Roscelinus Kimdir-Felsefesi-Sözleri-Eserleri

[Fırtına_]

Roscelinus, 1050-1120 yılları arasında yaşamış Ortaçağ filozofu. Abelardus'un da hocası olan Roscelinus, tümeller konusunda aşırı bir adcılığı benimsemiştir. Eserleri günümüze ulaşmamış olan Roscelinus, kutsal üçlemenin unsurlarını birleştirmeye çalışma çabasıyla da tanınır.

1050-1125 yılları arasında Fransa’da yaşamıştır. Başlatmış olduğu tümeller tartışması, ortaçağın geri kalan bölümünün ana tartışma konusu olmuş ve ortaçağın çözülmesinin belki de en önemli nedeni olmuştur.

Roscelinus tümeller tartışmasında, adcı (nominalist) bir tutum sergilemiştir. Adcılığa göre; tümel kavramların gerçeklikleri, başlı başına var oluşları yoktur. Tümel kavramlar, insanların benzer nesneler için düşünmüş olduğu kavramlardır. Eş deyişle nesnelerin ortak, benzer yönlerine insanların takmış olduğu adlardır.

Gerçek olan ancak tek tek nesnelerdir, tümel kavramlar değildir. Eğer yalnız nesneler gerçek ise kilise kavramdan başka bir şey değildir ve yalnız onun içinde bulunan bireyler gerçektir. Ya da ilk günah bir addan (sözcükten) ibarettir ve gerçek olan yalnız bireysel günahtır. Ya da Tanrı’da gerçek olan Baba, Oğul, Kutsal Ruh’tur ve kilisenin söylediği bunların üçünün birleşmesiyle oluşan ‘Tanrı düşüncesi’ gerçek değildir, sadece bir addır.

Roscelinus’un bunları söylediği sıralar, kilisenin en güçlü olduğu dönemdi. Soissons Meclisi O’nu çağırdı, sözünü geri almasını istedi. 1092’de Roscelinus sözünü geri aldı. Adcılık lanetledi. Ama insanın düşüncelerine zincir vurulabilir mi?