İhbar Tazminatı Hesaplama 2023 | İhbar Tazminatı Şartları

[wboard]

Eğer çalışan ve işveren gibi taraflar arasında yapılmış olan bir anlaşma varsa ve bu anlaşmanın şartlarına uyulmamışsa bir takım tazminat hakları doğabilir. Sık karşımıza çıkan tazminat türleri ihbar tazminatı ve kıdem tazminatıdır. Peki belirsiz iş sözleşmesine uyulmadığı durumlarda ortaya çıkan ihbar tazminatı nedir ve ihbar tazminatı hesaplama işlemi nasıl yapılır? Bu konudaki tüm merak edilenleri ve ihbar tazminatı hesaplama yöntemlerini açıklamaya çalıştım…

İhbar Tazminatı Nedir?
Kanun kapsamında tanınmış bir hak olan ihbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesi yapan tarafların fesih hakkını ihbar sürelerine uymadan kullanmaları durumunda, söz konusu sürelere uymayan işveren ya da çalışan tarafından ödenen tazminattır. İhbar tazminatının belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren ya da çalışan tarafından bildirim süresine ait ücret tutarında ödenmesi, İş Kanunu’nun 17/4 maddesinde belirtilmiştir.



İhbar tazminatının ödenmesi için ihbar süresi hesaplanırken yemek ya da yol yardımı gibi sosyal haklar da brüt ücrete dahil edilir. Dahil edilen yol ya da yemek yardımının ayni olarak mı yoksa nakdi olarak mı yapıldığına bakılmaz. Yani tazminat hesabına dahil edilen yemek ücretinin nakit olarak verilmiş olması, yemek kartı ile ödenmiş olması ya da yemeğin iş yerinde çıkıyor olması fark etmez. İhbar tazminatından yalnızca gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılabilir. Ayrıca fesih bildirimlerinin yazılı bir şekilde yapılması ve bu bildirim içerisinde fesih sebebinin kesin bir şekilde belirtilmiş olması gerekir.

İhbar Süresi Ne Kadar?
İhbar süresi önel süreleri olarak da adlandırılır ve bu süre ile ilgili esaslar İş Kanunu’nun 17. maddesinde belirtilmiştir. Dolayısıyla belirsiz süreli iş sözleşmesi fesih edilmeden önce taraflardan her birinin ihbar süresi kadar zamanı birbirlerine tanımaları gerekir. Kanunla belirlenmiş olan süreler şu şekildedir:



Çalışma süresi 6 aydan az olan işçiler için 2 hafta,
Çalışma süresi 6 ay ila 1,5 yıl arasında olan işçiler için 4 hafta,
Çalışma süresi 1,5 yıl ila 3 yıl arasında olan işçiler için 6 hafta,
Çalışma süresi 3 yıldan fazla olan işçiler için 8 hafta.


Söz konusu çalışma süreleri ihbar süresi hesaplama işlemleri konusunda belirleyicidir. Bu süre, taraflardan birinin bildirim yapması ile birlikte başlar. Yani bir işçinin 5 ay süreyle çalıştıysa ve belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshi için beyanda bulunduysa, bu beyanın işverene ulaştığı andan itibaren işverenin 2 haftalık bir ihbar süresi bulunur.

İhbar Süresinin Uzatılması Mümkün Müdür?
İhbar süreleri kanunda belirtildiği şekilde uygulanmalıdır. Yani ihbar süreleri kanunda belirtilen süreden daha az ya da daha fazla olamaz. Yani taraflar aralarında 2 haftalık süreden bağımsız olarak bir ihbar süresi belirlediyse, bu süre kanun hükmünde geçersizdir. Fakat taraflar ortak olarak söz konusu ihbar süresini uzatmak isterse, aralarında bir sözleşme ya da toplu iş sözleşmesi yapabilir. Böyle durumlarda ihbar süresinin uzatılması mümkün hale gelebilir.



Eğer söz konusu ihbar sürelerine uyulmazsa, kıdem durumu göz önünde bulundurularak ihbar süresi hesaplama işlemi yapılır ve hesaplanmış olan tazminat karşı tarafa ödenir. Eğer iş sözleşmesi karşılıklı olarak feshedildi ve ayrıca ihbar tazminatı da ödendiyse, bu feshin geçerli olup olmadığına yönelik bir dava açılabilir. Yani söz konusu fesih açılan dava ile geçerliliğini yitirebilir ve hemen ardından bir işe iade davası açılabilir.

