Servet-i Fünun Edebiyatı

**Hasret** · 01-13-2009, 21:11

SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI (EDEBİYATI CEDİDE)

Servet-i Fünun edebiyatı 1896-1901 yılları arasında filizlenen ve biten bir edebiyattır.Yaşça da birbirine yakın kişiler,ortak bir duyarlılıkla ve üslupta birleşirler.Recaizade Mahmut Ekrem’in çabasıyla bu gençler Servet-i Fünun dergisi çevresinde toplanmıştır.Dergi ,Hüseyin Cahit’in P.Lacombe adlı fransız yazarından çevirdiği edebiyat ve hukuk yazısında 1789 Fransız devriminin sözü geçmesi nedeniyle kapatılıncaya kadar bu edebiyatın sözcülüğünü yapmayı sürdürür.Derginin kapatılması servet-i Fünun edebiyatında bitişidir.

SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ

*Tanzimat dönemimdeki kanun ,hak ,adalet,gibi kavramlar bu dönemde terk edildi.

*Aşk ,üzüntü,tabiat güzellikleri ,karamsarlık,şahsi hayaller, ve melankoli konularını işler.

*Fransız edebiyatını örnek aldılar,edebiyat Avrupai bir nitelik kazandı.

*Dil ağır ve süslüdür.

*Şiirde aruz veznini kullanmışlardır.

*Nazmı nesre yaklaştırmıştır.

*Beyit bütünlüğü yerine konu bütünlüğü sağlanmıştır.

*Şiirin konusunu genişletmişlerdir.

*Kafiye kulak içindir,görüşünü savunmuşlardır.

*Hikaye ve romanda başarılı örnekler verilirken tiyatroda gerileme olmuştur.

*Bu dönem sanatçıları toplumdan kopuktur. Oluşturulan edebiyata salon edebiyatı denir.

*Şiirde biçim yeniliğine gidilmiş ve batı şiirinden alınmış sone, terza-rima gibi yeni biçimler kullanılmıştır.

*Bu dönem eserlerinde olaylar İstanbul dışına taşmaz, içinde gerçekleşir.

DÜZYAZI

*Düzyazı en başarılı türler roman ve öyküdür.

*Roman tekniği gelişir.Okuru eğitme tutumundan vazgeçilir.Yazar ortada değildir ,kişiler kendi dilleri ve dünya görüşleriyle yaşarlar.

*Roman ve öykü konuları hayalden değil,gözlem olanakları içine giren yaşamdan alır.

*Roman ve öyküde ruh çözümlemelerine önem verilir;böylece edebiyatımız insana doğru bir gelişme kazandırır.

*Yazar gözlemini ve yarattığı yaşamları İstanbul’a sınırlı tutar.

*Kahramanlar okumuş ,seçkin , sanatsever,alafranga ve rahat kişilerdir.

*Edebiyat tarihi ve felsefe alanında hiçbir çalışma yoktur.

BATI EDEBİYATINDAN ALINAN NAZIM ŞEKİLLERİ

SONE

*Genel olarak kısa şiir ,türkü demektir.

*İki dörtlük ve iki üçlükten oluşan ,özel bir uyak düzeni olan nazım şeklidir.

*Tevfik Fikret ve Canap Şahabettin bu türün örnekleridir.

*Kafiye örgüsü :abab,abba,ccd,eed

TERZA-RİMA

*Üçlü kıtalardan oluşan ve en sonu tek dizeye bağlanan bir nazım şeklidir.

*İtalyan edebiyatında mahsustur.

*Kafiye örgüsü:aba,bcb,cdc,d

SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI SANATÇILARI

TEVFİK FİKRET

(1867-1915)

*Şiirlerinde ferdi konuları işlemiştir.

*Servet-i Fünun dergisi dışında yazdıkları şiirlerinde toplumsal konuları işlemiştir.

*Ferdiyetçilikten toplumculuğa kayan bir sanat anlayışı vardır.

*Toplum için sanat anlayışıyla yazdığı şiirlerinde , hürriyet ve medeniyet temalarını işlemiştir.

*Aruzu Türkçe’ye başarıyla uygulamıştır.

*Serbest müstezatı geliştirmiş ,sone ve terza rimayı yakınlaşmıtır.

