Türkçe Rapin Hikayesi

[kAcAhK]

Türkçe Rap'in Hikayesi (1)

90’ların ortasındaki saman alevini andırır Cartel olayını saymazsak, rap müzik Türkiye’de son bir iki yıl hariç, hiçbir zaman büyük kitlelerin karşısına çıkmadı! Ama rap, 90’lı yılların başından itibaren Türkiye’ye, özellikle Almanya’da yaşayan gurbetçilerin çocukları üzerinden girmeye başlamıştı bile. Bu yazı dizisinde tarihinin büyük bir kısmı yeraltında yazılan Türkçe rap’in hikayesini sizlerle paylaşacağız...
Öncelikle herkesin merak ettiği bir soruyla başlayalım. Yasal olarak piyasaya çıkan ilk Türkçe sözlü rap parçası neydi ve kime aitti? Cevap, King Size Terror grubunun 1991 tarihli ‘The Word is Subversion’ albümünde yer alan ‘Bir Yabancının Hayatı’ adlı şarkı. Parça, Almanya’da yaşayan Türklerin sorunlarını anlatıyordu.

Zaten ‘The Word is Subversion’ albümünün genelinde yabancı düşmanlığına ve Almanya’da uygulanan politikalara karşı bir tavır vardı. Parçayı Karakan grubundan tanıdığımız Alper A. yazmıştı. King Size Terror adıyla Almanya’nın Nürnberg şehrinde müzik hayatını sürdüren Alper A. başlarda hep İngilizce sözler yazmış, ‘Bir Yabancının Hayatı’ ile Türkçeye geçiş yapmıştı.

AKSAK RİTİMLERDEKİ TÜRK MELODİLER

Türkçe rap’in temelleri Almanya’da yaşayan Türkler tarafından atıldı. O dönem Berlin’de İngilizce rap yaparak birçok konsere çıkan ve Almanya’daki azınlığın sesi olan Islamic Force, bugünkü Türkçe rap sound’una yakın çalışmalar yapıyordu.

1992 yılında çıkardıkları ‘My Melody’ isimli single’ları ile hálá Alman rap tarihinde bir dönemin başlangıcı olarak görülmekteler. Islamic Force, Boe B, Dj Cut’em T ve Dj Derezon’dan oluşmaktaydı. Grup, 1993 yılında bir de EP yayınladı. Bu çalışmaların hepsi İngilizceydi ve formatı ise Bir Yabancının Hayatı gibi plaktı.

1993 yılında Almanya’nın tanınmış bağımsız müzik şirketi Mzee’den çıkan ‘Alte Schule’ isimli toplamada, Heidelbergli Advenced Chemistry ekibinden Boulevard Bou, sözleri Almanca bir parça ile toplamaya katıldı.

Parçanın alt yapısı tamamen Türkçe sample’larla yapılmıştı. Bir yıl sonra Boulevard Bou bu kez Advenced Chemistry’nin ‘Operation Artikel 3’ adlı parçasında Türkçe bir bölüm söyledi.

1994’te Frankfurt’un sayılı underground gruplarından sayılan Asiatic Warriors ‘Told Ya’ isimli ilk albümünü yayınladı.

Hem plak, hem CD olarak yayınlanan albümde yer alan ‘Life is a Fight’, Türkçe rap tarihinin önemli parçalarından oldu. Çünkü parçada daha sonra İntikam grubunu kuran MC’lerden Savaş, Türkçe bir bölüm söyledi.

Almanya’nın üç farklı noktasından başlayan Türkçe Rap hareketi ileride çok büyüyecek bir türün ilk habercisiydi. Türkçe pop, arabesk ve türkülerden alınan melodi sample’ları bir anda Almanya’da yaşayan Türk gençlerinin gözdesi oldu.

1994 yılında Almanya’nın Wiesbaden şehrinden Micforce adlı grup ‘Britkore’ diye tabir edilen, özellikle Public Enemy’nin yolundan giden İngiliz gruplarının yaptığı türe yakın parçalar piyasaya sürdü. ‘Fuck You Skin’ adlı single şarkıları ile dikkatleri üzerine çeken grup, daha sonra ‘It Ain’t Over’ isimli EP’lerinde yeralan ‘Selam’ ile marş gibi bir işe imza attı. Sözler İngilizce olmasına rağmen aralarda Türkçe kelime ve cümlelerin geçmesi yüzünden Micforce şu anda müzik yapmayı bırakmış olsa da bilinen ve takdir edilen bir grup oldu.

