ortak miras ve insanlık

[Kalpsiz_]

Ortak Miras Nedir?

Bir kuşağın kendinden sonraki kuşaklara bırakmış olduğu maddi ve manevi değerlerin tümüne "Ortak Miras" denir. Her kuşakta yaşamış insanlar bilim, teknoloji, sanat, edebiyat ve düşünce gibi alanlarda sürekli üretim içerisindedirler. Ortak miras tek bir ulusa ait değildir. İlk çağlarda Sümerler, Babiller, Mısırlılar, Yunanlılar, Orta Çağ’da Müslümanlar Yeni ve Yakın Çağlarda ise Avrupalılar insanlığın ortak mirasına katkıda bulunmuşlardırortak miras

Ortak mirastan bütün uluslar yararlanmalıdır. Ancak bu sayede bütün insanlar mutlu olurlar. Ayrıca bütün uluslar ortak mirasa katkıda bulunmalıdır. Bu durum bilim, sanat, edebiyat gibi alanlardaki eserleri korumayı da gerekli hale getirir. Müzeler, sit alanları, kütüphaneler, ortak mirasın korunması için oluşturulmuştur. Günümüzde tüm insanlık ortak mirasın korunmasına önem vermektedir.
Neler Ortak Miras Sayılır?

1. Sanat Mirası

2. Düşünce Mirası

3. Bilim Mirası
Sanat Mirası

İnsanların; doğayı, düşünce ve duyguları kendinden bir şeyler katarak ortaya koymuş olduğu özgün ürünlere sanat denir. Roman, öy*kü, tiyatro, mimari, müzik vb. sanat dalları var*dır.
Sanat anlayışı İlk Çağdan günümüze ka*dar gelişme göstermiş ve gelişmeye devam et*mektedir. İlk olarak insanlar mağara duvarları*na resimler çizerek sanat eserleri ortaya koy*muşlardır.

Hindistan, Anadolu, Mezopotamya ve Çin Uygarlıkları dönemindeki sanatsal faali*yetler diğer kültürleri de etkilemiştir. Türkiye’de, çevremize baktığımız zaman Anadolu Selçuklu devleti ve Osmanlı devleti döneminden kalan mimari eserleri görmekte*yiz. Bu yapılar, bizlere kalmış olan miraslardır. Bizlere düşen görev bu eserleri korumaktır.
Düşünce Mirası

İnsanlar, doğaya hakim olmak için müca*dele ederken çevresindeki olayları iyi gözlem*leyerek, olaylar arasında ilişki kurmuştur. Bu gözlemlerden etkilenerek düşünce hayatı ge*lişmeye başlamıştır. İlk Çağ, Orta çağ ve Yeni Çağ’daki yetişen bilim adamları düşünce hayatının gelişiminde önemli rol oynamışlardır. İlk Çağ’da; Tales, Sokrat, Konfüçyüs, Buda, Heraklit ve Aristo gibi bilim adamları yetişmiştir.

Birunu, İbn-i Sina, İbn-i Rüşd, Harezmi, imam Gazali ise İslam bilim adamlarıdır. 15. ve 16. yy’da Avrupa’da görülen Röne*sans ve reform hareketleri, Avrupa’nın düşün*ce yapısını değiştirmiştir. aydınlanma çağı ile insanlar pozitif bilimlere yönelmiş ve skolastik düşünce önemini yitirmiştir. Avrupa’daki bu gelişmeler, bütün dünyayı etkilemiştir.
İnsanlığın Düşünce Mirası

İnsanlar, doğaya hakim olmak için müca*dele ederken çevresindeki olayları iyi gözlem*leyerek, olaylar arasında ilişki kurmuştur. Bu gözlemlerden etkilenerek düşünce hayatı ge*lişmeye başlamıştır.

İlk Çağ, Orta Çağ ve Yeni Çağ’daki yetişen bilim adamları düşünce hayatının gelişiminde önemli rol oynamışlardır.

