Victor hugo'nun sefiller'de "waterloo bir savas degildir dunyanin yuzunun degismesidir" diyor, gerçekten de Waterloo tüm tarihçiler tarafından birinci
dünya savaşı öncesi son kesin sonuçlu ve büyük savaş olarak kabul edilmektedir.Bu savaş avrupa kıtasının hatta dünyanın kaderini değiştirdi.History Channel Waterloo belgeselinde şöyle deniyor : Napolyon,kıyaslandığında Büyük İskender,Büyük Friedrik,Sezar ve Hannibal'den
daha fazla savaş görmüş ve kazanmış biri,ama biz onu sadece Waterloo ile hatırlıyoruz,ne büyük bir trajedi.
Tarihçiler yıllardır Napolyon gibi yenilmez görünen bir asker ve o zamanın efsanevi Fransız ordusunun bu savaşı nasıl kaybettiğini sorgular.Aslına bakacak
olursak Elbe adasından kaçtıktan sonra Napolyon tekrar iktidarı alırken savaş
düşündüğü son şeydi,ordu savaşa hiç de hazır durumda değildi,prusya,ingiltere
gibi büyük devletlere savaş ilan etti,ancak hiç biri bunu kabul etmedi,hepsinin
isteği Napolyon belasından sonsuza dek kurtulmaktı.İngiltere,Prusya ve İsveç
hemen birleşti,Bu orduların başında Napolyondan müthiş nefret eden adamlar,
Wellington dükü Arthur Wellesley,Prusyalı general Von Blucher ve İsveçten
Napolyonun kişisel düşmanı da olan Bernadette vardı.Zor durumda ki Napolyon
yine de bir savunma savaşı düşünmedi,ona göre savaşı kazanmanın en iyi yolu
ne olursa olsun hücum etmekti,Napolyon askeri alanda bir hücum ustasıydı,
buna karşın Wellington dükü bir savunma ustası.Napolyonun yaptığı hücumlar
bir türlü sonuç vermiyor,İngilizler müthiş direniyordu,özellikle Fransızların efsanevi süvarilerine karşı uyguladıkları kare savunması şaşırtıcı ve mükemmeldi.Böylece fransızlar prusyalılar yetişene kadar ingilizleri haklayıp
birleşmelerini önlemeyi başaramıyordu,uzaktan bir ordu göründü ve bu ordunun blücher'in prusya ordusu olduğunun ortaya çıkması savaşın seyrini belli ediyordu.Özellikle başarısız süvari ve top hücumlarından sonra gelen ve wellingtonun şapkasını kaldırıp "hücum" demesiyle başlayan ingiliz saldırısı napolyon ordularının geri çekilmesine,dağılmasına yol açıyordu,öyle ki napolyonun hiç bir savaşta yenilmeyen, hiç kaçmayan ünlü imparatorluk muhafızları dahi korkuyla yerlerinden ayrılıp,korkakça geri çekiliyordu.İngiliz-Prusya ordusu artık kazanmıştı,askerlerinin adeta taptığı
Napolyon inanılmaz vahşice bir karar vererek top hücumu başlattı,bu hücum
büyük çoğunlukla kaçan kendi askerlerini vuracaktı...Tüm bunlar faydalı olmadı,
adamları Napolyona gelip "nereye gideceğiz" diye sordular, o da "Paris'e" diye
cevap verdi,"gerisini Tanrı bilir".Bundan sonrası herkesin bildiği gibi,dünyanın en güçlü adamının tarihten silinişi,st helena sürgünü ve bir büyük imparatorluğun
çöküşü,o zamana kadar yıllarca avrupanın en güçlü ve etkili devleti olan fransanın bu özelliği ingiliz ve almanlara kaptırışı.Ancak bu büyük ve ilginç savaşın içeriğinden çok merak edilen napolyonun bu savaşı niçin kaybettiği,
böyle yenilmez bir adamın ne olursa olsun bu şekilde hüsrana uğramaması gerekmez miydi,elbette Napolyonun bu savaşı kaybetmesinin bazı nedenleri
vardı,işte konuşulan nedenler.

-Napolyon savaş sırasında müthiş mide ağrıları yaşıyordu,midesinden yıllarca
rahatsızlık duran Napolyon savaş günleri yürümeyecek,hareket edemeyecek
kadar ağrı çekiyor,buna rağmen savaş yönetmek,saatlerce at üstünde kalmak
orunda kalıyordu.

-Napolyon,yerlerin çok çamurlu ve elverişsiz olduğunu görerek topların geçemeyeceğini düşünmüş ve yarım gün bekleyip zaman kaybetmişti,bu zaman
ingiliz-prusya ordusunun birleşmesini sağlayacaktı.

-Napolyon,eskisi gibi değildi,sinirli,gergin ve kendisini veremez bir hale düşmüştü,kararlarında bazen çıldırmış bir doğanın etkisi görülüyordu.

-Onun askerleri,özellikle mareşal Ney,onun savaşı yönlendirmediği zamanlarda
verdikleri saçma ve riskli emirlerle ordunu telef olmasını sağlamış,her şeyi
bitirmişlerdi.

-Askerler imparatorlarına eskisi kadar bağlılık duymuyor,rusya hüsranının da etkisiyle orduda eski kendine güven sağlanamıyordu.

Bunlar hep yenilginin sebebi olarak gösterilir,ne kadarı doğru ne kadarı yanlış,
Wellington dükü Napolyonu yendikten sonra büyük sükse yaptı,Napolyona
olan kini öyle büyüktü ki ı,onun metreslerini bile topladı,ingiltere başbakanı da oldu,Blücher en büyük ve başbelası düşmanını yoketmenin zevkiyle 3 yıl daha
yaşayıp öldü...Napolyon ise rusyayı,büyük osmanlı imparatorluğunu,ingiltereyi,
tüm avrupayı,afrikayı istila etmek hülyalarıyla başladığı atılımını, sürgünde
zalim bir valinin göz açtırmayan rahatsızlığıyla yaşlı,hasta ve yatalak bir eski
imparator olarak bitirdi...


***

bonaparte...muharebe günün sabahinda morali cok bozuktu,cünkü yagmur yagmisti ve yerler camur icindeydi,hücümünda batacagini biliyordu ve batdi.
bonapartein serefsiz bir hükümdar oldugunu unutmayalim,misir da 5000 teslim olan osmanli askerini kursuna dizdi(ingilizlerden kovalanip kacti),rusya da yenilgiye mahkum olan grande armee'yi terk edip kacti...hak etdigini buldu sonunda.