İhbar Tazminatı Hesaplama Şartları
İş Kanunu’nun 17. maddesinde çalışanın işten ayrılmasını gerektirecek bir durum oluşması halinde, işveren tarafından iş akdinin sonlanacağına yönelik bildirimin kanunda belirtilen süreden önce yapılması gerekir. Aksi halde işçi ihbar tazminatı almaya hak kazanır. Fakat bir tarafın ihbar tazminatı alabilmesi için tek koşul bu değildir. İhbar tazminatı ile ilgili diğer koşullar şu şekilde belirtilmiştir:



Sözleşmenin süresi belirsiz olmalıdır,
Eğer yapılan sözleşmenin süresi belliyse, sözleşmenin sonlandırılması için bildirimde bulunmak gerekmez; sözleşmenin süresinin belirsiz olması durumunda fesih nedeninin kesin bir nedene bağlanmış olması gerekir,
Eğer sözleşmeyi fesheden tarafın haklı bir nedeni varsa, haksız olan taraf ihbar tazminatı alamaz; haklı nedenler ise İş Kanunu 24. maddede belirtilmiştir,
İş Kanunu 25. maddede yazılı hallerin meydana gelmesi durumunda işverenler iş sözleşmesini bildirim yapmaksızın feshedebilir,
İş sözleşmesi çalışanın kıdemine göre belirlenmiş olan sürelere uyulmaksızın feshedilirse, ihbar tazminatı hakkı doğar,
Fesih bildiriminin usule aykırı şekilde gerçekleştirilmesi durumunda ihbar tazminatı hakkı doğar.


Yapılacak olan fesih bildiriminde fesih nedenleri açık ve net bir şekilde açıklanmış olmalıdır. İhbar tazminatı için bildirimde bulunma ve ihbar tazminatı hesaplama işlemleri işçiler ve işverenler tarafından kafa karıştırıcı olabileceğinden bu sürecin bir mali müşavir eşliğinde gerçekleştirilmesi gerekir. Eğer siz de ihbar tazminatı hesaplama sürecini bir mali müşavir eşliğinde gerçekleştirmek isterseniz, hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.


İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Eğer işveren belirlenmiş olan ihbar sürelerine uyulmazsa, ihbar süresi hesaplama işlemi yapılır ve ortaya çıkan rakam tutarında ihbar tazminatı çalışana ödenir. İhbar sürelerine uyulmadığı zaman ödenmesi gereken ücretler şu şekildedir:



6 aydan az süreyle çalışanlar için 2 haftalık ücret,
6 ay ila 1,5 yıl arasında çalışanlar için 4 haftalık ücret,
1,5 yıl ila 3 yıl arasında çalışanlar için 6 haftalık ücret,
3 yıldan fazla süreyle çalışanlar için 8 haftalık ücret.


İhbar tazminatı net değil, brüt ücret üzerinden hesaplanır. Ayrıca brüt ücret ile birlikte iş karşılığı olmayan fakat sürekliliği bulunan ödemeler de ihbar tazminatına dahil edilir. Ek olarak ihbar tazminatı hesaplama işlemi sırasında çalışanın kıdemine göre bildirim süresinin her haftasının 7 gün olarak hesaplanması ve çalışanın toplamn çalıştığı gün sayısı ile son günlük ücretinin çarpılması gerekir. Bu şekilde yapılan ihbar tazminatı hesaplama işlemi sonucunda elde edilen ücret, brüt ihbar tazminatı ücretini verir. Net ihbar tazminatının bulunabilmesi için ise elde edilen brüt rakamdan yıllık kümülatif gelir vergisi matrahının, brüt tutar üzerinden damga vergisi kesintisinin ve tevkifat oranı üzerinden de gelir vergisi kesintisinin yapılmış olması gerekir.

Fesih Bildirimi İçin Bir Mali Müşavire Danışın!
Hem işçiler tarafından hem de işverenler tarafından ihbar tazminatı hesaplama süreci karmaşık olabilir. Ayrıca bildirimin yapılması sürecinde evrakların eksiksiz olarak bir araya getirilmesi ve fesih nedenlerinin kesin bir şekilde bildirilmiş olması gerekir. Bu sürecin bir mali müşavir eşliğinde ilerlemesi hem sürecin sorunsuz bir şekilde tamamlanmasına hem de sizin zamandan ve emekten tasarruf etmenize yardımcı olur. Bu nedenle eğer siz de ihbar tazminatı hesaplama ve bildirim süreçlerini bir mali müşavir eşliğinde yönetmek isterseniz, hemen şimdi bizimle iletişime geçebilirsiniz.



UYARI: Bu İnternet Sitesi içeriğinde yer alan makale ve yazılar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burak Bayraktar’a ait olup 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. Kaynak göstermeden kullanılamaz.