TÜRK BAKKALINDA SINGLE SATIŞI

1994’te yine bir ilk gerçekleşti ve tamamı Türkçe olan ilk albüm Frankfurt’ta yayınlandı. Kendi plak şirketleri Looptown’ı kuran Dj Mahmut, Volkan T, Murat G ve Kmr ilk albümleri ‘Looptown presents Turkish Hiphop’ı piyasaya sürdü.

Albümdeki 12 parçanın neredeyse hepsi Türkçeydi. Bir Türkçe rap ustası olan DJ Mahmut, tüm parçaların altyapısını hazırladı. Sosyal mesajlar içeren albüm Türkçe rap dünyasının kilometre taşlarındandır. Aynı yıl King Size Terror grubu ‘Ultimatum’ isimli albümünü piyasaya sürdü. ‘Defol Dazlak’ ve ‘Cehenneme Hoşgeldin’ adlarını taşıyan iki Türk parça, ezilen Türk gençlerinin Almanya’ya verdiği mesaj oldu. Bu albümde ilk kez Karakan adıyla da karşılaşıyoruz.

Türkçe sözlü rap parçalar ‘King Size Terror Feat. Karakan’ adıyla lanse edilmiştir. Almanya’da Türklerin evlerinin dazlaklar tarafından yakıldığı dönemlerde ‘Defol Dazlak’ Türk gençleri arasında bir marş haline gelmişti. Sadece Türk bakkallarında yapılan single satışı ile iyi bir ticari başarı yakalandı. Bu albüm, King Size Terror albümünden farklı olarak sadece CD olarak basıldı.

CARTEL 1 NUMARA TÜRKİYE’NİN YILDIZI

1995 yılında Berlin’de Cartel’in temelleri atıldı. Almanya’nın Kiel kentinden eski bir breakdance grubu olan DCP (Cinayi Şebeke), Nürnberg’den Türkçe rap ustaları Karakan ve Berlin’den Erci E. devrim yaratacak proje için biraraya geldi. Cartel, MTV’de yayınlanan bir haber sayesinde Türkiye’de de duyuldu.

Kapüşonlu kızgın bakan ‘kan kardeş’ gençler ilk anda yadırgansa da bir anda medyanın gözdesi haline geldi. Yurtdışında Polygram etiketiyle basılan albümün Türkiye’ye lisanslanmasıyla burada da Cartel çılgınlığı başlamış oldu. Milyona yakın bir satış grafiği çizen Cartel bir anda Türkiye’nin yıldızı oldu. Gazete köşelerine kadar ulaşan yorumlara sebep oldu.

1996’da Türkiye’de yapılmış ilk bandrollü rap albümü çıktı. İşin ilginci bunu Gemlikli bir grubun yapmasıydı. Hedef 12, Ada Müzik’ten ‘Tam İsabet’ isimli albümüyle adını duyurdu. Ardından Almanya’nın Köln şehrinde yaşayan TCA Microphone Mafia da ‘Vendetta’ isimli albümüyle sınırlı bir kitleye seslendi.

1997 yılında Erci E, Cartel’den çıkan ilk solo sanatçı olarak ilk albümü ‘Sohbet’i çıkardı. Kısa bir süre sonra Karakan ‘Al Sana Karakan’ adlı albümünü yayınladı. Albüm, 45 binlik bir satışa ulaştı. Özellikle Erkin Koray sample’lı ‘Yağmur’ parçasına çekilen klip oldukça beğenildi.

1997’de Berlin Kreuzberg’den Islamic Force’un, tamamı Türkçe sözlü ilk albümü ‘Mesaj’ Almanya’da piyasaya sürüldü. Albümde bir de yeni yıldız vardı. Killa Hakan gerek sözleri, gerek stili ile bir anda parladı. Temmuzda Turbo’nun (Statik, S2K) Blue Jean Dergisi için hiphop sayfaları hazırlamaya başlaması, Türkiye’de rap gruplarının bir araya toplanmasına sebep oldu.

Blue Jean bir anda Türkiye’de yapılan organizasyonların, konserlerin ve grupların duyurulduğu bir platform haline geldi.

