Kuzey Afrika ülkeleri

[denizci]

CEZAYİR

Konum: Kuzey Afrika'da, Akdeniz kıyısında, Fas ve Tunus'un arasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 28 00 Kuzey derecesi, 3 00 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Afrika
Yüzölçümü: toplam: 2,381,740 km²
kara: 2,381,740 km²
su: 0 km²
Sınırları: toplam: 6,343 km
sınır komşuları: Libya 982 km, Mali 1,376 km, Moritanya 463 km, Fas 1,559 km, Nijerya 956 km, Tunus 965 km, Batı Sahra 42 km
Sahil şeridi: 998 km
İklimi: Yağışlar genellikle batıdan doğuya doğru artar, kuzeyden güneye doğru azalır. En çok yağış alan yöre, Akdeniz`in nemli rüzgarlarına açık olan doğu kıyı şerididir.
Arazi yapısı: Toprakların yaklaşık %85`i Büyük Sahra ile kaplıdır. Kuzeydeki dağlar ve bu dağların arasındaki sulak ve verimli ovalar kıyı boyunca dar bir şerit oluşturur.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Chott Melrhir 40 m
en yüksek noktası: Tahat 3,003 m
Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, demir yatakları, fosfat, uranyum, kurşun, çinko
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3
otlaklar: %13
ormanlık arazi: %2
diğer: %82 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 5,550 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Dağlık arazilerde depremler; toprak kaymaları
Coğrafi not: Afrika'nın ikinci büyük ülkesi (Sudan'dan sonra)


Nüfus Bilgileri

Nüfusu: 31,736,053 (2001 Temmuz ayı tahmini)
Yaş yapısı: 0-14 yaş: %34.21 (erkek 5,528,755; kadın 5,328,083)
15-64 yaş: %61.72 (erkek 9,901,319; kadın 9,687,449)
65 yaş ve üzeri: %4.07 (erkek 594,973; kadın 695,474) (2001 verileri)
Nüfus artış oranı: %1.71 (2001 verileri)
Mülteci oranı: -0.45 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.04 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.04 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 1.02 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.86 erkek/kadın
toplam nüfusta: 1.02 erkek/kadın (2001 verileri)
Bebek ölüm oranı: 40.56 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 69.95 yıl
erkeklerde: 68.6 yıl
kadınlarda: 71.34 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 2.72 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.07 (1999 verileri)
Ulus: Cezayirliler
Nüfusun etnik dağılımı: %99 Arap-Berber, %1 den az Avrupalılar
Dinler: Sünni Müslümanlar %99, %1 Hıristiyan ve Musevi
Dil: Arapça (resmi), Fransızca, Berber lehçeleri
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %61.6
erkeklerin: %73.9
kadınların: %49 (1995)


Yönetimi

Ülke adı: Resmi tam adı: Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti
kısa şekli : Cezayir
Yerel tam adı: Al Jumhuriyah al Jaza'iriyah ad Dimuqratiyah ash Sha'biyah
yerel kısa şekli: Al Jaza'ir
ingilizce: Algeria
Yönetim Biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Cezayir
İdari bölmeler: 48 il Adrar, Ain Defla, Ain Temouchent, Annaba, Batna, Bechar, Bejaia, Biskra, Blida, Bordj Bou Arreridj, Bouira, Boumerdes, Cezayir, Chlef, Constantine, Djelfa, El Bayadh, El Oued, El Tarf, Ghardaia, Guelma, Illizi, Jijel, Khenchela, Laghouat, Mascara, Medea, Mila, Mostaganem, M'Sila, Naama, Oran, Ouargla, Oum el Bouaghi, Relizane, Saida, Setif, Sidi Bel Abbes, Skikda, Souk Ahras, Tamanghasset, Tebessa, Tiaret, Tindouf, Tipaza, Tissemsilt, Tizi Ouzou, Tlemcen
Bağımsızlık günü: 5 Temmuz 1962
Milli bayram: İhtilal günü, 1 Kasım (1954)
Hukuk sistemi: Cumhuriyet, Başkanlık Sistemi
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), AMU (Arap Magrep Birliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-15, G-19, G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAPEC (Arap Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü), OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı), OSCE (ortak), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)


