Çadırım olmadan asla!

Misafirlerini çadırda ağırlayan gittiği her ülkeye çadırını da götüren Kaddafi’nin yönettiği Libya; İtalya İngiltere Rusya ve Fransa gibi ülkelerin markajında. 200 milyar dolar nakit para ile doğalgaz ve petrol rezervleri Kaddafi’nin en önemli gücü.


1942’nin baharıydı. Akdeniz kıyısındaki petrol zengini ülkede sömürgecilerin paylaşım savaşı sürüyordu. İngilizlerle Almanların tank ve top sesleri ıssız Sirt Çölü’nde yankılanıyordu. Direnişin sembolü ‘Çöl Aslanı’ Ömer Muhtar ülkeye ilk çıkan İtalyanlarca asılmıştı; ama petrol kuyuları onlara da yar olmamıştı. İkinci Dünya Savaşı’na kendi saflarında giren İtalya’nın yardımına Nazi birlikleri koşmuştu. Osmanlı’dan koparılan Trablusgarp (bugünkü adı Libya) eyaletinde acımasız bir savaştı yaşanan; bir damla petrol içindi akıtılan kan.

Savaşın sesi Sirt Çölü’nde yaşayan Libya’nın asıl sahipleri Berberi kabilelerine de ulaşıyordu. Muhtar’ın şehit edilmesinin ardından bağımsızlık umutları azalmıştı kendilerini çöle emanet etmişlerdi. Geceleri keçi kılından çadırların önünde yakılan ateş etrafında eski günler yâd ediliyordu; Osmanlılı günler. Kahraman Türk zabitleri Kurtuluş Savaşı’nda Osmanlı için şehit düşenler…

Yine böyle bir gecede yankılanan çocuk ağlaması Arap-Berberi kökünden gelen El-Kaddafi kabilesinin tüm çadırlarını sarmıştı. 60 yaşındaki Muhammed b. Abdüsselam’ın üç kız çocuğunun ardından bir oğlu olmuştu. Baba Abdüsselam oğlu olması için bölgenin dinî önderlerinden Seydi Muammer’in yüzü suyu hürmetine dua etmişti. Bundan dolayı oğluna isim bulmakta zorlanmadı. Küçük Kaddafi’ye Muammer adını verdi.

Çocukluğunu çölde keçi ve deve çobanlığıyla geçiren Muammer Kaddafi’nin gün gelip ‘Libya Arap Halk Sosyalist Cumhuriyeti’ni yöneteceğine kim inanabilirdi? Eğitimine 8 yaşında Kur’an kursuyla başlayan Kaddafi’nin asker olacağına kimse ihtimal vermiyordu o günlerde. Fizan’dan gelen Kur’an hocası sureleri çok kısa zamanda ezberleyen bu çocuğu sevmişti. Babası hocanın tavsiyesi küçük Muammer’in hevesi karşısında imkânı olmasa da onu Sirt’deki ilkokula yazdırdı. Okul çadırlarına uzaktı. Her gün gidip gelemiyordu yakındaki mescit onun ikinci evi olmuştu. Ailesini tatil günlerinde ziyaret ediyordu. İlkokula başladığında yaşı 10’a dayanmıştı zekâsı ve güçlü hafızasından dolayı kısa zamanda açıklarını kapattı. Altı kişilik Kaddafi ailesinde artık okuma yazma bilen biri vardı babası oğluyla gurur duyuyordu.


KADDAFİ SONRASI FLU

Ya Kaddafi sonrası? 67 yaşına giren Kaddafi’nin geçen yıl bir beyin kanaması geçirdiği biliniyor. Ancak ondan sonrası iktidar net değil. Kaleme aldığı ‘Yeşil Kitap’ta da bir işaret bulunmuyor. Altı erkek bir kız çocuğu var ama hiçbiri direkt vâris olarak öne çıkmıyor. Libya Olimpiyat Komitesi Başkanı büyük oğlu Muhammed Kaddafi Yardım Organizasyonu’nun başındaki ortanca oğul Seyfülislam Libya Futbol Federasyonu Başkanı üçüncü oğlu Albay es-Sadi ve Saddam’ın avukatlarından Sorbonne mezunu kızı Ayşe Kaddafi olası adaylardan. Aslında üç oğlu daha var: El Mutassim Hanibal ve Hamis. Ama henüz oldukça gençler. Kadifisonrası bilinmeyen bir denklem.

