Petrol düşse de indirim gündemde değil, doğalgazda yeni zamlar yolda

http://www.zaman.com.tr/haber.do?hab...i-zamlar-yolda
Otomatik fiyat ayarlamasına bağlanan doğalgaza yılın beşinci zammı geliyor. Dövizdeki artış dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre zammın yüzde 10'un üzerinde olması planlanıyor.



Doların 1,4 YTL civarında seyretmesi halinde zamlar yıl sonuna kadar devam edecek. Hazine Müsteşarlığı ve BOTAŞ çevrelerinden edinilen bilgiye göre zamlar, 1 Temmuz'da uygulamaya konulan Otomatik Fiyat Mekanizması (OFM) gereği yapılıyor. Aynı çevrelere göre, son günlerde düşüşe geçen ham petrol fiyatlarının gaz fiyatlarına indirim olarak yansıması mümkün değil. Doğalgaza en son 1 Ekim'den itibaren geçerli olmak üzere konutlarda yüzde 4,55, sanayi için ise yüzde 4,69 oranında zam yapılmıştı. Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararıyla, Temmuz 2008 itibarıyla enerji KİT'leri (Kamu İktisadi Kurumları) için otomatik fiyat sistemi uygulamaya konuldu. Uygulama temmuzda yürürlüğe konulmuş, gaz ve elektrik fiyatlarında yüzde 50 civarında artış yaşanmıştı.

Zaman'ın edindiği bilgilere göre, doğalgaz fiyatlarının girdi maliyetlerindeki değişimlere paralel yeniden belirlenmesi için yapılan çalışmalarda son aşamaya gelindi. Yapılan hesaplamalarda zam ihtimali ağırlık kazandı. Yüzde 10'un üzerinde planlanan zamma en önemli neden finansal kriz ve döviz artışı gösteriliyor. Ayrıca üzerinde durulan önemli bir ayrıntı da döviz kurlarının bu seviyelerde seyretmesi halinde zamların yıl sonuna kadar süreceği. Yetkililer, ham petrol fiyatlarının 80 dolarlara düşmesi üzerine gaz fiyatlarında indirim yapılması beklentilerine de açıklık getiriyor: "Ham petroldeki düşüşlerin fiyatlara yansıması 6 ve 9 aylık dönemler içinde yansıyor. İndirim için 80 dolar rakamının sürekli olması gerekiyor. Aksi halde anlık iniş çıkışlar, maliyet hesaplamaları için bir anlam ifade etmiyor. Ham petrol düşüşü devam eder ve süreklilik arz ederse Ocak 2009'dan itibaren indirim gündeme gelebilir."

Otomatik fiyat sistemi kaldırılabilir

Otomatik fiyat sisteminin sürekli zam olarak yansıması, "sistemin uygulaması askıya alınabilir" yorumlarına sebep oldu. Enerji uzmanı Arif Aktürk, sürekli artan doğalgaz ve elektrik fiyatlarının sanayiciyi zora soktuğunu söyledi. Aktürk'e göre, artışların ekonomik kriz dönemine denk gelmesi, gerileme eğilimine giren sanayi üretimi ve büyüme hızını olumsuz etkiliyor. Bu nedenle de, geçici bir süre sistem uygulamaya konulmayabilir.

"Düşüşü, günü geldiğinde değerlendireceğiz"

Nevşehir'de, doğalgaz açılış törenine katılan Enerji Bakanı Hilmi Güler, "Doğalgaza zam yapılacak mı?" sorusuna, "Şu anda maliyet esaslı bir sistemi uyguluyoruz. Dolayısıyla artık bakanlıktan bu çalışmalar çıktı. YPK kararıyla bu çalışmalar yapılıyor. Fiyatlar değiştikçe yükselme de olur, inme de olabilir. Ama şu anda petrol düşüş trendinde. Onu da gayet tabii günü geldiğinde değerlendireceğiz." cevabını verdi.