İlk Çağ’da; Tales, Sokrat, Konfüçyüs, Buda, Heraklit ve Aristo gibi bilim adamları yetişmiştir.

Birunu, İbn-i Sina, İbn-i Rüşd, Harezmi, İmam Gazali ise İslam bilim adamlarıdır.
15. ve 16. yy’da Avrupa’da görülen Röne*sans ve Reform hareketleri, Avrupa’nın düşün*ce yapısını değiştirmiştir. Aydınlanma Çağı ile insanlar pozitif bilimlere yönelmiş ve skolastik düşünce önemini yitirmiştir. Avrupa’daki bu gelişmeler, bütün dünyayı etkilemiştir.
İnsanlığın Bilim Mirası

Dünyada varolandan yola çıkarak, deney ve gözlem yoluyla neden-sonuç ilişkisi içer*sinde incelenilerek ulaşılan kurallı bilgiler topluluğuna bilim denir.
Bilim İlk Çağ’dan itibaren gelişmeye başlamıştır. Babiller’de görülen Astronomi ve matematik alanındaki çalışmalar bütün dünyayı et*kilemiştir.

Pascal, Dekart, Kopernik, Kepler, Galileo, newton gibi bilim adamları Yeni Çağ’da yetişmiştir. Bu bilim adamları insanlığın ortak mirası olan bilime önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Türkiyedeki Ortak Miraslar

1. Selimiye cami ve Külliyesi (16. yy)

2. Bursa ve Cumalıkız Osmanlı Kentsel ve Kırsal Yerleşimleri (13. yy. 15. yy)

3. Konya Selçuklu Başkenti

4. Alanya Kalesi ve Tersanesi

5. Selçuk Kervansarayları Denizli – Doğubeyazıt Güzergahı (13. yy)

6. Ishakpaşa Sarayı (17. yy)

7. Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri (17. yy – 19. yy)

8. Diyarbakır Kalesi ve Surları (12. yy)

9. Mardin Kültürel Peyzaj Alanı (13. yy)

10. ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları (12. yy – 13. yy)

11. Sümela Manastırı (5. yy – 19. yy)

12. Alahan Manastırı (7. yy)

13. St. Nicholas Kilisesi (7. yy – 8. yy)

14. St. Paul Kilisesi, St. Paul’s Kuyusu ve Çevresi

15. Kekova

16. Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı

Türkiyenin En Önemli Ortak Mirası Nedir?
Türkiye Cumhuriyetinin en önemli ortak mirası nedir?

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk'ün bırakmış olduğu eserler Türkiye Cumhuriyetinin en önemli ortak miraslarını oluşturmaktadır.


İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI

A. KAVRAMLAR
*İnsan Kavramı
İnsan kavramının tanımı değişik şekillerde yapılabilir:
*İnsan, doğan, büyüyen ve ölen canlı bir varlıktır.
*İnsan, düşünme yeteneği olan akıllı bir varlıktır.
*İnsan, duygusal yanı olan, bir tarihi olan ve geçmişini bilen bir varlıktır.
*İnsan alet yapan, kullanan, bilim, sanat, düşünce ve edebiyatla uğraşan varlıktır.

İnsanın, diğer canlılarla benzer tarafları da vardır: Doğmak, beslenmek, yaşlanmak ve ölmek gibi. İnsanı diğer canlılardan ayıran önemli özellikler ise; çevreyi kendine uydurması, aklını kullanması, duygusal değerlerinin (sevinç, üzüntü, barış, özgürlük, eşitlik, hak vb.) olmasıdır.

