Gottlieb Duttweiler Kimdir? Hayatı, Biyografisi ve Yaşamı Hakkındaki Yazılar

[prensisa]

İsviçreli girişimci kurduğu Migros ile kooperatifçiliğe örnek olan bir şirket yaratmış oldu. 1941 yılında firmasını, hisse senetleri dağıtarak müşterilerine armağan etti.

Zürih'te dünyaya gelen Duttweiler köylü kökenli bir ailenin çocuğu idi. Babası Zürih'te bir besin maddeleri şirketinde yönetici olarak çalışıyordu. Dört kız kardeşin yanında ailenin tek oğlu olan Gottlieb liseyi bitirdikten sonra, besin maddeleri ve dünyanın her yerinden hammaddeler satan Pfister & Sigg adlı ithalat şirketinde staj gördü. Duttweiler 1910'da staj gördüğü firmaya asli bir eleman olarak dönmeden önce, 1907'den sonra üç yıl Avrupa'da dolaştı.

Adele Bertschi ile evlendikten dört yıl sonra, 1917'de bundan böyle Pfister & Duttweiter adını alan şirkete ortak oldu. Şirket sahibi olmakla ilgili düşleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan ekonomik bunalım yüzünden sona erdi. Firması iflas etti. Duttweiler 1923'te Brezilya'da çiftçi olarak yerleşmek üzere, karısıyla birlikte İsviçre'yi terketti. Orada şeker kamışı, kahve ve mısır yetiştirdi. Karısı Adele Brezilya'nın iklimine dayanamadığı için, 1924'te kendilerine kurmaya çalıştıkları bu yeni yaşamı bırakmak zorunda kaldılar.

Duttweiler tarım işleriyle, uğraşırken kendisinin üretici olarak aldığı fiyatla tüketicinin ödemek zorunda olduğu fiyat arasındaki büyük fark dikkatini çekti. Bu yüzden üretici ve tüketici arasında bir köprü olarak algıladığı Migros adlı satış organizasyonunu kurdu. Biriktirdiği paralarla beş tane Ford-T kamyonu aldı ve bunları tekerlekli satış mağazalarına çevirerek Zürih sokaklarında dolaştırdı. Kamyonların geçiş saatlerini evlere dağıttığı el ilanlarıyla bildirdi. Oldukça ilkel bir biçimde donatılmış olan kamyonlarda önceleri altı ürün satışa sunuldu: kahve, piriç, şeker, makarna türleri, koko yağı ve sabun. Duttweiler sadece % 8'lik bir kâr marjı hesapladığından, ürünlerini rakiplerinden çok daha ucuza satabiliyordu.

Başarısı doğru yolda olduğunu gösterdi. Migros, 1926'da ilk mağazasını açtı. Bunu izleyen zamanda sabit ve hareketli satış yerleri arttığı gibi, ürünleri de çeşitlendi. Ne var ki, birçok marka ürün fabrikatörü, kâr marjlarını çok düşük tutan Migros'u boykot etti. Duttweiler buna bir tepki olarak fabrikalar satın aldı ve üretim işletmeleri kurdu ve böylelikle 30'lu yılların ortasında ürünleri başlıca kendi markalarından oluşuyordu. "Ailenin en büyük düşmanı" olarak gördüğü alkollü içkilerle tütün satmadı.

Federal İsviçre Konseyi 1933'te geleneksel perakendeci ticaretini korumak amacıyla şube yasağı yasasını çıkardı. Migros'un besin maddeleri alanında genişlemesine bu şekilde bir sınırlama getirilmiş oldu. Duttweiler bunun üzerine başka alanlara el attı. 1935'te kurduğu "Hotelplan" adlı seyahat bürosu bunların başlangıcı oldu.

Migros'un Kooperatif Olması 1935'ten beri siyasetle de uğraşan ve bazı kesintilerle, ölümüne dek İsviçre Ulusal Konseyi üyesi olan Duttweiler, Migros A.Ş.'yi 1941'de oniki tane bölgesel kooperatife dönüştürdü. Şirketin o tarihteki satış değeri yaklaşık 15 milyon İsviçre Frangı kadardı. Her biri 30'ar franklık hisse senetlerini müşterilerine parasız dağıttı. Aynı yıl içinde Migros Kooperatifler Birliği (MGM) holding olarak kuruldu.

Vakıf Kendi ölümünden sonra Migros'un salt kâr amacına yönelen bir işletme olmasından endişe eden Duttweiler, 1950'de Migros'la ilgili danışmanlık ve denetleme görevlerini üstlenecek olan Gottlieb ve Adele Duttweiler Vakfını karısıyla birlikte hayata geçirdi. Duttweiler 50'li yıllarda Migros'ta büyük çapta bir çeşitlendirmeye gitti. Bu kooperatif başka alanların yanı sıra bankacılık ve sigortacılık branşlarını da kapsamına aldı. Duttweiler 1962'de geçirdiği ikinci bir enfarktüsten sonra 73 yaşında Zürih'te hayata gözlerini kapadı.