Fazıl Say Kimdir? Hayatı, Biyografisi ve Yaşamı Hakkındaki Yazılar

[prensisa]

Fazıl Say (1970 – ) Türk piyanist, besteci.

Üç yaşındayken obuacı Ali Kemal Kaya ile ritmik jimnastik ve işitme alıştırmalarına başlayan Fazıl Say, bir yıl sonra Mithat Fenmen’den aldığı piyano dersleriyle sevgiyi içeren bir öğrenim sürecine girmiştir. Fenmen’le sekiz yıl süren bu dönem, piyano, solfej ve teorinin yanı sıra, besteciliğe özendirme çalışmalarını ve konser podyumlarına ısındırma amaçlı küçük dinletileri kapsar.

Mithat Fenmen’i yitirdiğimiz 1982 yılında Ankara Devlet Konservatuarı’na giren Fazıl Say, “Özel Statü” olarak nitelenen hızlandırılmış yoğun eğitim çerçevesinde Kamuran Gündemir’le piyano, İlhan Baran’la kompozisyon çalışmıştır. Gündemir, yorum kavrayışı gerektiren yapıtlar üzerinde üst düzey bir değerlendirme ortamı yaratarak öğrencisini yetiştirmiş, İlhan Baran ise ona kompozisyon eğitiminin temeli olan teknik donanımları kazandırmıştır. Donanımların başlıcaları arasında armoni, kontrpuan, form bilgisi, analiz, enstrümantasyon, orkestrasyon, antik modlar, Türm Müziği makamsal ve ritmik sistemleri, caz armonisi, stil araştırmaları v.b. vardır. İlhan Baran, ayrıca çağdaş müzik stilleri çalışması için Ertuğrul Oğuz Fırat’dan yararlanılmasını istemiş ve Fazıl Say, üç yıl Fırat’dan ders almıştır.

1987 yılında konservatuarı bitiren genç piyanist, Almanya’nın DAAD bursuyla bu ülkeye gitmiş, Düsseldorf Müzik Yüksek Okulu’nda Amerikalı piyanist David Levine’in öğrencisi olmuştur. Dünyanın önde gelen Schubert yorumcularından olan Levine, “Yaratıcı Yorumculuk”un tipik bir örneğidir. Fazıl Say, piyanist kimliğiyle onu örnek almıştır.

1991 yılında “Konser Piyanisti” diplomasını alan besteci, Berlin’e yerleşerek profesyonel müzik yaşamına atılmıştır. Uluslararası ilk başarısı, Avrupa Birliği’nin düzenlediği Avrupa Piyano Yarışması’nda kazandığı ödüldür (1991). Aynı yıl Berlin Senfoni Orkestrası’nın kendisine sipariş ettiği konçerto, bu orkestranın eşliğinde kemancı Götz Bernau ve bestecinin solistliğinde dünya prömiyeri olarak seslendirilmiştir. Fazıl Say’ın 1991 – 1995 yılları arasında Almanya’da verdiği konser ve resitaller üzerine basında yayınlanan yazılar, bir kitap oluşturacak sayıdadır.

1994 yılı, piyanist ve bestecimizin kariyerinde dönüm noktasıdır: Genç konser artistleri Avrupa Yarışması’nda birinci olduktan sonra, New York’da yapılan kıtalararası yarışmada dünya birinciliğini almış; Radio France Beracasa Vakfı, Paul A. Fish Vakfı, Boston ****morphos Orkestrası, M. Clairmont Vakfı gibi kuruluşların ödülleriyle onurlandırılması, kariyerini New York’da sürdürmesini getirmiştir.

1995 yılından günümüze uzanan süreç içinde tırmanışını sürdüren Fazıl Say, Fransa ağırlıkta olmak üzere Avrupa ülkelerinde ve beş kıtada etkinliklerini sürdürmekte, günümüzün önde gelen şef ve orkestralarının eşliğinde konserler vermekte, ünlü salonlarda resitaller sunmaktadır. CD’ler için önünde parlak bir yolun açıldığı görülmektedir. Şimdiye kadar, Mozart, Bach, Stravinsky ve Gerschwin'in eserlerini yorumladığı CD'leri yayınlanmış ve büyük ilgi görmüştür.