*İnsanlık Kavramı
İnsanlık, tüm insanları içine alan bir kavramdır. Bu kavramın içine, geçmişte yaşamış, bugün var olan ve gelecekte de yaşayacak bütün insanlar girmektedir.
İnsanlık, bütün insanlar tarafından ortaklaşa paylaşılan bir niteliktir. İnsanlık kavramı, barış, hoşgörü, kardeşlik, dayanışma, özgürlük, yardımlaşma gibi düşüncelerin ortaya çıkışına temel olmuştur. İnsanlık, bütün insanların, insana yaraşır bir yaşam sürdürmeleri için ulaşılmak istenen bir amaçtır.

*Ortak Miras Kavramı
Miras, bir neslin kendisinden sonra gelecek kuşaklara bıraktığı her şeydir. Bu miras bir ev, bir sanat eseri olabileceği gibi; "demokrasi" ve "özgürlük" gibi bir düşünce ürünü ya da doğal güzellikler de olabilir.
Ortak miras ise daha kapsamlıdır. Ortak miras, geçmişteki bütün insanlık tarihini ve geleceği de içine alan maddi ve manevi değerlerin tümüdür. Bilim, teknoloji, sanat ve edebiyat ürünleri ve düşünceler sadece üretildikleri toplumlarda değil, tüm toplumlarda bir değer taşır. Bu ürünler bütün insanlar için anlamlıdır ve bu nedenle de insanlığın ortak mirası olarak kabul edilir.

B. İNSANLIĞIN SANAT, DÜŞÜNCE, EDEBİYAT VE BİLİM MİRASI
İnsanlığın Sanat Mirası
Bir duygunun, düşüncenin, doğal güzelliğin, yaratıcılık katılarak anlatılmasına sanat denir. Örneğin; mimarlık, heykel, müzik, tiyatro, roman, öykü vb. çeşitli sanat dallarıdır.
İlk çağlarda insanların mağara duvarlarına yapmış oldukları resimler de ilk sanat ürünü olan eserlerdir. Çin, Hindistan, Mısır, Mezopotamya ve Anadolu'da kurulan uygarlıklar, bütün insanlık tarihi üzerinde etkili olan yeni uygarlıkların ortaya çıkışını hızlandırdı. İnsanlığın sanat mirasının temellerini bu eski uygarlıklar oluşturmuştur. Ayrıca, Amerika kıtasındaki İnka ve Aztek uygarlıklarının varlıkları da bilinmektedir.
Bugün yurdumuzda örneklerini gördüğümüz bazı sanat eserleri, yüzyıllarca süren çabalar sonucu oluşturulmuştur. Bu eserleri korumak hem yurdumuz için, hem de insanlık için bir görevdir.
Farklı kültürlerin sanat alanında ortaya koyduğu bütün eserler, insanlığın sanat mirasını oluşturmaktadır.

İnsanlığın Düşünce Mirası
İlk insanlar, başlangıçta çevrelerindeki olaylardan etkilenir ve bunlara bir anlam veremezken zamanla düşünmeye, doğayı gözlemlemeye başlamıştır. Çevresinde olup bitenleri anlamaya çalışmak, olaylar arasında ilişki kurmak, insan düşüncesini geliştirmiştir.
İnsanlar, duygu ve düşüncelerini önceleri el, kol hareketleri, sesler ve yüz ifadeleriyle anlatmışlardır. Böylelikle "dil" oluşmuş ve zamanla sözlü ifadeler yerini "yazı"ya bırakmıştır.
İlk Çağ'ın dünyaca ünlü başlıca düşünürleri; Kofüçyüs, Buda, Tales, Heraklit, Sokrat, Eflatun ve Aristo'dur.
Orta Çağ'da ise Avrupa, karanlık bir dönem geçirirken, İslam dünyasında bilim ve düşünce alanında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Biruni, Farabi, İbni Sina, İbni Rüşd, Harezmi, Cabir, İmam Gazali, Uluğ Bey, Nasreddin Tusi gibi bir çok bilim adamı ve düşünür çağa ışık tutmuştur.
15. ve 16. yüzyıllarda Avrupa'da başlayan Rönesans ve Reform hareketleri insan düşüncesine yeni boyutlar kazandırmıştır. 17. ve 18. yüzyıllarda Hümanizm (insancıllık) fikri ön plana çıkmış, 1789 Fransız İhtilali ise özgürlük, eşitlik hareketleri tüm insanlığı etkilemiştir. J.J. Ruso, Makyavel Volter ve Monteskiyö fikirleriyle bu hareketlere hız kazandırmışlardır.

