Nuri İyem (1915 - 2005)

[Kalpsiz_]

Nuri İyem (1915 - 2005)

1933-1937 arasında G.S.A. Resim Bölümü’nde Nazmi Ziya, Hikmet Onat, İbrahim Çallı ve Leopold Levy atölyelerinde çalışarak birincilikle mezun oldu. 1938’de askerlik görevini tamamladı. 1940’ta Yüksek Resim Bölümü’ne devam etmek üzere Akademi’ye döndü. Kemal Sönmezler, Selim Turan ve Avni Arbaş’la birlikte, balıkçıları ve liman işçilerini inceleyerek onları betimledikleri resimlerle sergi açmaya karar verdi. Bu ekibe Turgut Atalay Güneri, Haşmet Akal, Agop Arad, Fethi Karakaş, Ferruh Başağa ve Mümtaz Yener katıldı. 1941’de Beyoğlu Matbuat Müdürlüğü Salonu’nda, birlikte limanlardan çalıştıkları resimlerle “Liman Şehri İstanbul” başlıklı sergiyi açan Leopold Levy’nin bu genç öğrencileri, “Yeniler” adını aldı. Grubun “Kadın” temalı ikinci sergisi aynı mekanda 1942’de, üçüncü sergisi 1943’te Eminönü Halkevi’nde açıldı. “Yeniler Grubu” Türk resim tarihinde ilk kez toplumsal gerçekçi resmi savunan görüşleriyle önemli bir dönüm noktası oluşturdu. 1944’te “Nalbant” isimli resmiyle birincilik kazanarak Yüksek Resim Bölümü’nden mezun oldu. 1946’da Beyoğlu’nda bir mağazanın üçüncü katında ilk kişisel sergisini açtı ve “Yeniler Grubu”nun dördüncü sergisine katıldı. Aynı yıl UNESCO sergisine “Nalbant” adlı yapıtını gönderdi. Yeniler grubunun 1947’den 1951’e kadar her iki yılda bir Fransız Kültür Merkezi’nde düzenlenen tüm sergilerine katıldı. 1948’de soyut resme yöneldi. Manzara ve nesne soyutlamaları yaptı. 1951’de “Yeniler Grubu”nun dağılması üzerine Türk Ressamları Derneği’ne üye olarak derneğin sergilerine katıldı. 1952’de nü’ler ve portrelerden oluşan ikinci kişisel sergisini Maya Sanat Galerisi’nde açtı. Bu tarihten itibaren her yıl düzenli olarak kişisel sergi açmayı sürdürdü. 1956’da Venedik, 1957’de Sao Paulo Bienali’ne katıldı. 1965’e kadar soyut ve nonfigüratif çalışmalarını sürdürdü. 1959-1970 arasında çeşitli duvar resmi çalışmaları yaptıysa da hiçbiri günümüze ulaşamadı. Aynı dönemde Yeditepe ve Dost dergileri için sanat yazıları yazdı. 1986’da Tüyap Ticaret Merkezi’nde 50. sanat yılı onuruna retrospektif sergisi açıldı ve sergi ile ilgili kitabı yayımlandı. 1973’te Cumhuriyet’in 50.Yılı Resim Ödülü, 1989’da Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü ve 1997’de Tüyap İstanbul Sanat Fuarı Onur Ödülü’nü aldı. 2001’de Evin Sanat Galerisi, resimlerinin yer aldığı koleksiyonları tespit ederek görselleri arşivledi. Projenin devamı olarak, 1504 resimden oluşan “Dünden Yarına Nuri İyem” Retrospektif Sergisi açıldı ve sergiye gelen tüm yapıtların yer aldığı iki ciltlik kitabı ve Cd yayımlandı. 18 Haziran 2005 tarihinde kaybettiğimiz büyük usta Nuri İyem`in eserleri Evin Sanat Galerisi`nde sergilenmekte ve resimlerine sertifika verilmeye devam edilmektedir.