Besteciliği üzerine öncelikle söylenmesi gereken, yazdığı piyano yapıtlarını daha sonra orkestra yapıtlarına dönüştürmesidir. Bu nedenle konçertolarının sayısı giderek artmaktadır.

Başlıca yapıtları
“Prelüdler”, flüt ve piyano için, 1985; ilk seslendirme: Mehmet Mesci ve F. Say, 1986.
“Süit”, piyano için, 1986.
“Siyah İlahiler”, keman ve piyano için, 1987; ilk seslendirme, Götz Bernau ve Sayali Dadaş; Berlin’in 750. yılı kutlamaları dolayısıyla, 1987.
“Gitar Konçertosu”, 1987; bu yapıtı geri çekti, 1997’de gitar ve orkestra için yeni bir yapıt yazdı.
“İpek Yolu”, piyano için, 1989; ilk seslendirme: RIAS Berlin Radyosu, canlı yayın: F. Say, 1989; sonradan konçertoya dönüştürüldü.
“Yansıtmalar”, keman, piyano ve orkestra için konçerto, 1991; ilk seslendirme: Eduard Maturet yönetimindeki Berlin Senfoni Orkestrası, solistler; Götz Bernau, F. Say, 1991.
“Nasreddin Hoca’nın dansları” (sonradan “Türk Dansları” olarak adı değiştirilmiştir), piyano için, 1991.
“Antik Anadolu Modları Albümünden”, piyano için, 1991.
“Üç Masal”, oda orkestrası için: (12 yaylı, 6 üflemeli çalgı, arp, çelesta ve vurmalı çalgılar için), 1992.
“Liszt’in si minör sonatı orkestralaması”; büyük orkestra için, 1992.
“Altı Prelüd” Debussy’nin 6 prelüdünün orkestralaması. 14 solo çalgıcı için: flüt, obua, klarnet, fagot, trompet, 2 vurmalı çalgı, piyano, gitar ve yaylılar dördülü, 1992; ilk seslendirme: besteci yönetimindeki Yeni Müzik Topluluğu, Köln, 1992.
“Paganini’nin temaları üzerine çeşitlemeler” (modern caz stilinde) piyao için, 1993.
“İpek Yolu”, piyano konçertosu, 1994; ilk seslendirme: Scott yoo yönetimindeki Boston ****morphosen Orkestrası, solist: F.Say, 1995.
“Fantazi parçaları”, piyano için, 1993.
“Caz Fantazileri”, piyano için, 1994.
“Senfoni Konçertant”, piyano ve büyük orkestra için, 1993; ilk seslendirme: Gürer Aykal yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, solist: Fazıl Say, 1996; orkestra: 3 flüt, 3 obua, 3 klarnet, altosaksofon, 2 fagot, kontrafagot, 4 trompet, 3 trombon, tuba, 7 vurmalı çalgıcı için 27 vurmalı çalgı ve yaylılar için (14+12+12+8)
“Gitar ve Orkestra için”, (gitar konçertosunun yeniden yazılışı), 1996.
“İki Ballade”, oda orkestrası için; 1996 ilk seslendirme: Scott Yoo yönetimindeki Boston ****morphosen Orkestrası, 1996.
“Oda Senfonisi”, oda orkestrası için, 1996; ilk seslendirme: Scott Yoo yönetimindeki Boston ****morphosen Orkestrası, 1996.
“Kara Toprak”, piyano için, Aşık Veysel’in teması üzerine, 1997.
“Gülnihal”, piyano için, Hamamizade İsmail Dede Efendi’nin teması üzerine, 1997.
“Kadanslar”, Mozart’ın piyano konçertoları için kadanslar, 1987 – 1996