Kaçak akaryakıta elektronik takip geliyor

[ALONE53]

Kaçak akaryakıta elektronik takip geliyor
http://www.zaman.com.tr/haber.do?hab...-takip-geliyor
Akaryakıt kaçakçılığını önlemede 'ulusal marker'ın (İşaret-R) tek başına yeterli olmaması üzerine elektronik takip sistemi kuruluyor. Sistemi, TÜBİTAK geliştiriyor. Çalışmalarda son aşamaya gelindi.



Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), bir yönetmelikle rafineri ve akaryakıt dağıtım şirketleri için sistemin kurulmasını zorunlu hale getirecek. Elektronik takip-ölçüm sistemi, ulusal petrol stoklarının anlık izlenmesine imkân verecek. Uygulamadan bayiler muaf tutulacak.

Ulusal marker, EPDK tarafından Ocak 2007'de uygulamaya konuldu. İstasyonlarda yapılan denetim sonuçları ile TÜBİTAK'ın verileri arasında uyumsuzluk yaşanması, uygulamayı tartışılır hale getirdi. Akaryakıt sektörünün önde gelen rafineri, ana dağıtım şirketleri ve bayilerin temsilcileri de ortak bir deklarasyon hazırlayarak sağlıklı yürümeyen sistemin gözden geçirilmesini istemişti.

Akaryakıt kaçakçılığını önlemede 'ulusal marker'ın (İşaret-R-ayırtedici) tek başına yeterli olmaması üzerine elektronik takip sistemi kuruluyor. Sistemi, TÜBİTAK geliştiriyor. Çalışmalarda son aşamaya gelindi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), bir yönetmelikle rafineri ve akaryakıt dağıtım şirketleri için sistemin kurulmasını zorunlu hale getirecek. Elektronik takip-ölçüm sistemi, ulusal petrol stoklarının anlık izlenmesine imkân verecek. Uygulamadan bayiler muaf tutulacak.

Türkiye'de yıllık 3 ile 5 milyar dolar arasında olduğu tahmin edilen akaryakıt kaçakçılığını önlemek için Düzenleme Kurumu, 1 Ocak 2007'den itibaren satışa sunulan akaryakıt ürünlerine ulusal marker eklenmesini zorunlu hale getirdi. Rafineri ve dağıtım şirketleri satışa sundukları benzin, motorin türü akaryakıt ürünlerine belirlenen oranlarda marker ekleyerek satışa sunuyor. Sistemin sağlıklı işleyişini sağlamak için Meclis tarafından yasal düzenlemeler yapıldı ve Enerji Üst Kurulu, Polis, Jandarma, Sanayi Bakanlığı elemanlarınca yapılan denetimlerde, belirlenen oranlarda marker taşımayan akaryakıt 'kaçak' sayıldı. Başbakanlık genelgesinde de EPDK'dan kaçak akaryakıtın önlenmesi için uydu dahil, her türlü elektronik imkandan yararlanılması isteniyor. Kaçağı önlemek için geliştirilen elektronik takip-ölçüm sistemi, anlık izlemeye imkan verecek. TÜBİTAK ve sektör çevrelerinden edinilen bilgilere göre rafineri ve akaryakıt dağıtım şirketlerinin depo ve tanklarındaki akaryakıt hareketleri, kurulacak yeni bir elektronik sistemle anlık izlenecek. TÜBİTAK'ın uzun bir süredir üzerinde çalıştığı sistemin yakında uygulamaya konulması bekleniyor. Enerji Kurumu, "TÜBİTAK'ın teknik altyapı tamam" dediği anda yönetmelik yayımlayarak sistemi zorunlu hale getirecek. Sistemin işleyişi şöyle olacak: Rafineri ve depolama tesisi sahibi şirketler elektronik ölçüm sistemini kendi tesislerinde kuracak. Şirketler, kurulan sistemin üzerinden EPDK'nın anlık gözetim yapabilmesi için bir uç (bağlantı) da kuruma verecek. Kurum merkezden yapacağı izlemeyle hangi noktada ne kadar yakıt boşaltıldığını veya yüklendiği, tanklarda ne kadar yakıt bulunduğunu anlık izleyecek.

Rafineri ve depolama tesislerinde kurulacak elektronik ölçüm-takip sistemi, ulusal stok rakamlarının da izlenmesini sağlayacak. Türkiye'nin de üye olduğu Uluslararası Enerji Ajansı ve Avrupa Birliği direktiflerine göre üye ülkelerin asgari 90 günlük petrol stoku tutmaları gerekiyor. Rafineri ve akaryakıt şirketleri, mevzuat gereği tuttukları ulusal stok miktarını ilgili makamlara yazılı olarak bildiriyor. Ancak, yeterli denetim yapılamadığından bu stokların fizikî olarak tutulup tutulmadığı net olarak bilinemiyor. Yıllık akaryakıt tüketimi 30 milyon ton olan Türkiye'nin yaklaşık 7 milyon ton petrol stoku olması gerekiyor.

İsmail Altunsoy