Mustafa Abdulhalik Renda Kimdir? Hayatı, Biyografisi ve Yaşamı Hakkındaki Yazılar

[prensisa]

MUSTAFA ABDÜLHALİK RENDA (1881 - 1948)

TBMM'nin sivil kökenli ilk başkanı olan Abdülhalik Renda 29 Kasım 1881'de Yanya'da doğdu. İstanbul'daki Mülkiye Mektebini (Siyasal Bilgiler Fakültesini) 1903 yılında bitirdi. İlk görevi Rodos İdadisinde öğretmenliktir. Bir yıl sonra yöneticilik mesleğine Ege Adaları ve Yanya ili maiyet memurluğu ile başladı. Çeşitli Balkan ilçelerinde kaymakamlık, Siirt'te mutasarrıflık, Bitlis, Kastamonu ve Halep'te valilik yaptı. 1917'de kısa bir süre Dahiliye Nezareti (İçişleri bakanlığı) müsteşarlığına getirildi. Ardından gene Halep valiliğine gitti. 1918 yılında Bursa valiliğine atandı ise de oraya varamadan görevinden alındı. Bu sırada Birinci Dünya Savaşı bitmişti. Malta'ya sürüldü. 1921'de Malta'dan dõndükten sonra İktisat ve Dahiliye Nezaretlerinin müsteşarlığına getirildi. İkinci TBMM'ne Çankırı Milletvekili seçildiğinde son yöneticilik görevi olan İzmir Valiliğini yürütüyordu. Abdülhalik Renda 2 Ocak 1924 - 3 Mart 1926; 13 Temmuz 1926 - 31 Ekim 1927 ve 25 Aralık 1930 - 3 Şubat 1934 tarihleri arasında Maliye, 2 Kasım 1927 - 25 Aralık 1930 tarihleri arasında da Milli Savunma bakanlıklarında bulundu. 2 Kasım 1927 -16 Ocak 1928 sırasında da Bahriye Vekaleti vekilliğini yerine getirdi.1934'te Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu başkanlığı gõrevini üzerine aldı. Kazım Õzalp'ın Milli Savunma bakanlığına getirilmesiyle 1 Mart 1935'te TBMM başkanlığına seçildi. 5 Ağustos 1946'ya kadar bu gõrevde bulundu. Atatürk'ün ölümü üzerine bir gün için cumhurbaşkanı vekili olmuştur. Abdülhalik Renda TBMM başkanlığından ayrıldıktan sonra Hasan Saka kabinesinde devlet bakanlığına getirilmiş, 1948'de ise görevden ayrılarak siyasetten çekilmiştir. Aynı yıl İstanbul'da vefat etti.