Ekonomik Göstergeler

Ekonomiye genel bakış: Bütçe gelirlerinin kabaca %52`sini, gayri safi milli hasılanın %25`ini ve ihracat kazancının %95`inde fazlasını karşılayan hidrokarbon sektörü, ülke ekonomisinin belkemiğidir. Cezayir, dünyadaki beşinci en büyük doğal gaz rezervlerine sahiptir.
GSYİH: 171 milyar $ (2000)
GSYİH: (Reel Büyüme): %5 (2000)
GSYİH - kişi başına 1.550 $ Satınalma Gücü paritesi: 5,500 $ (2000)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2 (2000 verileri)
İş gücü: 9.1 milyon (2000 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: devlet %29, tarım %25, yapı ve inşaat %15, endüstri %11, diğer %20 (1996 verileri)
İşsizlik oranı: %30 (1999 verileri)
Bütçe: gelirler: 15.8 milyar $; giderler: 16 milyar $ (2001 verileri)
Endüstri: petrol, doğal gaz, hafif endüstri, madencilik, elektrik, petrokimyasallar, gıda ürünleri
Endüstrinin büyüme oranı: %7 (1999 verileri)
Elektrik üretimi: 23.215 milyar kWh (1999)
Elektrik üretimi için kaynaklar: fosil yakıtlar: %99.14
hidro: %0.86
nükleer: %0
diğer: %0 (1999)
Elektrik tüketimi: 21.613 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 307 milyon kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 330 milyon kWh (1999)
Tarım ürünleri: buğday, arpa, yulaf, üzüm, zeytin, narenciye, meyveler; koyun, büyükbaş hayvan
İhracat tutarı: 19.6 milyar $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: petrol, doğal gaz ve petrol ürünleri %97
İhracat ortakları: İtalya %22, ABD %15, Fransa %12, İspanya %11, Brezilya %8, Hollanda %5 (1999)
İthalat tutarı: 9.2 milyar $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: sermaye ürünleri, yiyecek ve içecek, tüketici malları
İthalat ortakları: Fransa %30, İtalya %9, Almanya %7, İspanya %6, ABD %5, Türkiye %5 (1999)
Dış borç tutarı: 25 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Cezayir Dinarı (DZD)
Para birimi kodu: DZD
Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 2.3 milyon (1998)
Telefon kodu: 213
Radyo yayın istasyonları: AM 25, FM 1, kısa dalga 8 (1999)
Radyolar: 7.1 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 46 (1995)
Televizyonlar: 3.1 milyon (1997)
Internet kısaltması: .dz
Internet servis sağlayıcıları: 2 (2000)
Internet kullanıcıları: 20,000 (2000)


Ulaşım ve Taşımacılık

Demiryolları: toplam: 4,820 km
Karayolları: toplam: 104,000 km
asfalt: 71,656 km
asfalt olmayan: 32,344 km (1996 verileri)
Deniz yolları: yok
Boru hatları: ham petrol 6,612 km; petrol ürünleri 298 km; doğal gaz 2,948 km
Limanları: Cezayir, Annaba, Arzew, Bejaia, Beni Saf, Dellys, Djendjene, Ghazaouet, Jijel, Mostaganem, Oran, Skikda, Tenes
Hava alanları: 135 (2000 verileri)
Helikopter alanları: 1 (2000 tahmini)

CEZAYİR


Coğrafi Verileri
Konum: Kuzey Afrika'da, Akdeniz kıyısında, Fas ve Tunus'un arasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 28 00 Kuzey derecesi, 3 00 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Afrika
Yüzölçümü: toplam: 2,381,740 km²
kara: 2,381,740 km²
su: 0 km²
Sınırları: toplam: 6,343 km
sınır komşuları: Libya 982 km, Mali 1,376 km, Moritanya 463 km, Fas 1,559 km, Nijerya 956 km, Tunus 965 km, Batı Sahra 42 km
Sahil şeridi: 998 km
İklimi: Yağışlar genellikle batıdan doğuya doğru artar, kuzeyden güneye doğru azalır. En çok yağış alan yöre, Akdeniz`in nemli rüzgarlarına açık olan doğu kıyı şerididir.
Arazi yapısı: Toprakların yaklaşık %85`i Büyük Sahra ile kaplıdır. Kuzeydeki dağlar ve bu dağların arasındaki sulak ve verimli ovalar kıyı boyunca dar bir şerit oluşturur.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Chott Melrhir 40 m
en yüksek noktası: Tahat 3,003 m
Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, demir yatakları, fosfat, uranyum, kurşun, çinko
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3
otlaklar: %13
ormanlık arazi: %2
diğer: %82 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 5,550 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Dağlık arazilerde depremler; toprak kaymaları
Coğrafi not: Afrika'nın ikinci büyük ülkesi (Sudan'dan sonra)

Nüfus Bilgileri
Nüfusu: 31,736,053 (2001 Temmuz ayı tahmini)
Yaş yapısı: 0-14 yaş: %34.21 (erkek 5,528,755; kadın 5,328,083)
15-64 yaş: %61.72 (erkek 9,901,319; kadın 9,687,449)
65 yaş ve üzeri: %4.07 (erkek 594,973; kadın 695,474) (2001 verileri)
Nüfus artış oranı: %1.71 (2001 verileri)
Mülteci oranı: -0.45 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.04 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.04 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 1.02 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.86 erkek/kadın
toplam nüfusta: 1.02 erkek/kadın (2001 verileri)
Bebek ölüm oranı: 40.56 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 69.95 yıl
erkeklerde: 68.6 yıl
kadınlarda: 71.34 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 2.72 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.07 (1999 verileri)
Ulus: Cezayirliler
Nüfusun etnik dağılımı: %99 Arap-Berber, %1 den az Avrupalılar
Dinler: Sünni Müslümanlar %99, %1 Hıristiyan ve Musevi
Dil: Arapça (resmi), Fransızca, Berber lehçeleri
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %61.6
erkeklerin: %73.9
kadınların: %49 (1995)

Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti
kısa şekli : Cezayir
Yerel tam adı: Al Jumhuriyah al Jaza'iriyah ad Dimuqratiyah ash Sha'biyah
yerel kısa şekli: Al Jaza'ir
Yönetim Biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Cezayir
İdari bölmeler: 48 il Adrar, Ain Defla, Ain Temouchent, Annaba, Batna, Bechar, Bejaia, Biskra, Blida, Bordj Bou Arreridj, Bouira, Boumerdes, Cezayir, Chlef, Constantine, Djelfa, El Bayadh, El Oued, El Tarf, Ghardaia, Guelma, Illizi, Jijel, Khenchela, Laghouat, Mascara, Medea, Mila, Mostaganem, M'Sila, Naama, Oran, Ouargla, Oum el Bouaghi, Relizane, Saida, Setif, Sidi Bel Abbes, Skikda, Souk Ahras, Tamanghasset, Tebessa, Tiaret, Tindouf, Tipaza, Tissemsilt, Tizi Ouzou, Tlemcen
Bağımsızlık günü: 5 Temmuz 1962
Milli bayram: İhtilal günü, 1 Kasım (1954)
Hukuk sistemi: Cumhuriyet, Başkanlık Sistemi
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), AMU (Arap Magrep Birliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-15, G-19, G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAPEC (Arap Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü), OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı), OSCE (ortak), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Ekonomik Göstergeler
Ekonomiye genel bakış: Bütçe gelirlerinin kabaca %52`sini, gayri safi milli hasılanın %25`ini ve ihracat kazancının %95`inde fazlasını karşılayan hidrokarbon sektörü, ülke ekonomisinin belkemiğidir. Cezayir, dünyadaki beşinci en büyük doğal gaz rezervlerine sahiptir.
GSYİH: 171 milyar $ (2000)
GSYİH: (Reel Büyüme): %5 (2000)
GSYİH - kişi başına 1.550 $ Satınalma Gücü paritesi: 5,500 $ (2000)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2 (2000 verileri)
İş gücü: 9.1 milyon (2000 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: devlet %29, tarım %25, yapı ve inşaat %15, endüstri %11, diğer %20 (1996 verileri)
İşsizlik oranı: %30 (1999 verileri)
Bütçe: gelirler: 15.8 milyar $; giderler: 16 milyar $ (2001 verileri)
Endüstri: petrol, doğal gaz, hafif endüstri, madencilik, elektrik, petrokimyasallar, gıda ürünleri
Endüstrinin büyüme oranı: %7 (1999 verileri)
Elektrik üretimi: 23.215 milyar kWh (1999)
Elektrik üretimi için kaynaklar: fosil yakıtlar: %99.14
hidro: %0.86
nükleer: %0
diğer: %0 (1999)
Elektrik tüketimi: 21.613 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 307 milyon kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 330 milyon kWh (1999)
Tarım ürünleri: buğday, arpa, yulaf, üzüm, zeytin, narenciye, meyveler; koyun, büyükbaş hayvan
İhracat tutarı: 19.6 milyar $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: petrol, doğal gaz ve petrol ürünleri %97
İhracat ortakları: İtalya %22, ABD %15, Fransa %12, İspanya %11, Brezilya %8, Hollanda %5 (1999)
İthalat tutarı: 9.2 milyar $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: sermaye ürünleri, yiyecek ve içecek, tüketici malları
İthalat ortakları: Fransa %30, İtalya %9, Almanya %7, İspanya %6, ABD %5, Türkiye %5 (1999)
Dış borç tutarı: 25 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Cezayir Dinarı (DZD)
Para birimi kodu: DZD
Mali yıl: Takvim yılı
İletişim Bilgileri
Kullanılan telefon hatları: 2.3 milyon (1998)
Telefon kodu: 213
Radyo yayın istasyonları: AM 25, FM 1, kısa dalga 8 (1999)
Radyolar: 7.1 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 46 (1995)
Televizyonlar: 3.1 milyon (1997)
Internet kısaltması: .dz
Internet servis sağlayıcıları: 2 (2000)
Internet kullanıcıları: 20,000 (2000)
Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: toplam: 4,820 km
Karayolları: toplam: 104,000 km
asfalt: 71,656 km
asfalt olmayan: 32,344 km (1996 verileri)
Deniz yolları: yok
Boru hatları: ham petrol 6,612 km; petrol ürünleri 298 km; doğal gaz 2,948 km
Limanları: Cezayir, Annaba, Arzew, Bejaia, Beni Saf, Dellys, Djendjene, Ghazaouet, Jijel, Mostaganem, Oran, Skikda, Tenes
Hava alanları: 135 (2000 verileri)
Helikopter alanları: 1 (2000 tahmini)