurumlar vergisi, iştirak kazaçları, geçmiş yıl zararları, yatırım indirimi, menkul kıymetler yatırım fonları, kâr payları gibi kazançlar indirilerek gelir vergisi matrahı bulunur. Gelir vergisi matrahının % 20 ‘si hesaplanarak gelir vergisi bulunur. Fon payı, gelir vergisinin % 10 ‘udur.

Tertip Yedek Akçe= Safi kârdan %5 ‘i 1. Tertpi Yedek Akçe ayrılır. (Ödenmiş sermayenin 1 / 5 ‘ini buluncaya kadar.)

1.Temettü= Ödenmiş sermayenin % 5 ‘I 1. Temettüdür.

2.Tertip Yedek Akçe= Dönem kârından kurumlar vergisi, fon parı, gelir vergisi. fon payı, 1. Tertip yedek akçe, 1 . Temettü düşürüldükten sonra kalan kârın % 10’udur.

Temettü= Dönem kârından vergiler, fon payları, 1. Temmettü, 1. Tertip yedek akçe , 2. Tertip yedek akçe düşürüldükten sonra kalan kısmıdır.

Limited şirketlerde yukarida belirtilen hukuki formaliteler ve ana sözleşmelre uyarak kâr dagitimi yapilir.Ve kâr dagitim tablosu düzenlenir.

ÖRNEK: Pak Temizlik Limited Şirketinin dönem kâri 40.000 YTL.’dir. Şirketin kazançlari; 20.000 YTL. iştirak kazanci, 20.000 YTL. ticari kazançtir.Şirketin toplam sermayesi 60.000 YTL. olup, sermayenin tamami ödenmiştir.Şirket iki ortakli olup,sermaye paylari eşittir.Kurumlar vergisi açisindan kabul edilmeyen 5.000 YTL gideri bulunmaktadir.Dönem kârindan yasal kesintiler yapildiktan sonra kalan kismin dagitilmasina karar verilmiştir.

Kurumlar Vergisi ve Fon Payının Hesaplanması:
DÖNEM KÂRI 40.000 YTL.
İLAVELER
Kanunen kabul edilmeyen giderler 5.000 YTL
_______________
45.000 YTL
İştirak Kazancı ( _ ) 20.000 YTL
_______________
25.000 YTL Kurumlar Vergisi Matrahı
25.000*% 30 = 7.500 YTL Kurumlar Vergisi
7.500*% 10 = 750 YTL Kurumlar vergisi Fon Payı

Gelir Vergisi ve Fon Payının Hesaplanması:
DÖNEM KÂRI 40.000 YTL
Kurumlar vergisi ( _ ) 7.500 YTL
İştirak kazancı ( - ) 20.000 YTL
________________
12.500 YTL Gelir vergisi matrahı
12.500*% 20=2.500 YTL Gelir vergisi
2.500*% 10 = 250 YTL Gelir vergisi fon payı

1.Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması:
40.000*% 5 = 2.000 YTL 1.Tertip Yedek Akçe

1.Temmetünün Hesaplanması:
60.000 *% 5 = 3.000 YTL 1. Temmettü

2.Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması:
DÖNEM KÂRI 40.000 YTL
Ödenecek Vergi ve Fonlar ( - ) 11.000 YTL
Kur. Ver. 7.500
Fon Payı 750
Gelir ver. 2.500
Fon Payı 250
1.Tertip Yedek Akçe ( - ) 2.000 YTL
1.Temettü ( - ) 3.000 YTL
___________________
24.000 YTL*% 10 = 2.400 YTL 2.Tertip Yedek Akçe

2.Temettünün Hesaplanması:
DÖNEM KÂRI 40.000 YTL
Ödenecek Vergi ve Fonlar ( - ) 11.000 YTL
Kur. Ver. 7.500
Fon Payı 750
Gelir Ver. 2.500
Fon Payı 250
1.Tertip Yedek Akçe ( - ) 2.000 YTL
1.Temettü ( - ) 3.000 YTL
2.Tertip Yedek Akçe ( - ) 2.400 YTL
________________
21.600 YTL 2.Temettü