*Şiirde dil ve ahenge büyük önem verir.

*Şekil yönüyle parnasizmin tesirindedir.

*Süslü ,sanatlı,ağır bir dili vardır.

Eserleri: Doksanbeşe Doğru ,Tarih-i Kadim , Haluk’un Defteri ,Şermin,Rübabın Cevabı dır.

*NOT:Şermin isimli şiir kitabındaki şiirlerini hece vezniyle yazmıştır.Bu şiirlerin hepsi çocuk şiirleridir.

CENAP ŞAHABETTİN

(1870-1934)

*Asıl mesleği doktorluktur.

*Fransız sembolistlerin etkisindedir.

*Şiirde ahenk oluşturmaya çalışır,kelimeleri müzikal değerlerine göre seçer.

*Dili süslü ve ağırdır.Bolca sıfat tamlaması kullanır.

*Serbest müstezatı kullanmıştır.Bir şiirde birden fazla vezin kullanır.

*Sanat sanat içindir.görüşünü benimser.

*Aşk ve tabiat temalarını işler.

*Şiirlerinde iç dünyayla dış dünyayı birleştirip bir kompozisyon halinde sunar.

*Düz yazıları çok ünlüdür.

Eserleri:Şiirlerini kitap halinde bastıramamıştır.Ancak askeri tıbbıyedeyken yazdığı şiirlerini Tamat adlı şiir kitabında toplamıştır.

Gezi türü :Hac yolunda ,Avrupa Mektupları ve Suriye Mektupları

Diğer Nesir Eserleri:Nesr-i Harp ,Evrak-ı Eyyam,Nesr-i Sulh’tur.

Yalan ve körebe de tiyatrolarıdır.

Tiryaki sözler adlı eserinde vecizeleri vardır.

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL

(1867-1945)

*Avrupai anlamda ilk roman yazarıdır.

*Eserlerinde realizmin tesiri vardır.

*Süslü ,sanatlı ,ağır bir dili vardır;fakat dili başarıyla kullanır.

*Alışılmıştan farklı bir cümle düzeni vardır.

*Kahramanlarını aydın kişilerden oluşur.Bunları yaşadıkları çevreye uygun olarak anlatır.

*Romanlarında olaylar yalnız İstanbul da geçerken ,hikayelerinde Anadolu ve köylerde geçer.

Eserleri:Romanları:Nemide ,Bir Ölünün Defteri , Ferdi ve Şürekasu ,Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar

Hikayeleri :İzmir Hikayeleri ,Aşka Dair ,Onu Beklerken ,Kadın Pençesi

Hatıra:Kır Yıl ,Saray ve Ötesi

MEHMET RAUF

(1875-1931)

*Roman ,hikaye ve tiyatro türünde eserler vermiştir.

*Romantik duyguları ,hayalleri ve aşkları işlemiştir.

*Eserlerinde sosyal hayata pek yer vermemiştir.

*Psikolojik tahlillere büyük önem verir.Ruh tahlillerinde de başarılıdır.

*İlk psikolojik roman yazarıdır.Eylül isimli eserinde yasak aşkı konu alır.Romanın şahıs kadrosu dardır.

Eserleri:Eylül,Genç Kız Kalbi ,Son Yıldız ,Define, Kan Damlası

HÜSEYİH CAHİT YALÇIN

(1874_1957)

*Hikaye ve romanlarında gözleme yer veren tasvir ve tahlillerde derinleşmeyen gerçekçi bir yazardır.

*Dili sade ,anlatımı özenti ve süsten uzaktır.

*Eski edebiyata karşı batı edebiyatını savunur.

*Hikaye ,roman ,eleştiri yazarı ve gazeteci olarak bilinir.

Eserleri:Hikayeleri: Hayat-ı Muhayyel ,Niçin Aldatırmış?,Hayat-ı Hakikiye Sahneleri

Romanları:Nadide,Hayal içinde

Anıları :Edebi Hatıralar ,Malta Adasında, Meşrutiyet Hatıraları

Servet-i fünun döneminde yazdığı eleştirilerini de kavgalarım adlı eserinde toplamıştır.

