Kilis Kaleleri


Ravanda Kalesi (Polateli)

Kilis Polateli ilçesinde Ravanda Köyü’nün yanında bulunan bu kale, yöreye hakim bir dağın üzerinde kurulmuştur. Kalenin Hititler döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Memlukluların uzun süre kullandığı bu kale Bizans döneminde de kullanılmıştır. Sonraki dönemde Arap akınları sırasında ve Osmanlı döneminde de kullanılmıştır. Bu dönemde kaleye yeni ilaveler yapılmış, daha sonra da genişletilmiştir.

Ravanda Kalesi iç ve dış kale olmak üzere iki bölümden meydana gelmiştir. Kale bulunduğu dağın tepesi oyularak yapılmış ve günümüze gelen bölümleri iç kaleye aittir. Dış kale ile ilgili sadece temel kalıntıları bulunmaktadır. Kale içerisinde su sarnıçları ve ne oldukları anlaşılamayan temel kalıntıları ile karşılaşılmıştır. İç kalenin giriş kapısı 2.20 m. genişliğinde, 3.10 m. yüksekliğindedir. Bu kapının yanında bulunan ve daha sonra kaybolan bir kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabede:

“Eyyup oğlu Elmelik-ün-Nasr, Allah mülkünü muhallad etsin” yazılıdır.

Burada sözü edilen Eyyubi devletinin kurucusu olan En-Nasr selahaddin Yusuf’tur. Bu sultan 1236-1260 yıllarında Kilis yöresine hakim olmuş, 1261 yılında Moğol istilası sırasında öldürülmüştür. Yavuz Sultan Selim’in Suriye’yi ele geçirdiği yıllarda bu kalenin Halep’e bağlı olduğu kaynaklardan öğrenilmektedir. Başbakanlık arşivindeki bir belgeye göre de bu kalenin bulunduğu yer Halep’e bağlı bir kaza olarak gösterilmiştir.

Kalenin günümüze gelebilen kalıntılarından anlaşıldığına göre, duvarları bindirme tekniğinde yapılmış, kalın blok taşlar ve bunların yanı sıra moloz taşlar da kullanılmıştır. İç kalenin duvarları moloz taştan yuvarlak kulelerle takviye edilmiş olup, bunların bazılarının kalıntıları günümüze kadar gelebilmiştir. İç kale içerisinde birbirine geçen bölümler ve odalar dikkati çekmektedir. Kaleyi oluşturan bölümler birbirlerinden yuvarlak kemerlerle ayrılmıştır. Bu kemerler kesme taştan yapılmış olup, günümüze de iyi durumda ulaşabilmiştir.


Horoz (Kiriş) Kalesi (Merkez)

Kilis’in 20 km. güneybatısında bulunan bu kalenin bulunduğu yerde Kiriş isimli bir şehir bulunuyordu. Grekçede Efendi anlamına gelen Kiriş kenti, Roma, Bizans ve Selçuklu dönemlerinde önemli bir yerleşim yeri idi.

Kiriş Kalesi yüksek bir tepe üzerinde çevreye hakim bir yerde kurulmuştur. Günümüze kalıntıları gelebilen bu kalenin içerisinde ev kalıntıları, Bizans dönemine ait kilise ve sarnıçlar bulunmaktadır. Ayrıca çevresinde yeterli bir araştırma yapılmamakla beraber, tiyatro, su yolları gibi yapı kalıntılarının yanı sıra, cami ve türbe gibi yapı kalıntıları da bulunmaktadır.