1998 yılında piyasa yavaş yavaş canlanmaya başladı. Hedef 12’den Maho B, yanına Ozzy’i de alarak ‘Rapor 2’ isimli grubu kurdu. Rapor 2 o yıllarda bir ilki gerçekleştirerek albümden ‘Çiz’ isimli parçayı single olarak yayınladı. Radical Noise grubu ile yapılan düet, şu ana kadar yapılmış en iyi Türkçe Rap/Rock crossover’ı olarak tarihe geçti. Frankfurt’tan Dj Mahmut ve Murat G ikinci albümleri ‘Garip Dünya’yı piyasaya çıkardı. Albüm, farklı sound’uyla eleştirmenlerden tam not aldı. Bu albümden sonra Dj Mahmut, Looptown’ı kapatma kararı aldı ve Murat G ile yollarını ayırdı.

1999’da Türkçe rap tarihinde bir kilometre taşı olan ‘Yeraltı Operasyonu’ raflardaki yerini aldı.


Türkçe Rap'in Hikayesi (2)

Amerika’da yaşayan Sultana, ‘Çerkez Kızı’ isimli çıkış albümü ile bir anda müzik piyasasında bomba etkisi yarattı. İlk klibi ‘Kuşu Kalkmaz’ yasaklanan ve medyada en çok konuşulan isim haline gelen Sultana, medyanın ilgisinden sıkılıp, plak şirketi ile de bazı problemler yaşayınca, sessiz sedasız Amerika’ya geri döndü. Blue Jean’in katkılarıyla hazırladığımız dizinin bugünkü bölümünde sadece Sultana’yı değil, Türkçe rap’in dünyadaki etkilerini de bulacaksınız.
Takvim yaprakları 1999’u gösterirken Türkiye’de yeraltı partileri yapılmaya devam ediyordu. Bu partilerde sahne alan grupları Turbo bir araya toparladı ve bir toplama albüm için ilk adımı attı. Bu toplama albüm, Türkçe rap tarihinin ilk ve en büyük toplama albümü olarak bir kilometre taşı oldu. İstanbul’dan Statik, Nefret ve Silahsız Kuvvet... İzmir’den Yener ve Susturucu. Almanya-Frankfurt’tan Ses grubu albüme parçaları ile katıldılar.

Kod Müzik’ten çıkan ‘Yeraltı Operasyonu’ bir anda Türkçe rap severlerin dilinden düşmez oldu. Bu aynı zamanda Türkçe rap piyasasına birçok grubu kazandıran bir çalışmaydı. Albüm sadece kaset ve CD formatında piyasaya sürüldü. 5000’i aşan bir satıştan sonra albüm tekrar basılmadı ve elden ele kopya olarak dağıldı. Aynı yıl Gemlik’ten albüm bombardımanı devam ediyordu.

Maho B, askere gitmeden önce Hedef 12 ekibini tekrar bir araya toplayıp ‘Kral Çıplak’ isimli albümlerini piyasaya sürdü. Albüm çıkışının gecikmesi ve Maho B’nin askere gitmesi yüzünden albüm için hiçbir tanıtım yapılamadı. Türkçe rap tarihini anlamak için dinlenmesi gereken albümlerden biri olan ‘Kral Çıplak’ kemik kitle dışındaki insanlara ulaştırılamadı. 1999 yılının sonuna doğru Dj Mahmut, ‘Türkçe Rap Mixtape’i ilk önce Almanya-Frankfurt’ta piyasaya sürdü.

ÇERKEZ KIZI BOMBASI

2000 yılında büyük plak şirketleri Türkçe rap’in iş yapacağını anladılar. İlk önce Universal’den Fresh B büyük bir promosyon ile piyasaya sürüldü. ‘Gerçek Kal’ isimli albümüne oldukça güzel bir videoklip de çeken Fresh B, Fransız müzik kanalı MCM’de birçok kez yer aldı. Birçok yerli yabancı toplama albümde parçaları ile de yer alan Fresh B, daha sonra sadece Nefret’in albümünde düet bir şarkı ile konuk oldu ve bir daha herhangi bir parça ya da albüm çıkarmadı.

Aynı günlerde Türkçe rap’te underground dışında Türkiye’de hiç alışık olunmayan bir durum gerçekleşti ve Amerika’da yaşayan Sultana, ‘Çerkez Kızı’ isimli çıkış albümü ile bir anda müzik piyasasında bomba etkisi yarattı. Sultana’nın ilk klibi ‘Kuşu Kalkmaz’ yasaklandı ve bir anda medyada en çok konuşulan isim haline geldi.