İnsanlığın Edebiyat Mirası
Olayların, düşüncelerin, duyguların ve hayallerin yazı dili aracılığıyla şekillendirilmesine edebiyat denir. Şiir, öykü, roman, tiyatro oyunları vb. edebiyat ürünleridir. Geçmişten günümüze dek uzanan ilk edbiyat ürünleri destanlardır. Gılgamış Destanı, Oğuz Kağan Destanı, İlyada ve Odesa gibi...
Dünyaca ünlü bazı edebiyat eserleri şunlardır:
William Shakespeare (Şekspir)'in Romeo ve Juliette, Servantes'in Don Kişot, Viktor Hugo'nun Sefiller, Balzac'ın Vadideki Zambak, Dante'nin Suç ve Ceza....
Tarih boyunca, nesillerden nesillere aktarılan bir kültür mirası vardır.Bu miras içinde edebiyattan sanata, bilimden müziğe dek herşey bulunur. Tüm bunlar ortak mirası oluşturur. Bize düşen görev bu mirası koruyup, bir sonraki nesle aktarmaktır.

İnsanlığın Bilim Mirası
Evreni ve evrende olan olayları konu edinen, deney ve gözleme dayanan, olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurarak yasalara ulaşmaya çalışan, sistemli bilgiler topluluğuna bilim denir.
İlk Çağ'da Babilliler, bilimsel çalışmaların ilk örneklerini vermişlerdir. Matematik ve astronomiyle uğraşmışlardır. Daha sonra bu bilgiler, tüm dünyaya yayılmıştır. İlk Çağ'ın ünlü matematikçisi Arşimet'tir.
Yeni Çağ'da ise, Paskal, Dekart (matematik), Kopernik, Kepler, Galile (astronomi), Nevton (yer çekimi) ünlü bilim adamları olarak adlarından söz ettirmişlerdir. Tabi, İslam dünyasında da daha önce isimlerini verdiğimiz, Biruni, Harezmi, Cabir, İbni Sina, Farabi gibi pek çok alimden de burada bahsetmek gerekir.
Günümüzde ise bilimsel alanda çok daha büyük ilerlemeler kaydedilmiş durumdadır. Bu gelişmeler sayesinde dünya sanki küçülmüş, herhangi bir yerde ortaya çıkan olay bir kaç dakika sonra tüm dünya insanlarınca duyulacak hale gelmiştir.
Bizler, bizden önce yaşamış insanlardan daha çok bilgiye sahibiz. Bizden sonra gelecekler de daha fazla bilgiye sahip olacaklar.

C. İNSANLIĞIN ORTAK MİRASININ ÖNEMİ
1.Ortak miras, günümüz insanının çevre şartlarına egemen olmasını sağlamıştır.
2.Ortak miras ürünleri, insan yaşamını kolaylaştırır.
3.İnsanlar, ortak miras olarak kabul edilen doğal güzellikleri gezerek, görme, dinlenme, zevk alma ve güzel bir ortamda bulunma ihtiyaçlarını gidermiş olurlar.

Ortak Mirasın Özellikleri
1.Ortak miras, insanların yüzyıllar boyu süren birikimleri sonucu oluşmuştur.
2.Ortak miras, tek bir ulusa ait değildir.
3.Ortak mirasa katkıda bulunmak, tüm insanlığın yararınadır.
4.Bütün insanlar, ortak mirasın ürünlerinden yararlanma hakkına sahiptirler.
5.Ortak mirası korumak ve geliştirmek tüm insanların ve toplumların görevidir.