Bugün Dünya Kadınlar Günü.
Konuyla ilgili medyada çok sayıda haber ve yorum çıktı. Çıkmaya da devam ediyor.
Bunlar arasında belki de en ilginci, Kazakistan nüfusunun yüzde 70’inin kadınlardan oluştuğu haberiydi. Demografik dengenin bozulması bir ülkenin başına gelebilecek en büyük felaketlerden biridir. Düzelmesi asırlar alabilir.
Bu haberle eş zamanlı olarak ilginç bir başka haber daha yansıdı medyaya.
Bazı televizyon kanallarının 20 ve 21 Ocak tarihli ana haber bültenlerinde, Moğolistan'ın nüfusunun giderek azaldığı ve 6 kadına 1 erkek düştüğü, bunun için de ''Türkiye'den 20 bin erkek istendiği'' yönünde haberlere yer verilmişti.
Bu haber üzerine, Moğol Öğrenci Birliği Başkanlığı tarafından RTÜK'e şikayet dilekçesi iletildi. Dilekçede, Birleşmiş Milletler verilerine dayanılarak, kadın nüfusun erkek nüfusa oranının 100'e 99.4 olduğu resmi belgelerle izah edildi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu gelişmeler üzerine, doğru olmayan bu haberi ekrana taşıyan kanallara ceza yağdırdı.
Nüfus konusu liseli yıllardan bu yana özel ilgi alanım. 19 sene önce Zaman gazetesinde, “Nüfus Açısından Dünyanın Geleceği” başlıklı 3 gün süren kapsamlı bir yazı dizisi kaleme almıştım. Nüfus açısından bir ülkenin geleceği, o milletin geleceğini de tayin eder.
Yaşlı nüfusun hayattan beklentileri azalır. Tüketim açısından hedef kitle olma özelliklerini büyük ölçüde yitirirler. Bu durum piyasaları olumsuz etkiler. Başta Yunanistan olmak üzere Avrupa’da piyasanın daralmasında ve büyümenin durmasında giderek yaşlanan nüfusun büyük payı olduğu konunun uzmanlarınca ifade edilmektedir.
16 milyon nüfusu bulunan Kazakistan’da kadın nüfusu yaklaşık 11 milyon. Kazak uzmanlar, “Kamuda çalışanların yüzde 65’inin kadınlardan oluştuğunu, bunun farklı sıkıntılara neden olduğunu” ifade ediyorlar.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, dünya nüfusundaki artış 21. yüzyılın ortalarında 9 milyara ulaştıktan sonra duracak ve azalmaya başlayacak. Nüfusun 2075 yılında 500 milyon azalması bekleniyor. BM Nüfus Bölümünün tahminlerine göre, Afrika'da artış böyle giderse 2050 yılında nüfusu ikiye katlanarak 2 milyara çıkacak. Batılıları endişenlendiren bir nokta da, siyahların sayısının beyazları aşması.
BM yetkilileri, mevcut verilere göre, gelecek 40 yılda Afrika'nın nüfusunun dünyanın diğer bölgelerinden daha hızlı artacağını ve 2050 yılda nüfusun büyük olasılıkla iki katına çıkacağını öngörüyorlar. Çin ve Hindistan'daki yüksek nüfusa rağmen, Afrika'daki nüfus artışı Asya ile karşılaştırıldığında çok daha fazla.
Ülkemizde durum...
Ülkemizde son demokrafik veriler içaçıcı değil.
15 yaşın altındaki nüfusun toplam nüfus içindeki payı yüzde 27’ye düştü. 65 yaş ve üzeri nüfusun payı ise yüzde 7’ye yükseldi. Türkiye nüfusunun ortalaması 26.5’e yükseldi.
Son 15 yılda Türkiye’deki ortalama hanehalkı büyüklüğü 4.5 kişiden 3.9 kişiye düştü. Kentsel alanlarda 3.8 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğü, kırsal alanlarda ise 4.2 kişi.
Eğitim verileri açısından kadın aleyhine eşitsizlik sürüyor. Kadınların yüzde 33’ünün ya hiç okula gitmediği ya da ilkokulu bile bitirmediği görülüyor. Bu değer erkekler için yüzde 20. Kadınların beşte biri, erkeklerin ise dörtte biri lise ve üzeri eğitime sahip. Kadınlar ve erkekler arasındaki eğitim düzeyi farklılıkları halen devam etmesine karşın, sevindirici olan husus, bu farklılık genç kuşaklarda azalma eğiliminde.
Evlenme yaşı yükseliyor...
Türkiye’de 25-49 yaş grubundaki kadınlar için ortalama evlenme yaşı 21. Son yirmi yıl içinde ilk evlenme yaşı 3 yıllık bir artış gösterdi. 15-19 yaş grubundaki kadınların sadece 10’u evli.
Evlenme yaşının gecikmesine bağlı olarak doğurganlık düzeyi de azalmaya devam ediyor. Türkiye’de doğurganlık düzeyi kadın başına ortalama 2.2 doğuma kadar düştü. Doğurganlık seviyesi son 20 yılda yaklaşık üçte bir oranında azaldı. Doğurganlık düzeyinde bölgesel farklılık devam ediyor. Kadın başına ortalama çocuk sayısı Batı Anadolu’da 1.7 çocuk iken, Doğu Anadolu’da 3.3 çocuktur. Önümüzdeki 20-30 yılda ülkemizdeki demokrafik yapıyı (göç vb.) farklı parametreler açısından etkileyecek yeni bir sosyal olgu bu durum.
Başbakan Erdoğan ülkenin gelecek projeksiyonları açısından 3 çocuk talebinde haklı. Buna karşı çıkmak ve ti’ye almak, ülkenin geleceğini öngörememek olur.
Soru önergesine bakınız?
Meselenin ne kadar ciddi olduğunu şuradan da anlayabiliriz.
Avrupa Parlamentosu (AP) Üyesi Philip Claeys, AP Başkanlığı'na verdiği yazılı soru önergesinde, "Türk Başbakanı Sayın Erdoğan kendi açıkladığı Osmanlı İmparatorluğu'nu yeniden canlandırma emeliyle aynı yönde son olarak her ailenin en az üç çocuk sahibi olması için çağrıda bulunmuştur. Bu Türkiye'nin durumunun güçlenmesini sağlayacaktır. Türkiye'nin nüfusunun her yıl yaklaşık 1 milyon arttığı, fakat bunun Sayın Erdoğan için yeterli olmadığı açıktır. Komisyon Başbakan'ın bu sözlerini Türk hükümetiyle görüşmüş müdür?" diye sormuştu.
Şimdi lütfen üşenmeden soru önergesini bir daha okur musunuz?
Adamların korkusu ne bakar mısınız?
İnsan bazen, inadına diyesi geliyor...J
Nüfus meselesi ciddiye alınmalıdır. Kazakistan nüfusu S.O.S veriyor. Bu dost ülkeyi bu hale getiren etmenler neler oldu acaba?
Not: Dilimizde sıkça kullanılan S.OS. nedir. (‘Canımızı kurtarın’ anlamında İngilizce kısaltma. S[ave] O[ur] ) S[ouls]'ın sözcüklerinin kısaltması.)
Prof. Dr. Osman ÖZSOY