Mustafa Kemal’in Samsun’a ilk gelişi (19 Mayıs 1919) ve daha sonra
"İşte Benim Doğum Tarihim" dediği gün o gün…
19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’ne ulaşmada en önemli dönüm noktasıdır. Atatürk’ün gençliğe armağan ve emanet ettiği “Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanan 19 Mayıs’ın önemini daha iyi anlayabilmek için o günleri bir kez daha hatırlamamız gerekir.
Mondros Ateşkes Antlaşması, yurt topraklarının İtilâf Devletlerince paylaşılmasını ve işgal edilmesini öngören, Osmanlı Devleti’nin çöküş sürecini hızlandıran, koşulları ağır bir antlaşma olarak tarihteki yerini aldı. Ateşkes koşullarının yanı sıra, mevcut yöneticilerin yanlış tutum ve davranışları sonucu ülkenin içine sürüklendiği durum, Mustafa Kemal'in uzun yıllar boyunca zihninde yeşerttiği düşüncelerini harekete geçirmesini sağladı.
Mustafa Kemal'in, millî egemenliğe dayanan, kayıtsız, koşulsuz bağımsız yeni bir Türk Devleti kurma kararını alması ve bunu gerçekleştirecek koşulları oluşturmak amacıyla Samsun'a hareketi, tarihin akışını değiştiren bir adımdır.
16 Mayıs 1919 günü öğleden sonra Galata rıhtımından ayrılan Bandırma Vapuru, Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine (millî savaşın bayrağını açmak için beklediği fırsat) atanan Mustafa Kemal Paşa ve mahiyetini Samsun'a götürüyordu. Mustafa Kemal, Samsun ve çevresinde asayişi düzenlemekle görevli idi. 18 Mayıs 1919'da Sinop'a geldiler. Mustafa Kemal iskeleye çıkarak, “Karadan Samsun'a yol olup olmadığını sordu.” olmadığını öğrenince de tekrar vapura binerek Samsun'a hareket etti ve 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun limanındaydı. Savaşlardan yenik çıkmış, bölünmüş, yorgun, umutsuz, çileli bir milleti, yeniden diriltmek, ayağa kaldırmak üzere, Mustafa Kemal Samsun'a ve Anadolu'ya ilk ayak basışı o gün, o saatti. Mustafa Kemal Samsun’a çıkışında gördüğü manzara pek parlak değildi. Şehirde İngiliz işgal kuvvetleri vardı. Pontusçular sokaklarda kol geziyordu. Halk kendisini koruyamayacak durumdaydı. Ama O’nda ve O’nun gibi düşünenlerde bu azim oldukça hiçbir engel aşılmaz değildi.
Samsunlular Mustafa Kemal’i coşkun bir törenle karşıladılar. Mustafa Kemal, doğruca kendisi ve arkadaşları için hazırlanan Mıntıka Palas'a yerleşti. Bu bina Mustafa Kemal’in Samsun'a geleceği, İstanbul'dan telgrafla duyurulunca hazırlanmıştı. O gün ve ertesi günler hep burada kaldı, çalışmalarını burada sürdürdü. Samsun'a geldiğinin ilk günü emrindeki valilikler ve kolordu komutanlarından bölgenin asayiş durumunu sordu, ertesi günü Sadrazam Damad Ferid'e “İzmir`in işgalini milletin asla kabul etmeyeceğini...” telgrafla bildirirken Erzurum'daki 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa ile de bağlantı kurdu. Samsun'a gelişinin dördüncü ve beşinci günleri, İstanbul Hükümetinin ve hele İtilâf Devletlerinin kuşku duyacağı davranışları ile dikkatleri üzerinde toplamış bulunuyordu. 25 Mayıs 1919'da bazı şikâyetleri yerinde tetkik etmek üzere karargâhını Havza'ya naklettirdi. Havza'da Belediye Dairesi olarak kullanılan Mesudiye Oteli, Müfettişlik Karargâhına kiralanmış, Mustafa Kemal, Havza'da kaldığı 13 Haziran 1919 tarihine kadar arkadaşları ile birlikte burada çalışmıştı.
Havza'ya gelişinin ertesi günü, 26 Mayıs 1919'da, Havza Belediye Başkanı ve Havza ileri gelenlerinin ziyaretlerini kabul eden Mustafa Kemal, onlara: “Hiçbir zaman ümitsiz olmayacağız, çalışacağız, memleketi kurtaracağız…” diyordu. Bundan sonra olaylar bilindiği gibi, hızla gelişti. Mustafa Kemal, işgal devletlerine ve İstanbul Hükümetinin olumsuz tutumlarına karşı ilk direniş hareketlerini Havza'da başlatarak, 13 Haziran 1919'da da karargâhını Amasya'ya taşıttı. Mustafa Kemal Amasya’da yayımlattığı genelge ile ülkenin içinde bulunduğu durumu, yöneticilerin dirayetsizliğini, milletin kendi geleceklerini yine kendilerinin belirleyeceğini bildirerek başlattığı kurtuluş mücadelesini 29 Ekim 2003 tarihinde Cumhuriyeti İlan ederek taçlandırdı.
Mustafa Kemal, “Ben, Samsun'a çıktığım gün elimde maddî hiçbir kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk Milletinin asaletinden doğan ve benim vicdanımı dolduran yüksek ve manevî bir kuvvet vardı. İşte ben bu millî kuvvete, bu Türk Milletine güvenerek işe başladım” sözleri, O'nun kurtuluş yolunda, millî birliği gerçekleştirmek düşüncesiyle çıktığı Anadolu yolculuğunda Türk Milletine duyduğu güveni ortaya koymaktadır. Bu güvene sarılan Atatürk, geleceğin Türkiye’si için “Gençler! Benim gelecekteki emellerimi gerçekleştirmeyi üstlenen gençler! Bir gün bu memleketi sizin gibi beni anlamış bir gençliğe bırakacağımdan dolayı çok memnun ve mesudum.” diyerek 19 Mayıs’ı ve Genç Türkiye’yi gençlere emanet etmiştir.
05-18-2009, 23:03
19 Mayis Genclik ve Spor Bayramimiz Kutlu olsun...
Normal