TOPLULUK DIŞINDAKİ SANATÇILAR

HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR

(1864-1944)

*Naturalizm’in temsilcisidir.

*Ahmet Mithat geleneğini sürdürür.

*Dili sadedir.

*Kahramanlarını çevrelerinin diliyle konuşturur.

*Eserlerinde taklitlere yer verir.

*İstanbul’un iç mahallelerindeki hayat tarzını hikaye ve romanlarında karikatürize eder.Bu yönüyle sokağı edebiyata getiren sanatçı kabul edilir.

*Gözleme ve çevre tasvirine büyük önem verir.

*Romanlarında sosyal tenkide yer verir.

*Romanları teknik yönde kusurludur.

*Romanlarında gereksiz bilgiler verir.

*Romanın akışını keserek araya girer.

Eserleri:Şık ,Şıp Sevdi ,Mürebbiye,Metres , Tesadüf Ben Deli Miyim?,Nimetşinas,Kuyruklu Yıldız Altında İzdivaç

MEHMET AKİF ERSOY(1873-1936)

*Kaynağı İslam dini olan ,imani şiirleri ve manzum hikayeleri ile tanınır.

*Türk şiirine gerçek realizmi getirmiştir.

*Aruzu Türkçe’ye büyük bir ustalıkla uygular.

*Nazım nesre yaklaşmıştır.

*Dini lirizm şiirinin özelliğidir.

*Gözlem önemlidir.Eserlerinde canlı tablolar çizer,şiirinin konularını günlük olaylardan alır.

*Eserleri:Tüm şiirlerini Safahat adlı kitapta toplamıştır

Safahat ,Süleymaniye Kürsüsünden ,Hatıralar , Asım ,Gölgelerdir.

AHMET RASİM

(1864-1932)

*Şiir ,öykü,okul kitapları ,tarih ve bilim konularında eserler yazmıştır.

*Renkli ,canlı bir anlatımı vardır.

*Eserlerinde İstanbul’u özellikle de Beyoğlu’nu anlatmıştır.

*Kısa ve canlı bir cümle yapısı vardır.

*Yazılarını dönemimdeki bütün yayın organlarına göndermiştir.

*Eserleri:Geceleri,Ömr-i Edebi ,Şehir Mektupları , Eşkal-i Zaman ,Gülüp ağladıklarım,Falaka, Ramazan sohbetleri

