Giovanni Agnelli Kimdir? Hayatı, Biyografisi ve Yaşamı Hakkındaki Yazılar

[prensisa]

Önceleri "dolce vita"ya (tatlı hayat) düşkün olan İtalyan işadamı Agnelli ekonomik ve politik etkisi çok büyük olan modern bir karma şirket kurdu. FIAT şirketi otomobilcilik alanı dışında çok sayıda aluslararası şirkette hisse sahibidir.

Torino'da dünyaya gelen Agnelli, annesiyle babasının trafik kazalarında ölmeleri üzerine çocukken hem yetim hem öksüz kaldı. Dört kardeşiyle beraber FIAT otomobil şirketinin kurucusu olan büyükbabasının yanında büyüdü. Agnelli doğduğu kentte liseyi bitirdikten sonra, savaşın başlaması üzerine 1939'da orduya gönüllü yazıldı. SSCB'de ve Tunus'ta savaştıktan sonra 1943'te faşistlere karşı savaşan İtalyan Direniş Hareketine katıldı.

Ülkesinin müttefik kuvvetlerince kurtarılmasından sonra, Agnelli Torino'da hukuk okudu, doktorasını yaptı ve aile şirketine girdi. Başkan yardımcılığı ve yönetim kurulu üyeliği yaptığı bu ilk yıllarda mesleki açıdan fazla işe yaradığı söylenemez. Magazin basının sık sık gündeme getirdiği playboy, parti aslanı (partilerin Don Juanı) ve yelken sporcusu olarak gününü gün ediyordu. 31 yaşında bir otomobil kazasından ağır yaralanarak kurtulunca (sağ bacağı kısmen felçli kaldı), hayatının akışı değişti. Bundan böyle, 1953'te evlendiği ve birlikte iki çocuk sahibi olduğu prenses Marella Caracciolo di Castagneto'nun desteğiyle, kendini işine adadı.

1963'te yönetim kurulu başkanlığına getirildikten üç yıl sonra şirketin yönetimini tümüyle üstlendi. Agnelli otomobil branşıyla kısıtlı kalmayıp, 30'lı yıllardan beri Fiat'ta belirli bir ölçüde, alışılageldiği gibi (örneğin yerüstü ve yeraltı inşaatı gibi) çeşitli iş kollarına yayılmaya özen gösterdi.

60'lı yılların sonunda Agnelli ile şirketteki sendikalar arasında başgösteren sürtüşmeler gazete manşetlerine geçti. İşletme yöneticisinin ödün vermeyen tutumuna karşı işçi temsilcileri 1974'e kadar uygulattıkları grevlerle sosyal iyileşmeler sağlamakla beraber, FIAT'taki durum gerginliğini korudu. Şirket 70'li yılların sonuna kadar yeni grevlerle birkaç milyon iş saati kaybedince, Agnelli stratejisini değiştirdi. İtalya'nın işverenler başkanlığını 1974-76 yılları arasında üstlenmiş olan Agnelli, politikaya atılmak suretiyle bütün politik gruplarla şirket temsilcileri ve sendikalar arası sosyal bir konsensüs (anlaşma) sağlamayı amaçladı. 1976-79 yılları arasında Hıristiyan Demokrat Partisi (Democrazia Cristiana) milletvekili olarak Roma Parlamentosunda yer aldı.

Libya devlet bankasının 1976'da sansasyon yaratarak (1986'ya kadar, % 15 ile) FIAT'a ortak olmasına ve şirketin SSCB'ye yayılmasına karşın, Torino'daki şirket grevlerden ve satış sorunlarından sonra 80'li yılların başında krize girdi. Şirketin tüm alanlarında verimliliği artırmaya yönelik önlemler alarak şirketi 1983'e kadar kârlılık düzeyine döndürdü.

Gelecekteki mali darboğazları karşılayabilmek amacıyla sermayeyi dağıttı ve var olan "Instituto Finanziario Industriale" ve "Finanziaria di Partecipazioni" adlı aile holdinglerine ek olarak "Giovanni Agnelli ve Ortakları" adlı dev holdingi kurdu. Boş zamanlarında tutkulu bir kayakçı olan Agnelli, şirket başkanı olarak böyle yapmakla, uzun yıllar tartışma götürmeyen liderlik pozisyonunu garantiye aldığı gibi, bundan böyle holding hisselerinin yaklaşık % 40'ını elinde tutan ailenin parasal temelini güvence altına almış oldu. Aynı yıl içinde Alfa Romeo şirketini satın alan Agnelli, böylelikle FIAT'ın piyasadaki pozisyonunu genişletti.

Şirket alımları ve üretim girişimleri şayesinde Agnelli personel sayısını % 17'den fazla artırarak toplam kuruluşlarında 270.000 kişiye yükseltti.

Toplam kuruluştaki ciro katılım payı yaklaşık olarak % 60'ı bulan otomobil branşını genişletmesi yanı sıra, Juventus Turin futbol kulübü başkanlığını ve mali destekçiliğini de üstlenmiş olan Agnelli, şirketin diğer alanlarını da genişletti. Ailenin çok geniş bir biçimde dallanmış katılım ağı, arasında sayısız teknik ve endüstriyel ürün ve aygıt yapan fabrikaların yanı sıra inşaat şirketleri, nakliyat firmaları ve reklam ajanslarında da ortaklıkları bulunmaktadır. Bunların dışında besin maddesi şirketlerinde (Gervais-Danone), turizm şirketlerinde (Club Mediterranee) ve Alitalia Hava Yollarında ailenin ortaklıkları bulunmakta.

La Stampa adlı basın kuruluşunun başkanlığını da yürüten Agnelli 80'li yıllarda FIAT'ın medya sektöründeki varlığını kuvvetlendirdi. Yayınevleri (Bantam, Books, ABD), ayrıca Telemontecarlo televizyon kanalı ailenin varlıkları arasında bulunmaktalar. Uzun yıllar Agnelli'lerin doğum yeri Villâ Pexosa'nın belediye başkanlığını üstlenmiş olan Agnelli, 1991 Haziranında ömür boyu İtalyan Senatosu üyeliğine getirildi. Aynı yıl içinde bir kalp ameliyatı geçiren Agnelli yakında emekliye ayrılacağını bildirdi.