İkinci klibi ‘Filosepet’ ile de beğeni toplayan Sultana, İstanbul’un birçok önemli gece mekanında konserler verdi. Ancak medyanın ilgisinden sıkılıp plak şirketi ile de bazı problemler yaşayınca sessiz sedasız Amerika’ya geri döndü. Bu yıllarda ‘Yeraltı Operasyonu’nun izinden giden birçok kişi toplama albümler çıkardı.

En önemlisi MC Kanun’un çıkardığı ‘Altın Vuruş’ oldu ve birçok yeni grubun adını duyurmasını sağladı.

YENER’İN ALBÜMÜ ÇIKAMADI

Yine bu sıralarda Nefret’in ilk albümü olan ‘Meclis-i Ala İstanbul’ çıktı. Yeraltı Operasyonu’ndaki parçaları ile büyük beğeni toplayan Nefret, Dr. Fuchs ve Ceza’dan oluşuyordu. Daha albümleri çıkmadan Türkiye’nin her yerinde sahne almışlardı.

Konserlerde bütün parçaları seyircileri tarafından ezberlenmiş, oldukça büyük bir kitleleri oluşmuştu. İlk albümlerinde Dj Mahmut’tan da destek alan grup oldukça iyi bir çıkış yaptı.

Hemen akabinde ise Yeraltı Operasyonu sayesinde sesini duyuran Silahsız Kuvvet, çıkış albümü olan ‘Sözlerim Silahım’ı piyasaya çıkardı. İzmir’den Yener bu yıllarda bir plak şirketi ile anlaşma imzalayıp yeni albümünü plak şirketine teslim etti. Albüm için bir de videoklip çekildi. Kapak tasarımlarına kadar her şeyi hazırlanan albüm, plak şirketinin iç problemleri yüzünden basılmasına rağmen dağıtılmadı. Bu yılın en acı olayı, efsane Türk MC’lerinden Boe B’nin 2000 yılında Berlin’de hayata veda etmesiydi.

TÜRKİYE-ALMANYA BİRLİKTE

2001 yılının en önemli olayı, Dj Mahmut tarafından planlanan, Nürnberg ayağının Kan Ve Ter grubu, Berlin ayağının ise Islamic Force tarafından yapıldığı ‘Turkish Hiphop Movement’ isimli konserler serisidir.

İlk ayağı 27 Ekim 2001’de Nürnberg’te yapılan büyük konserde Karakan uzun yıllardan sonra ilk kez kardeşi Suikast (Alkım) ile sahne aldı. Bu konserlerin hepsine Türkiye’den sadece Statik katıldı. En büyük katılımın olduğu Nürnberg’te sırasıyla şu gruplar sahne aldı; Gölge, Realite Gurbetçi, Bomba, Digital Karma Crew, Hi-Rocks, Steryo C.E.M feat Volkan Bekar, Dj B-Fun, Fuat feat. Stress Sırtlan, İfade, Statik, De Lee Khan, Kan Ve Ter, Sindikat, Lisanz, Sihir, Suikast ve Karakan. Ayrıca Dj Mahmut, Dj Yesta ve Dj Templer Dj bölümünde plakları çevirenlerdi.

28 Ekim’de Frankfurt ayağı yapılan konserde ise Berlin’den Killa Hakan (Islamic Force), Sırtlan, Azra, Volkan ve Fuat, Köln’den Microphone Mafia, Mc Spawn, Steryo C.E.M, Statik ve Kan Ve Ter sahne aldı. 3 Kasım’da ise Berlin’de yapılan konserde Islamic Force gövde gösterisi yaptı ve mükemmel bir konser verdi.

Ayrıca Digital Karma Crew, Steryo C.E.M ve Statik de Berlin’de konser verdi. Dj’lerde ise Mahmut, Yesta, Templer ve De’Bas izleyiciler için mükemmel bir şov hazırladı. Daha önce ‘Hassickdir’ adlı undergrorund albümünü piyasaya süren ve kendi çabası ile dağıtan Fuat 2001 yılında ‘Hassickdir ?II’ isimli ilk yasal albümünü Ypsilon Music’ten çıkardı.