PAK TEMİZLİK LİMİTED ŞİRKETİ
KÂR DAĞITIM TABLOSU
1. DÖNEM KÂRI -------------------------------------------------------------------------------= 40.000 YTL
2.ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR ( - )---------------------------------------------------= 11.000 YTL
Kurumlar vergisi 7.500
Fon payı 750
Gelir vergisi 2.500
Fon Payı 250
DÖNEM NET KÂRI--------------------------------------------------------------= 29.000 YTL
3.GEÇMİŞ DÖNEM ZARARI ( - ) -----------------------------------------------------------= _____
4. 1.TERTİP YEDEK AKÇE ( - ) -------------------------------------------------------------= 2.000 YTL
DAĞITILABİLİR DÖNEM NET KÂRI---------------------------------------= 27.000 YTL
5.ORTAKLARA 1.TEMETTÜ ( _ )----------------------------------------------------------= 3.000 YTL
KALAN KÂR----------------------------------------------------------------------= 24.000 YTL
6. ORTAKLARA 2. TEMETTÜ ( - )---------------------------------------------------------= 21.600 YTL
7. 2.TERTİP YEDEK AKÇE ( - )-------------------------------------------------------------= 2.400 YTL


____________________31.12.2001____________________ ___
691 DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER 11,000
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KARŞILIĞI HS.
370 DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER 11,000
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KAR. HS.
Dönem kârı üzerinden vergi ve fon payının ayrılması
____________________ 31.12.2001 ______________________
690 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI HS. 40,000
691 DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER 11,000
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KAR.HS.
692 DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS 29,000
Dönem net kârının bulunması
___________________ 31.12.2001 ______________________
692 DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS. 29,000
590 DÖNEM NET KÂRI HS. 29,000
Dönem net kârının bilanço hesabına devredilmesi
___________________ 01.02.2002 ______________________
590 DÖNEM NET KÂRI HS. 29,000
570 GEÇMİŞ YIL KÂRLARI HS. 29,000
2001 yılı kârının ilgili hesaba devri
___________________ 01.02.2002 _______________________
570 GEÇMİŞ YIL KÂRLARI HS. 29,000
331 ORTAKLARA BORÇLAR HS. 24,600
331-01 İ.Mutlu 12.300.000.000
331-02 K.Atılgan 12.300.000.000
540 YASAL YEDEKLER HS. 4,400
540-01 1.Tertip yedek akçe 2,000
540-02 2.Tertip yedek akçe 2,400
2001 yılı kârının dağıtımı
______________________ / ___________________



5-Zararın Mahsubu,

Zarar,sermaye azaltılması yolu ile mahsup yapılabilecği gibi,Beş yılı geçmemek şartıyla,mali karın tesbitinde indirim konusu yapılarak mahsup yapılabilir.



6-Tasfiye işlemleri,

Türk Ticaret Kanununun 552.maddesi hükümlerine göre,limited şirketlerin tasfiyesinde,tasfiye memurlarının tayin ve azilleri, tasfiyenin icrası,ticaret sicilindeki kaydın silinmesi ve ticari defterlerin saklanması,tasfiye memurlarının sorumlulukları hakkında anonim şirketlerdeki hükümler uygulanır.
Limited şirketlerde müdürler,iflas dışında bir nedenle meydana gelen tasfiyeyi, tescil ve ilan edilmek üzere Ticaret Siciline bildirmek zorundadırlar.

(VI) ŞİRKETLERDE BİRLEŞME

1- Birleşme koşulları ve süreci

A-Kollektif şirketlerde birleşme,

TTK.nun 146.maddesine göre birleşme,iki veya daha fazla ticaret şirketinin birbirleriyle birleşerek yeni şirket kurmaları,veya bir yada daha fazla ticaret şirketinin
mevcut bir ticaret şirketine katılmaları şeklinde ortaya çıkar.

Birleşme şartları,

TTK.nun 147.maddesine göre birleşecek şirketlerin öncelikle aynı neviden olmaları
şarttır.Kolektif ve Komandit şirketler aynı neviden sayıldığından bu iki tür şirketin birleşmeleri mümkündür.Kollektif şirketler,sermaye şirketleriyle birleşemezler.

Birleşme işlemleri,

1-Birleşme sözleşmesinin düzenlemesi konusunda yetki alınması,
2-Birleşme sözleşmesinin düzenlenmesi,
3-Birleşme sözleşmesinin ortaklar genel kurulu tarafından oanaylanması,
4-Tescil ve ilan


B-Komandit şirketlerde birleşme,

Kollektif şirketlerde olduğu gibidir.

