Prostat Tedavisinde Son Teknoloji

[morciii]

Prostat Tedavisinde Son Teknoloji
Prostat büyümesinin cerrahi tedavisinde günümüzde gelinen en son nokta Greenlight HPS lazer tedavisi. Yöntem, fiberoptik prob denilen ince bir tel yardımıyla lazer ışınının prostata gönderilerek, prostatın hızlı ve kanama olmadan güvenle buharlaştırılması esasına dayanıyor.
Greenlight HPS lazer yöntemi, minimal yan etkileri, ameliyat ve iyileşme sürelerinin kısa olması, ameliyat sonrası sonda gerekliliğinin diğer prostat ameliyatlarına göre çok kısa olması nedeniyle prostat büyümesi tedavisinde öne çıkıyor.
İyi huylu prostat büyümesi, bilimsel adıyla 'benign prostat hiperplazisi' ya da BPH, erkeklerde özellikle 50'li yaşlardan itibaren ortaya çıkan bir hastalık. 50 yaşındaki erkeklerin yüzde 30'unda, 60 yaşındaki erkeklerin yüzde 50'sinde başlangıç şeklindeki prostat büyümesi bulguları saptanırken, 80 yaşında hastalığın görülme sıklığı yüzde 90'ı buluyor.
Prostat Büyümesinin Nedeni Ne?
Prostat büyümesinin nedeninin tam olarak bilinmediğini söyleyen Acıbadem Bursa Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Demirbaş, yaşlılık, erkeklik hormonundaki değişimler, ailesel ve genetik faktörlerin bu hastalığın oluşumunda etkili olabileceğini bildiriyor. Doç. Dr. Demirbaş prostat büyümesini şöyle anlatıyor: “Prostat, mesanenin altında idrar yolunu çepeçevre saran kestane şeklinde bir bezdir. Bu konumu dolayısıyla prostat bezinin büyümesi, idrar kanalını sıkıştırarak idrar ile ilgili şikayetlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Bu şikayetler; idrar yapmadan önce bekleme, idrar akım hızında yavaşlama, idrarın tazyiksiz gelmesi ve kalınlığının azalmış olması, mesaneyi tam boşaltamama hissi, kesik kesik idrar yapma, idrar sonunda damla damla idrarın devam etmesi, gece birkaç kez uykudan uyanarak idrar yapma gibi şikayetlerdir. İlerlemiş olgularda idrarın yapılamaması ve idrarın sonda ile boşaltılması gerekebilir. Önlem alınmazsa, giderek bu tabloya böbrek yetmezliğine uyan diğer belirtiler de eklenebilir. ”
Tanı nasıl konuyor?
İyi huylu prostat büyümesi için öncelikle hastanın detaylı hikayesinin alınması gerekiyor. Belirtilerin şiddetini ortaya koyma amacıyla 'Uluslararası Prostat Semptom Skorlaması' adı verilen bir puanlama sistemi bulunuyor. Bu sistemde idrar sıklığı ve idrar yapma zorluğu ile ilgili sorular mevcut. Puanlama sistemi sayesinde iyi huylu prostat büyümesi ile ilgili şikayetleri şiddetine göre sınıflamak ve hastanın yaşam kalitesini değerlendirmek mümkün oluyor.
Prostatın büyüklüğü ve kıvamını belirleyen muayenenin ardından yapılan, tam idrar analizi, böbrek fonksiyonları hakkında bilgi sahibi olmak için kanda kreatinin, ayrıca kanda PSA testi, üriner sistem ultrasonografisi, idrar akış hızını ölçmek için üroflovmetri testi ile genellikle tanı konulabiliyor.
İyi huylu prostat bezi büyümesi tedavilerinin; sadece takip, ilaç tedavisi ve cerrahi tedaviler olmak üzere 3 çeşit olduğunu belirten Acıbadem Bursa Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Şamlı, ne zaman hangi tedavinin seçildiğini şöyle anlatıyor: “İyi huylu prostat büyümesi, hastanın sık sık idrara gitmesine, gece uykusunu bölerek tuvalete kalkmasına, tuvalette geçirdiği sürelerin artmasına yol açan, dolayısı ile kişinin yaşam kalitesini bozan bir hastalık. Hiçbir tedavi uygulamadan sadece takiple bile tedavi ettiğimiz hastalarımız var. Eğer bu şikayetler belli bir düzeyi aşarsa, hasta da şikayetlerden çok rahatsız olur ve tedavi talep ederse, hastayla tedavi alternatiflerini konuşuruz. Tedavide bir noktaya kadar hastanın kararı önemli. Ancak sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları veya idrarını boşaltamama dolayısıyla sonda takılmasının gerekliliği, arada sırada olan kanamalar, prostatın mesane dışında yarattığı tıkanmanın sebep olduğu böbrek yetmezliği gibi durumlarda prostatın tedavi edilmesi gerekliliği ortaya çıkar. Bundan sonra, hangi tedavi yöntemiyle olması gerektiğine hastayla konuşarak karar veriyoruz. Hastaya her türlü tedavi yöntemini anlatıyoruz. Biz ilk planda cerrahi tedaviyi tercih ediyoruz. İlaç tedavileri cerrahi müdahale geçirmek istemeyen hastalar için bir alternatif olabilir.”
Cerrahi tedavide son teknoloji
Prostat büyümesinin cerrahi tedavisinde günümüzde gelinen en son nokta Greenlight HPS lazer tedavisi olarak görülüyor. Yöntem, isteğe bağlı olarak lokal, bölgesel veya genel anestezi altında yapılabiliyor. Greenlight HPS lazer yöntemi, fiberoptik prob denilen ince bir tel yardımıyla lazer ışını prostata gönderilerek prostatın hızlı ve kanama olmadan, güvenle buharlaşması esasına dayanıyor.
Bu sistemde lazer en fazla 1-2 mm derine etki ettiğinden etkisi kontrol altında oluyor. Buharlaşan alanın altında yaygın hasar yapmıyor. Uygulamlada kapalı prostat ameliyatlarında kazıma yöntemiyle, prostattaki büyümüş olan adenom deden iyi huylu büyüme kesilerek parça parça çıkartılıyor. Greenlight HPS'de ise bu kesme işlemi yerine başka bir enerji kaynağı olan lazer enerjisinden yararlanılıyor. Bu kez, parça parça kesip elektrik akımıyla çıkarmak yerine lazer ışınının hücreler üzerindeki etkisinde yararlanıp o hücreler buharlaştırılıyor. Bir hücre yapısının yüzde 90'ından fazlası sudan oluşuyor. Dolayısıyla eğer hücre içine, şiddetli bir ısıya dönüşen bir enerji uygulanması halinde, o su birden bire buhar oluyor. Bir su damlacığı nasıl buharlaşınca birden bire ortadan kaybolursa, hücrelerinin içindeki suyun buharlaştırılması sayesinde bu doku da ortadan kayboluyor.
Yöntem İlk kez 1997'de Denendi
İlk kez 1997 yılında kullanılan Greenlight lazer teknolojisinde günümüze kadar geçen süre içinde pek çok gelişme oldu ve başlangıçta kullanılan düşük enerjili sistemler yerini daha yüksek enerjili ve güvenli sistemlere bıraktı. Bu anlamda, Greenlight lazer teknolojisinin geldiği en üst nokta Greenlight HPS (High Power System; Yüksek Güç Sistemi) teknolojisi olarak kabul ediliyor.


