Mustafa Kemal ATATÜRK Ve Diyarbakır

[*fanii*]

Mustafa Kemal’in Anadolu’daki faaliyetlerinden rahatsız olan İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal’i engellemek için çeşitli taktikler geliştirmişti.

Bunlardan biri o ve arkadaşları hakkında çıkarılan bir idam fetva ve fermanının Anadolu’da dağıtılması oldu.


ATATÜRK DİYARBAKIR SURLARINI İNCELİYOR

Dürrizade Esseyid Abdullah imzalı idam fetvasının ardından, Hakimiyet-i Milliye Gazetesi’nin 5 Mayıs 1920 tarihli sayısında bir karşı fetva yayınlandı.

Ankara Müftüsü Mehmet Rifat (daha sonra Börekçi soyadını alacaktır) tarafından hazırlanan karşı fetva 16 Nisan 1920 tarihini taşımaktaydı. İstanbul fetvasının ardından Harbiye Divan-ı Harb’ı tarafından hazırlanmış, Padişah Mehmed Vahidüddin onaylı Sadrazam ve Harbiye Nazırı Damat Ferid imzalı 24 Mayıs 1920 tarihli bir de idam fermanı yazılarak Mustafa Kemal hakkında ölüm kararı verildi.

Hakimiyet-i Milliye Gazetesi’nde yayımlanan fetva, Mustafa Kemal’i asi görmek isteyen fetvaya karşı yazılmış bir fetvadır. Fetvada milli mücadeleye destek ile birlikte halifenin “esaret ve hakaretten kurtarılması” gayesine de vurgu yapılır. Milli mücadelede Türkleri yanlız bırakmayan Kürtler ise diğer alanlarda gösterdikleri yardımlar gibi bu fetvada da öne çıkarlar. Kürtlerin dini hassasiyetlerini iyi bilen Mustafa Kemal, Kürt alimlere bu fetva ile ilgili özel mektuplar yazar ve kendisinin bir “hilafet savunucusu ve kutarıcısı” olduğunu anlatır.

Bu fetvanın altına imza atmış müftü ve din adamları içerisinde Kürt olarak tanınlar şunlardır:

Diyarbekir müftüsü Hacı İbrahim
Urfa müftüsü Hasan Efendi
Hizan müftüsü Mela Mustafa Sırrı
Hınıs müftüsü Bahaeddin Xasî
Bayezid müftüsü Mela Abdülhadi Xidirî
Diyadin müftüsü Ömer
Siverek müftüsü Osman
Viranşehir müftüsü Mela İbrahim Darî
Bitlis müftüsü Abdülmecid
Silvan müftüsü Abdurrahman
Hizan müftüsü Abdülmecid
Van müftüsü Rıza Efendi
Sivas mebusu ve ulemadan Mustafa Takî


Mustafa Kemal Atatürk 16 Kasım 1937'de Diyarbakır'ı ziyaret etti.

Mustafa Kemal’in Anadolu’daki faaliyetlerinden rahatsız olan İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal’i engellemek için çeşitli taktikler geliştirmişti.

İŞTE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN DİYARBAKIR FOTOĞRAFLARI