Zengin yeraltı kaynakları jeo-stratejik konumu ve son yıllarda dünyaya açılan yüzünden dolayı Kaddafi ve Libya’nın önemi ileriki günlerde daha da artacak. Sömürgecileri özür dileyerek aralamaya çalıştığı Libya kapıları tarihî bağlardan dolayı Türkiye’ye açık. Kıbrıs çıkarmasında Türkiye’ye silahlarını gönderen Libyalılar da Türklerin yolunu gözlüyor. Gereken tek şey ise bu yönde atılacak yeni bir adım.





TÜRK-LİBYA DOSTLUK DERNEĞİ 32 YILDIR FAALİYETTE


1977’de kurulan ve yaklaşık 32 yıldır faaliyet gösteren Türk-Libya Dostluk Derneği özellikle 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başında adından sıkça söz ettirdi. Kurucuları arasında merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal Ali Coşkun Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş Kazım Oksay ve Cahit Aral da yer alıyor. Hâlen başkanlığını Prof. Dr. Emin Özbaş’ın yaptığı dernek iki ülke arasındaki ilişkilerin en iyi seviyeye çıkması için sosyo-kültürel faaliyetlerini devam ettiriyor. 2005 yılında Libya hükûmetinin davetlisi olarak bu ülkeye yapılan ziyaret iki ülke arasındaki ilişkilere yeni bir ivme kazandırdı. Libya’da da Libya-Türkiye Dostluk ve Kardeşlik Cemiyeti bulunuyor. Her iki sivil kuruluş arasında karşılıklı fikir alışverişi ve ziyaretler düzenleniyor. Gelecek yıllarda geçmişte olduğu gibi iki kuruluşun müşterek kültürel faaliyetler gerçekleştirmesi planlanıyor.





Afrika Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Kavas: DÜNYA LİBYA’DA BİZ NEDEN OLMAYALIM?

1980’lerin başında 100 binden fazla işçimize iş imkânı sağlayan ve özellikle Türk müteahhitlerinin dünyaya açılan kapısı olan Libya İstanbul’daki Laleli pazarına valiz ticaretinin ilk müşterilerini gönderen ülkeydi. Öyle ki 1990’lardaki ambargoya kadar Libya’dan 20 milyar dolar civarında bir gelir elde etmiştik ve 70 sente muhtaç olduğumuz günlerdeki krizden çıkmamızda bu gelirlerin büyük katkısı olmuştu. Ayrıca genç subaylarını bugün eğitimli devlet ve ilim adamlarının önemli bir kısmını da ülkemizde yetiştiren Libya Arap-Berberi Müslüman nüfusu yanında hatırı sayılır sayıda Türk kökenli insanların yaşadığı kardeş bir ülke. Değişen dünya dengelerinde Türkiye’nin Libya ile ikili ilişkilerini en üst seviyeye çıkarması sadece iki ülkenin değil Akdeniz havzası ve Afrika ülkelerinin de menfaatine. Fransa İtalya Almanya Rusya ve özellikle ABD gibi ülkelerle son beş yılda ilişkilerini en üst seviyeye çıkaran Muammer Kaddafi ABD ile ilişkileri de en üst seviyeye çıkardı. Sadece 2007’de Fransa ile imzaladığı ikili anlaşmaların değeri 15 milyar doları aştı. Nükleer enerji sektörü başta olmak üzere pek çok alanda yatırım imkânı sağlandı. Halen 7 bin doları bulan kişi başına düşen millî geliriyle Afrika ülkeleri arasında birinci sırada. 2003 yılından itibaren Libya’yı serbest ekonomiye geçirmek için çalışan Kaddafi ülkenin her tarafında altyapı çalışmalarına büyük önem veriyor. Bu da iş adamlarımıza yeni fırsatlar doğuruyor.