C-Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde birleşme,


Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ancak,diğer yada birkaç sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketle veya anonim şirketle birleşebilir.Birleşme yepyeni
şirketin ortaya çıkamasıyla (Tam birleşme) veya devralmak suretiyle olur.Devir alınan
anonim şirket ise ,komandite ortaklar,dağılan anonim şirketin borçlarından şahsen ve zincirleme sorumludurlar.Devir alınan sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketse,
dağıtılan şirketin malları ve borçları ödeninceye kadar,ayrı olarak ve devralan şirket
tarafından idare edilir.


D-Limited şirketlerde birleşme,

Bir veya birden fazla limited şirketin diğer bir şirketle birleşmesi halinde, birleşme nedeniyle infisah eden şirketler bakımından bu birleşme tasfiye hükmündedir.Ancak,
birleşmede vergi matrahı,tasfiye karı değil,birleşme karı olacaktır.Tasfiye durumunda
tasfiye memurlarına düşen görevler,birleşme halinde,birleşilen şirkete düşer.
Bazı birleşmeler devir hükmündedir.Bir şitketin tüzel kişiliği devam ederken, diğer
bir veya birkaç şirket bu şirkete,tüm aktif ve pasifleriyle katılmak suretiyle infisah ederse, devir sözkonusudur.


E- Anonim şirketlerde birleşme,

Bir anonim şirket aktif ve pasifleriyle bir hisseli komandit şirket tarafından devir
alınmak suretiyle infisah ederse,tasfiye yapılmaz.Bir anonim şirketin diğer bir anonim
şirket tarafından devir alınmasına dair hükümler uygulanır.
Bir anonim şirket aktif ve pasifleriyle devlet,vilayet,belediye gibi kamu tüzel kişiliği
tarafından deviralınırsa,tasfiye hükümlerinin uygulanmasına gerek yoktur.Ancak, bu hususta genel kurulun karar vermesi gerekmektedir.
Birden çok anonim şirketin malları yeni kurulacak bir anonim şirket tarafından alındığı takdirde,devir edilen şirketin aktif ve pasifleri tasfiye edilmeksizin yeni şirkete
geçer.
Bir anonim şirketin bütün aktif ve pasifiyle diğer bir anonim şirket tarafından devir alınması durumunda devrolan şirketin aktif ve pasifi tasfiye edilmeyecektir.Devir sözleşmesinin hazırlanması hususunda genel kurullardan yetki alınmalıdır.Devir sözleşmesi düzenlenmelidir.

Başlıca birleşme işlemleri,

1-Birleşme sözleşmesinin hazırlanması,
2-Birleşmenin genel kurullarda kabul edilmesi,
3-Yeni şirketin kuruluş işlemlerinin tamamlanması,
4-Yeni şirketin pay senetlerinin verilmesi,

2- Muhasebe kayıtları,

A-Kollektif şirketin devir edilmesi halinde oluşan birleşmenin yapılacak muhasebe kayıtları,

Örnek; (A) ile (B) sermayesi 3,000 YTL olan bir kollektif (Ak Koll.şti.) kurmaya karar vermişlerdir.(A) nın sermaye payı 1,300 YTL (B) nin sermaye payı ise 1,700YTL dır. (A) sermaye koyma borcunun tamamını nakit ödemiştir.
(B) ise sahibi olduğu (X) işletmesini,bazı koşullarla yeni kurulan kollektif şirkete devretmiştir.(X) ticaret işletmesinin bilançosu ve devir koşulları aşağıdaki gibidir.

.../.../........ TARİHLİ BİLANÇO
AKTİF PASİF
KASA 56,200 SERMAYE 1,150
TİCARİ MALLAR 1,112,1 BORÇ SENETLERİ 420
ALACAK SENT. 442 GEÇMİŞ YILLAR KAR. 40

_____________ ____________
1,610 1,610
=========== ===========

Devir koşulları;
Kasa Aynen
Ticari mallar 1,100
Alacak sent. 400
olarak devretmiştir.Öncelikle öz sermayeyi hesaplamak gerekmektedir.
Buna göre özsermaye;
Aktif toplamı 1,556
Kasa 56
Ticari Mal. 1,100
Alacak sn. 400

Borçlar 420
ÖZ SERMAYE 1,136

Şirketin kuruluş kayıtları;

________________ / ______________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 3,000
Ortak (A) 1,300
Ortak (B) 1,700
500 SERMAYE 3,000

______________ / ________________________
100 KASA 1,300
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 1,300
Ortak (A) 1,300
_____________ / _________________________
100 KASA 56
153 TİCARİ MALLAR 1,100
121 ALACAK SENETLERİ 442
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ 420
122 ALACAK SN.REESK. 42
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 1,136

Not: Ortak (B) nin şirkete ciro ettiği lacak senetleri kayıtlı değeri üzerinden kayıtlara alınmıştır.

