Karaman Kaya Mezarları


Gökçeseki Kaya Mezarları (Ermenek)

Karaman Ermenek ilçesinde Göksu Irmağı’nın kuzey ve güneyindeki dik yamaçlarda, kireç taşı içerisine oyulmuş mezarlar bulunmaktadır. Çok sayıdaki bu mezarlar Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine aittir.

Kayalara oyularak yapılmış olan bu mezarlar üç ayrı grup halindedir. Bunlardan birinci grup tek odalı, dikdörtgen planlı olup, üzerleri yuvarlak tonoz şeklindedir. İkinci grup mezarlar bazen tek, bazen de çok odalı olup, dikdörtgen veya kare planlıdırlar. Bu mezarların üzerleri düz bir tavan şeklindedir. Üçüncü grup mezarlar arazide bulunan iri blok kayaların oyulması ile oluşturulmuş, üzerlerine aslan heykelleri yapılmıştır.

Bu mezarlardan ilk iki grupta kaya yüzeylerinin düzeltilmesi ile setler yapılmış ve bunların üzerine de ölüler yatırılmıştır. Mezarların hemen hepsinin girişinde kitabeler, mezar sahiplerinin kabartmaları kayalara oyularak yapılmıştır. Bunların yanı sıra aslan heykellerine geniş yer verilmiştir.

Karaman Mağaraları


Manazan Mağaraları (Merkez)
Karaman’ın doğusunda İbrala Suyu’nun vadisinde, iki yanı yüksek boğaza hakim bir kaya kitlesinde Manazan Mağaraları bulunmaktadır. Karaman’a 40 km. uzaklıkta, Yeşildere ile Taşkale arasındaki vadinin kuzey yamaçlarında bulunan bu mağaralar killi kireç taşı içerisine oyulmuş beş katlı ve günümüzde insanların yaşadığı meskenlerdir.

Yüksek yamacın tepesinde, kayalarda yüzlerce delik görülmektedir. Bu dağ kitlesinin içerisine oyulan yerleşim ilk defa Bizans çağında başlamıştır. Bunu belgeleyen kayalar içerisindeki bir şapeldir. Ayrıca ufalanan ve yamaçlardan aşağıya dökülen taş parçaları arasında da çok sayıda fosil izlerine rastlanmaktadır. Mağara yerleşimlerinin ön cepheleri yıkıldığından bunların ayrı bir girişi yoktur.
Meskenlerin bütün kısımları birbirleri ile olan bağlantıları beş kat arasındaki iniş ve çıkışlar dağ kitlesinin oyulması ile meydana getirilmiştir. Bazılarında her katın ortasında geniş ve uzun bir salon görünümünde bir sofa bulunmaktadır. Bu sofanın kenarlarında açılmış pencerelerden içeriye ışık ve hava girmektedir. Ortadaki salonun yanlarına kaya kitlelerinden oyulmuş odalar yapılmıştır. Bu odaların her birinin ayrı sofaya açılan kapıları ve bir de penceresi vardır. Bazı odaların tabanlarında yine kaya kitlesine oyulmuş mezarlar görülmektedir. Katlar arasında kaya kitlesine dik olarak oyulmuş bir kuyu bulunmaktadır. Bu kuyunun duvarlarına bir kattan diğerine çıkmak isteyenler için el ve ayaklarını koyacakları yuvalar açılmıştır. Bunların genişliği 1 m. kadar olup, bu kuyuyu kullananlar inip çıkarlarken sırtlarını duvara dayamaktadırlar.

Bu mağara evlerinin yazları serin, kışları da ısıtmaya gereksinim göstermemektedir. Aynı zamanda da dışarıdan gelebilecek hücumlara karşı da korunaklıdırlar.


Gödet (Güldere) Mağaraları (Merkez)

Karaman’ın güneydoğusunda il merkezine 45 km. uzaklıktaki Güldere (Gödet) Köyü’nde, Manazan’da olduğu gibi apartman şeklinde mağaralar bulunmaktadır. Buradaki büyük mağaranın önü yıkıldığından ötürü katlar açık bir şekilde dışarıdan görülmektedir. Mağara 7-8 kat halindedir. Ancak burada Manazan’da olduğu gibi bir kilise bulunmamaktadır. katlar arasındaki iniş ve çıkışlar bacalarda ve buraya açılan el ve ayak çukurlarından sağlanmaktadır. Buradaki evlerin bir kısmı kayalara oyulmuş mağaralara bitişiktir.