01-13-2009, 21:11	#1
Kullanıcı Adı Hasret	Servet-i Fünun Edebiyatı SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI (EDEBİYATI CEDİDE) Servet-i Fünun edebiyatı 1896-1901 yılları arasında filizlenen ve biten bir edebiyattır.Yaşça da birbirine yakın kişiler,ortak bir duyarlılıkla ve üslupta birleşirler.Recaizade Mahmut Ekrem’in çabasıyla bu gençler Servet-i Fünun dergisi çevresinde toplanmıştır.Dergi ,Hüseyin Cahit’in P.Lacombe adlı fransız yazarından çevirdiği edebiyat ve hukuk yazısında 1789 Fransız devriminin sözü geçmesi nedeniyle kapatılıncaya kadar bu edebiyatın sözcülüğünü yapmayı sürdürür.Derginin kapatılması servet-i Fünun edebiyatında bitişidir. SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ Tanzimat dönemimdeki kanun ,hak ,adalet,gibi kavramlar bu dönemde terk edildi. Aşk ,üzüntü,tabiat güzellikleri ,karamsarlık,şahsi hayaller, ve melankoli konularını işler. Fransız edebiyatını örnek aldılar,edebiyat Avrupai bir nitelik kazandı. Dil ağır ve süslüdür. Şiirde aruz veznini kullanmışlardır. Nazmı nesre yaklaştırmıştır. Beyit bütünlüğü yerine konu bütünlüğü sağlanmıştır. Şiirin konusunu genişletmişlerdir. Kafiye kulak içindir,görüşünü savunmuşlardır. Hikaye ve romanda başarılı örnekler verilirken tiyatroda gerileme olmuştur. Bu dönem sanatçıları toplumdan kopuktur. Oluşturulan edebiyata salon edebiyatı denir. Şiirde biçim yeniliğine gidilmiş ve batı şiirinden alınmış sone, terza-rima gibi yeni biçimler kullanılmıştır. Bu dönem eserlerinde olaylar İstanbul dışına taşmaz, içinde gerçekleşir. DÜZYAZI Düzyazı en başarılı türler roman ve öyküdür. Roman tekniği gelişir.Okuru eğitme tutumundan vazgeçilir.Yazar ortada değildir ,kişiler kendi dilleri ve dünya görüşleriyle yaşarlar. Roman ve öykü konuları hayalden değil,gözlem olanakları içine giren yaşamdan alır. Roman ve öyküde ruh çözümlemelerine önem verilir;böylece edebiyatımız insana doğru bir gelişme kazandırır. Yazar gözlemini ve yarattığı yaşamları İstanbul’a sınırlı tutar. Kahramanlar okumuş ,seçkin , sanatsever,alafranga ve rahat kişilerdir. Edebiyat tarihi ve felsefe alanında hiçbir çalışma yoktur. BATI EDEBİYATINDAN ALINAN NAZIM ŞEKİLLERİ SONE Genel olarak kısa şiir ,türkü demektir. İki dörtlük ve iki üçlükten oluşan ,özel bir uyak düzeni olan nazım şeklidir. Tevfik Fikret ve Canap Şahabettin bu türün örnekleridir. Kafiye örgüsü :abab,abba,ccd,eed TERZA-RİMA Üçlü kıtalardan oluşan ve en sonu tek dizeye bağlanan bir nazım şeklidir. İtalyan edebiyatında mahsustur. Kafiye örgüsü:aba,bcb,cdc,d SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI SANATÇILARI TEVFİK FİKRET (1867-1915) Şiirlerinde ferdi konuları işlemiştir. Servet-i Fünun dergisi dışında yazdıkları şiirlerinde toplumsal konuları işlemiştir. Ferdiyetçilikten toplumculuğa kayan bir sanat anlayışı vardır. Toplum için sanat anlayışıyla yazdığı şiirlerinde , hürriyet ve medeniyet temalarını işlemiştir. Aruzu Türkçe’ye başarıyla uygulamıştır. Serbest müstezatı geliştirmiş ,sone ve terza rimayı yakınlaşmıtır. Şiirde dil ve ahenge büyük önem verir. Şekil yönüyle parnasizmin tesirindedir. Süslü ,sanatlı,ağır bir dili vardır. Eserleri: Doksanbeşe Doğru ,Tarih-i Kadim , Haluk’un Defteri ,Şermin,Rübabın Cevabı dır. NOT:Şermin isimli şiir kitabındaki şiirlerini hece vezniyle yazmıştır.Bu şiirlerin hepsi çocuk şiirleridir. CENAP ŞAHABETTİN (1870-1934) Asıl mesleği doktorluktur. Fransız sembolistlerin etkisindedir. Şiirde ahenk oluşturmaya çalışır,kelimeleri müzikal değerlerine göre seçer. Dili süslü ve ağırdır.Bolca sıfat tamlaması kullanır. Serbest müstezatı kullanmıştır.Bir şiirde birden fazla vezin kullanır. Sanat sanat içindir.görüşünü benimser. Aşk ve tabiat temalarını işler. Şiirlerinde iç dünyayla