(X) işletmesinin devir nedeniyle hesaplarının kaspatılması,

_____________________ / _____________________________
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 1,136
Ak Koll Şti.
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ 420
689 DİĞER O.DIŞI GİDER VE ZARARLAR 54
100 KASA 56
153 TİCARİ MALLAR 1,112,1
121 ALACAK SENETLERİ 442
___________________ / ______________________________
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 54
689 DİĞER O.DIŞI GİDER VE ZAR. 54
__________________ / ______________________________
591 DÖNEM NET ZARARI 54
690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 54
_________________ / _______________________________
500 SERMAYE 1,150
570 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI 40
591 DÖNEM NET ZARARI 54
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 1,136
_______________ / _________________________________
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 1,136
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 1,136
________________ / ________________________________


2- Limited şirketlerde devir suretiyle yapılan birleşmenin muhasebe kayıtları,

ÖRNEK; ÖN-KA limited şirketi,PETKON limited şirketi tarafından aynen devir alınacaktır.PETKON limited şirketi ÖN-KA limited şirketinin iktisadi kıymetlerinden olan ticari malları 400 YTL taşıtkarı 500 YTL naları ise 750 YTL na satın alacaktır.Ayrıca şerefiye için 600 YTL değer biçilmiştir.

ÖN-KA Ltd.şti.devir öncesi bilançosu aynen şöyledir.

../../..... TARİHLİ BİLANÇO
AKTİF PASİF
KASA 40 SERMAYE 50
BANKALAR 20 YASAL YEDEKLER 130
BİNALAR 250 OLAĞANÜSTÜ YED. 120
TİCARİ MALLAR 350 BORÇ SENETLERİ 500
TAŞITLAR 240 SATICILAR 200
ŞEREFİYE 100-

____________ _____________
1,000 1,000
=========== ===========


PETKON Ltd.şti.nin devir öncesi bilançosu aynen şöyledir.




../../.... TARİHLİ BİLANÇO
AKTİF PASİF
KASA 200 SERMAYE 200
BANKALAR 80 SATICILAR 300
TİCARİ MALLAR 160 GEÇMİŞ YILLAR KAR. 250
ALICILAR 140
TAŞITLAR 170

_____________ ______________
750 750
========== ==========

ÖN-KA Limited şirketinde oluşan devir değerinin hesaplanması,

DEVİR DEĞERİ 1,610

Kasa 40
Banka 20
Ticari Mallar 400
Binalar 750
Şerefiye 600
Taşıtlar 500
___________
2,310
Borçlar (-) 500
Satıcılar (-) 200
____________
700
ÖZ-KON Ltd.şti.de yapılacak kayıtlar,
_______________ / _______________
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ 500
320 SATICILAR 200
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAK. 1,610
153 TİCARİ MALLAR 350
254 TAŞITLAR 240
100 KASA 40
102 BANKALAR 20
252 BİNALAR 250
261 ŞEREFİYE 100
590 DÖNEM NET KARI 1,310
Birleşme karının bulunması
_____________ / _________________
500 SERMAYE 50
540 YASAL YEDEKLER 130
542 O.ÜSTÜ YEDEKLER 120
590 DÖNEM NET KARI 1,310
331 ORTAKLARA BORÇLAR 1,610
sermaye y.akçe birleşme karının hissedarlara devri.
____________ / ________________
331 ORT.BORÇLAR 1,610
136 DİĞER Ç.ALAC. 1,610

____________ / _________________



PETKON Limited şirketinde yapılacak kayıtlar,

_______________ / ___________________
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 50
500 SERMAYE 50
______________ / ____________________
100 KASA 50
102 BANKALAR 50
252 BİNALAR 750
153 TİCARİ MALLAR 400
254 TAŞITLAR 500
261 ŞEREFİYE 600
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 50
Click the image to open in full size. BORÇ SENETLERİ 500
320 SATICILAR 200
549 ÖZEL FONLAR 1,560
Birleşme primi
devir alınan aktif ve pasif.
_____________ / ____________________

Alıntıdır!