Yapay Big Bang’de Türk imzası

[tomqoliq]

Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü mezunu, yüksek lisans öğrencisi Sezen Sekmen, İsviçre’nin Cenevre kentindeki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN), ’Big Bang’ diye tabir edilen ’Büyük Patlama’nın hemen ardından ortaya çıkan enerji yoğunluğunu tekrar canlandırmak için bilim adamlarıyla birlikte ter döküyor. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) destek verdiği, dünya kamuoyunun sonucunu sabırsızlıkla beklediği dev proje, CERN’de sürdürülüyor.

Bursalı bir ailenin kızı olan, ODTÜ Fizik Bölümü mezunu Sezen Sekmen de CERN’de Avrupalı bilimadamlarıyla Nobel’e aday gösterilecek çalışma için birlikte çalışıyor.

Kendinden emin
’Büyük Patlama’nın hemen ardından, evrende hangi tür parçacıklar bulunduğunu ve evreni hangi temel fizik kurallarının yönlendirdiğini saptamak amacıyla çalıştıklarını söyleyen Sezen Sekmen, sonucu tüm dünyayı ilgilendiren porjeyle ilgili olarak şunları söyledi:
"CERN’de şu anda, LHC (Büyük Hadron Çarpıştırıcısı) adlı bir deney üzerinde çalışılıyor. Bu deneyde protonlar 27 kilometre çapındaki çembersel bir tüpün içinde hızlandırılarak kafa kafaya çarpıştırılıyor.

Çarpışma sonucunda açığa çıkan enerji sayesinde bugüne kadar görülmemiş yeni parçacıkların meydana çıkması bekleniyor. Ortaya çıkması beklenen parçacıklar normalde çevremizde göremeyeceğimiz parçacıklar.

Oluşabilmeleri için çok yoğun enerji ortamı gerekiyor. İşte bu yoğun enerji ortamını LHC’deki çarpışma sağlıyor."
Evrenin oluşumuna yolculuk
Enerji yoğunluğunun evrende, ’Büyük Patlama’dan çok kısa bir süre sonra da mevcudiyetini koruduğunu vurgulayan Sekmen, "LHC’de ’Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonraki evrenin şartlarını tekrar canlandırarak o şartlarda evrende hangi tür parçacıklar bulunduğunu ve evreni hangi temel fizik kurallarının yönlendirdiğini anlamaya çalışacağız.

CERN’de CMS deneyinin fizik grupları için çalışıyorum. Amacımız detektörde görülenleri yorumlayarak hangi kuramın çıkacak sonuca yol açtığını anlamak. Elbette henüz deney başlamadığı için şu anda elimizde değerlendirecek gerçek veriler yok.

Bizim şu anda yaptığımız günümüzün kayda değer kuramlarının gerçek oldukları takdirde deneyde nasıl görüleceklerinin gerçeğe tam uygun simülasyonlarını yapmak ve bir kuram var olduğu takdirde onu elimizdeki detektör ile hangi verimlilikle ölçebileceğimizi belirlemek.

Şu anda fizik grupları olarak olabildiğince çok kuramı modellemeye çalışıyoruz. Deney başladığında gelen verileri elimizdeki modellerle karşılaştırarak gerçek verilerin hangi modele daha uygun olduğunu araştıracağız" diye konuştu.

[kont]

big bang - büyük patlamadan öncesini kimse bilemiyor tabi