dış dünyayı birleştirip bir kompozisyon halinde sunar. Düz yazıları çok ünlüdür. Eserleri:Şiirlerini kitap halinde bastıramamıştır.Ancak askeri tıbbıyedeyken yazdığı şiirlerini Tamat adlı şiir kitabında toplamıştır. Gezi türü :Hac yolunda ,Avrupa Mektupları ve Suriye Mektupları Diğer Nesir Eserleri:Nesr-i Harp ,Evrak-ı Eyyam,Nesr-i Sulh’tur. Yalan ve körebe de tiyatrolarıdır. Tiryaki sözler adlı eserinde vecizeleri vardır. HALİT ZİYA UŞAKLIGİL (1867-1945) Avrupai anlamda ilk roman yazarıdır. Eserlerinde realizmin tesiri vardır. Süslü ,sanatlı ,ağır bir dili vardır;fakat dili başarıyla kullanır. Alışılmıştan farklı bir cümle düzeni vardır. Kahramanlarını aydın kişilerden oluşur.Bunları yaşadıkları çevreye uygun olarak anlatır. Romanlarında olaylar yalnız İstanbul da geçerken ,hikayelerinde Anadolu ve köylerde geçer. Eserleri:Romanları:Nemide ,Bir Ölünün Defteri , Ferdi ve Şürekasu ,Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar Hikayeleri :İzmir Hikayeleri ,Aşka Dair ,Onu Beklerken ,Kadın Pençesi Hatıra:Kır Yıl ,Saray ve Ötesi MEHMET RAUF (1875-1931) Roman ,hikaye ve tiyatro türünde eserler vermiştir. Romantik duyguları ,hayalleri ve aşkları işlemiştir. Eserlerinde sosyal hayata pek yer vermemiştir. Psikolojik tahlillere büyük önem verir.Ruh tahlillerinde de başarılıdır. İlk psikolojik roman yazarıdır.Eylül isimli eserinde yasak aşkı konu alır.Romanın şahıs kadrosu dardır. Eserleri:Eylül,Genç Kız Kalbi ,Son Yıldız ,Define, Kan Damlası HÜSEYİH CAHİT YALÇIN (1874_1957) Hikaye ve romanlarında gözleme yer veren tasvir ve tahlillerde derinleşmeyen gerçekçi bir yazardır. Dili sade ,anlatımı özenti ve süsten uzaktır. Eski edebiyata karşı batı edebiyatını savunur. Hikaye ,roman ,eleştiri yazarı ve gazeteci olarak bilinir. Eserleri:Hikayeleri: Hayat-ı Muhayyel ,Niçin Aldatırmış?,Hayat-ı Hakikiye Sahneleri Romanları:Nadide,Hayal içinde Anıları :Edebi Hatıralar ,Malta Adasında, Meşrutiyet Hatıraları Servet-i fünun döneminde yazdığı eleştirilerini de kavgalarım adlı eserinde toplamıştır. TOPLULUK DIŞINDAKİ SANATÇILAR HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR (1864-1944) Naturalizm’in temsilcisidir. Ahmet Mithat geleneğini sürdürür. Dili sadedir. Kahramanlarını çevrelerinin diliyle konuşturur. Eserlerinde taklitlere yer verir. İstanbul’un iç mahallelerindeki hayat tarzını hikaye ve romanlarında karikatürize eder.Bu yönüyle sokağı edebiyata getiren sanatçı kabul edilir. Gözleme ve çevre tasvirine büyük önem verir. Romanlarında sosyal tenkide yer verir. Romanları teknik yönde kusurludur. Romanlarında gereksiz bilgiler verir. Romanın akışını keserek araya girer. Eserleri:Şık ,Şıp Sevdi ,Mürebbiye,Metres , Tesadüf Ben Deli Miyim?,Nimetşinas,Kuyruklu Yıldız Altında İzdivaç MEHMET AKİF ERSOY(1873-1936) Kaynağı İslam dini olan ,imani şiirleri ve manzum hikayeleri ile tanınır. Türk şiirine gerçek realizmi getirmiştir. Aruzu Türkçe’ye büyük bir ustalıkla uygular. Nazım nesre yaklaşmıştır. Dini lirizm şiirinin özelliğidir. Gözlem önemlidir.Eserlerinde canlı tablolar çizer,şiirinin konularını günlük olaylardan alır. Eserleri:Tüm şiirlerini Safahat adlı kitapta toplamıştır Safahat ,Süleymaniye Kürsüsünden ,Hatıralar , Asım ,Gölgelerdir. AHMET RASİM (1864-1932) Şiir ,öykü,okul kitapları ,tarih ve bilim konularında eserler yazmıştır. Renkli ,canlı bir anlatımı vardır. Eserlerinde İstanbul’u özellikle de Beyoğlu’nu anlatmıştır. Kısa ve canlı bir cümle yapısı vardır. Yazılarını dönemimdeki bütün yayın organlarına göndermiştir. *Eserleri:Geceleri,Ömr-i Edebi ,Şehir Mektupları , Eşkal-i Zaman ,Gülüp ağladıklarım,Falaka, Ramazan sohbetleri

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

Kullanıcı ismi		Beni hatırla
Şifreniz