Bu tür mağaraların benzerlerine aynı bölgedeki Paşabağı ve Gökçe Köyü’nde de rastlanmaktadır.


İncesu Mağarası (Merkez)

Karaman, Taşkale’nin 9 km. güneyinde, İncesu Deresi’nin dağlık yamacında bulunan bu mağara, yatay gelişmiş kuru bir fosil mağarasıdır. İçerisinde mevsimlik oluşan küçük göletler bulunmaktadır. Mağara 1.derece doğal sit alanı olarak tescil edilmiştir.

Mağa 1.356 m. uzunluğunda olup, İncesu Deresi’ne açılan ağzı oldukça dar olup, buradan 5-10 m. genişliğinde, 4-6 m. yüksekliğinde mağaranın içerisine girilmektedir. Mağaranın içerisinde kayalar ve molozların yanı sıra yer yer sarkıt, dikit ve damlataş sütunları da bulunmaktadır. Mağaranın ısısı 11-12 C, nem oranı da %75-85 arasındadır.


Aşarini Mağarası (Merkez)

Karaman Taşkale’de, İncesu mağarası’nın 350 m. güneyinde bulunan Aşarini Mağarası 750 m. uzunluğundadır. Girişten itibaren iki kol halinde devam etmektedir. 1.Derece doğal sit alanı olarak tescil edilen bu mağaranın astım, bronşit gibi solunum yolu hastalıklarının tedavisine iyi geldiği söylenmektedir. Ayrıca mağara içerisinde yarasalar yaşamaktadır.


Hışlayık Mağarası (Ayrancı)

Karaman Ayrancı ilçesinde bulunan Hışlayık Mağarası’na 26 m. uzunluğunda dikey bir bacadan girilmektedir. Aynı zamanda buradaki yer altı nehrine de ulaşılmaktadır. Mağara içerisinde bir süre akan nehir sonra kaybolmaktadır.


Maraspoli (Meraspolis-Maraspulla) Mağarası (Ermenek)

Karaman Ermenek ilçesinin kuzeyindeki dağların kaya blokları altındaki suların kayaları oyması ile oluşmuş büyük bir mağaradır. Meraspoli Mağarası dünyanın en büyük yer altı mağaraları ve yer altı nehirlerinden birisini bünyesinde barındırmaktadır. Bu mağarayı ve yer altı suyunu Dr.Jeolog Temuçin Aygen ve arkadaşları tarafından ortaya çıkarılmıştır. Meraspoli Mağarası bölme ve katlardan meydana gelmiştir.

Eski çağlarda yerleşim yeri, sığınak ve zindan olarak kullanılan mağaranın içerisinde irili ufaklı sarkıt ve dikitler bulunmaktadır. Mağaranın iki ayrı yönden girişi vardır. Bunlardan bir tanesi insanlar tarafından açılmış, diğeri de Ermenek Belediyesi’nce ilçeye su sağlamak amacı ile açılmıştır. Genişliği 40-45 cm. olan bir delikten mağaranın içerisine inilmektedir. Burada 8-10 ayaklı basit ve dar bir merdiven bulunmaktadır. Bu girişten sonra uzun bir koridor, ardından çevreye dağılan dehlizler bulunmaktadır. Bu dehlizlerden bir tanesi de yer altı suyuna ulaşmaktadır.

Mağaranın ikinci girişi Başpınar Mahallesi, Cuma Mevkii’nde olup, 193 m. uzunluğundaki bir galeri ile yer altı nehrine ulaşılmaktadır. Aynı zamanda burada 200 m. yüksekliğinde bir de yer altı şelalesi bulunmaktadır.

Mağarada bulunan yer altı suyu kentin ve çevre kasabaların içme suyu ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Ermenek ve çevresine elektrik sağlayan hidroelektrik santralini çalıştıran su da bu mağaradan çıkmaktadır.