Tedavi Kimlere Uygulanabilir?
Ancak bu noktada belirtilen; prostat kanseri şüphesi olan hastalarda bu uygulamanın yeri olmadığı. Bu tip hastalarda ameliyat öncesi her türlü incelemenin yapılarak bu kuşkunun kaldırılmasının gerektiği vurgulanıyor.
Yaş sınırlaması olmaksızın Greenlight HPS tedavisinin uygulanabildiği hastalar ise; idrar tıkanıklığına yol açan iyi huylu prostat büyümesi olan, cerrahi tedavi gerektiren tüm iyi huylu prostat büyümesi olan, ilaç veya diğer tedavilerde başarısız olan, kan sulandırıcı ilaç kullanan ve cerrahi gerektiren iyi huylu prostat büyümesi olan, genel anestezi uygulanması riskli (kalp, akciğer hastalıkları v.b.) ve cerrahi gerektiren iyi huylu prostat büyümesi olan hastalar olarak belirlenmiş.
Ameliyat Süresi Ve Sonrası
Ameliyat süreleri de prostatın büyüklüğüne göre değişiyor. Daha küçük prostatlarda yarım saat süren işlem, daha büyük prostatlarda ise yaklaşık 1 saatı buluyor. Ameliyat sonrasında hastaya çok kısa süreli sonda takılıyor. Bazen, özellikle küçük prostatlarda sondaya gerek olmuyor. Greenlight yapılan hastaların neredeyse tümünde 24 saat sonra sonda çekiliyor ve hasta ertesi gün taburcu ediliyor. Hasta birkaç gün içinde normal yaşamına dönebiliyor. Ancak Greenlight, hastaya kendine özgü bazı rahatsızlıklar da getirebiliyor. Hastalarda sık sık tuvalete gitme, ilk günlerde özellikle hastaların yüzde 20'sinde sıkışma hissi ve yanmalar görülebiliyor. Bunlar zaman içinde düzeliyor. Hastaların sadece küçük bir kısmında bu şikayetler 6 haftaya kadar uzayabiliyor. Hastaların yine çok küçük bir oranında, daha sonra ortaya çıkan önemsiz kanamalar olabiliyor. Yine çok nadir olarak, sondayı çektikten sonra idrar yapma güçlüğü olduğu için yeniden sonda takmak, birkaç gün sondalı bırakmak gerekliliği ortaya çıkabiliyor. Ancak Greenlight HPS, genelde çok iyi tolere edilen bir uygulama. Bu komplikasyonların az ya da çok olmasının biraz da tekniğin uygulanmasıyla ilgili olduğu aktarılıyor.
Greenlight lazer teknolojisi prostat dokusunda 1-2 mm derine etki ettiği için çok daha derinden geçen sertleşme ile ilgili sinirlere zarar vermiyor. Bu yüzden ameliyat sonrası sertleşme problemi hemen hemen hiç görülmüyor. Kapalı prostat ameliyatı sonrası sıklıkla görülen retrograd ejekülasyon yani meninin dışarı gelmemesi ve idrar torbasına geri kaçması çok daha az oranlarda görülüyor.
Ayrıca Greenlight HPS ile özellikle yüksek risk taşıyan hastalarda ameliyat süresinin kısalması, kanama olmaması ve lokal anestezi ile ameliyatın yapılabilmesi nedeni ile bu risk en aza iniyor.
Yöntem Kimler İçin Uygun?
• İdrar tıkanıklığına yol açan iyi huylu prostat büyümesi olan her hasta.
• Cerrahi tedavi gerektiren tüm iyi huylu prostat büyümesi olan hastalar.
• İlaç veya diğer tedavilerin başarısız olduğu hastalar.
• Kan sulandırıcı ilaç kullanan ve cerrahi gerektiren iyi huylu prostat
büyümesi olan hastalar.
• Genel anestezi uygulanması riskli (kalp, akciğer hastalıkları v.b.)
ve cerrahi gerektiren iyi huylu prostat büyümesi olan hastalar.