AZİZA’YA KÖTÜ TANITIM

2001’de Nefret boş durmayarak ikinci albümleri olan ‘Anahtar’ı piyasaya sürdü. Albümde Sirhot, Erci E, Bektaş ve Fresh B gibi isimler featuring’leri ile katıldılar.

Ayrıca Yeraltı Operasyonu serisinin ikincisi Universal’den piyasaya sürüldü. Bu sefer yeni çıkan grupların dışında bu toplama albümün başka bir misyonu daha ortaya çıktı. Yurtdışında tanınan fakat Türkiye’de daha albüm ve parça çıkarmamış grup ya da MC’lerin parçaları da bu toplamada yer aldı.

Volkan & Mr. L, Killa Hakan, Sırtlan, Gekko ve Sultan Tunç bu isimlerdendi. Bu albüm sayesinde Türkçe rap piyasası Emir (Speedy Flow), Darağacı, Tatbikat, Karakalp ve Hakan MC gibi sanatçıları tanımış oldu.

Aynı yıl Berlinli bayan MC’miz Aziza A’nın Türkiye’deki ilk çıkış albümü ‘Kendi Dünyam’ Doublemoon etiketiyle piyasaya çıktı. Rap sound’una uzak kalan bu çalışma, Türkçe rap dinleyicileri tarafından pek beğenilmedi. Tanıtım konserleri döneminde yağan şiddetli kar yüzünden Aziza’nın birçok konseri iptal edildi ve iyi bir tanıtım yapılamadı.

2002’ye geldiğimizde ise Ceza bombası patlamış

RAP TARİHİNDEN KISA KISA

* Almanya’nın en eski rap gruplarından olan Fresh Familie, 1994 yılında yayınladıkları ‘Motha Fu*ka’ isimli single’da ilk kez tamamı Türkçe olan ‘Tabiat’ isimli parçayı seslendirdi.

* 1996’da Almanya’da başarılı bir çıkış yapan ve ilk albümlerinden sonra dağılan Cribb 199 hiçbir tanıtım yapılmadan ‘No Panic No Stress’ isimli albümlerini Türkiye’de çıkarttı. Albümlerinde Türkçe sözler olsa da çoğunluğu Almanca ve Boşnakçaydı. Cribb 199, Türkiye’de sadece bir konser verdi.

* Türkiye’nin 1997’de Orhanca ile tanıdığı Sert Müslümanlar, aslında Almanya Nürnberg’te yıllardır Türkçe rap yapıyordu. Albümleri Türkiye’de 1999’da basıldı. O yıllarda şu anda ‘9 Canlı Canavar’ olarak tanıdığımız Recayi, cezaevinde olduğu için albümlerinin tanıtımını yapamadı.

* Granit ilk ve tek single’ı ‘Hayat’ı Almanya’da piyasaya sürdü.

* Yeraltı Operasyonu’nda ilk kez dinlediğimiz Ses grubu, 1997’de Asiatic Warriors toplaması olan ‘Strength’te yer aldı. Bu albümde H-Run ve Savaş’ın grubu İntikam da bulunuyordu. Albümün müzikleri grubun Türk DJ’leri olan Combat ve A-Bomb tarafından yapıldı.

* 1998 yılında New York’ta yaşayan Türk MC’lerden oluşan ‘Ottoman Empire’ 1998 yılında kendi plak şirketlerinden ‘24 Ayar Altın’ isimli albümünü çıkardı. Grup albüm ya da herhangi bir single piyasaya sürmedi.

* 1998 yılının en önemli olaylarından birisi de Cartel’in geri dönüş çabası oldu. Peter Maffay’ın projesinde yer alan ekipte, eskilerden sadece Erci E vardı. Bektaş ve Hakan bu projeye katılan yeni MC’lerdendi.

* Ankara’dan ilk bandrollü albüm 1998 yılında MC Ender’den geldi. ‘Param Olacak’ isimli albümünü Raks Müzik’ten çıkaran MC Ender bu albüm için iki videoklip çekti. İkinci klip ‘ÖYS-ÖSS’ kanallardan gelen tepkiler yüzünden yeteri kadar yayınlanmadı. Askere giden MC Ender bir daha albüm çıkarmadı.

* İlk albümü sadece Almanya’da çıkan Bayan MC’lerimizden Aziza A, ‘Es Ist Zeit’ isimli albümü 1998’de yayınlandı.

(NOT:ALINTIDIR...)