Hiroşi Yamauçi (1927 - .... )


Japon girişimci Yamauçi, Nintendo adlı oyun kâğıdı fabrikasını dünya çapında başta gelen video üreticisine dönüştürdü.

Kyoto'da dünyaya gelen Yamauçi iskambil kâğıdı üreticisi bir ailenin oğludur. Beş yaşındayken, babası karısıyla çocuklarını terk etti ve Hiroşi anneannesiyle dedesi tarafından büyütüldü. Kyoto'da liseyi bitirdikten sonra Yamauçi savaş boyunca bir silah fabrikasında çalıştı. Savaştan sonra Waseda'da hukuk okudu ve tanınmış bir Samurai ailesinden gelen Miçiko Inaba ile evlendi. Bu evliliğin oluşabilmesi için çöpçatanlık yapmış olan Yamauçi'nin dedesi 1948'de bir beyin kanaması geçirince, Nintendo adlı oyun kâğıdı fabrikasının yönetimini torununa devretti.

Şirkette çok sıkı bir yeni örgütlenmeye giden Yamauçi, yönetici personelin hemen hepsine yol verdi. Şirketin adını 1951'de NintendoKaruta (Nintendo Oyun Kâğıtları) olarak değiştiren genç Yamauçi, birkaç yere dağılmış olan üretimi bir araya getirerek modernize etti ve firmanın merkezini yeniledi. Yamauçi, oyun kâğıtlarının arka yüzlerine popüler Disney figürlerini basabilmek için Disney Corporation ile bir sözleşme imzalamakla, bir Amerikan şirketiyle lisans antlaşması yapan ilk Japon oyuncak üreticisi oldu.

Bunun ardından Yamauçi, firmasına yeni iş alanları açabilmek için yaptığı çok sayıda girişimde başarılı olamadı. Firmasını anonim şirkete çevirmekle gerekli parayı sağladı. Ne var ki, bir kişilik porsiyonlu instant (kolay pişen) pirinç, tıpkı bir taksi işletmesi ve odaları saat hesabıyla kiralanan bir aşk oteli gibi, tüketicilerin ilgisini çekemedi.

Yamauçi 60'lı yılların sonunda yalnız eğlence sektörüne yoğunlaştı. 1970'te "Ultra El" adı altında çıkardığı, kolun bir tür kıskaçlı uzantısı olan ilk ürününden (tanesi 6 dolara) 1.2 milyon adet satıldı. "Ultraskop" adlı periskop'a benzer, köşenin ötesine bakılabilen bir aleti, ışınla çalışan, solar hücrelerin hedef tahtası görevini gördükleri ışınlı bir tüfekten oluşan ilk elektronik oyunu izledi. Bu aletin geliştirilmiş versiyonunu Yamauçi piyasada satmayarak, Kyoto'da açtığı ve başkalarının da izlediği lazerli bir güvercin vurma standında oynayan insanlara kullandırdı.

Atış yerleriyle ulaştığı başarıya karşın Yamauçi, Nintendo'yu dünya çapında üne kavuşturacak olan ürünün arayışı içindeydi. 70'li yılların ortasında ABD'de ilk video oyunları piyasaya çıkınca, Japon girişimci Yamauçi, yaklaşık olarak 1 milyon adet satabildiği Renkli TV 6 Oyunu için bir lisans satın aldı. Ne var ki, bu aletlerin kullanışsız büyüklüğü Yamauçi'yi rahatsız ettiği için, teknisyenlerinden bir cep hesap makinesi büyüklüğünde olan elektronik bir oyun aleti geliştirmelerini istedi. Bunun sonucu olarak 1983'te adını "family" (aile) ve "computer" sözcüklerinin birleştirilmesinden alan "Famicom" adlı tuşsuz video oyun aleti ortaya çıktı. Birkaç işlev zorluğundan sonra, bu alet tüm rakipleri video oyun sektöründen çekilmeye zorlayan emsalsiz bir başarı kaydetti. Yamauçi ortaya çıkmadan önce video oyunları işi"öldü" kabul edilen ABD'de bile Nintendo 1986' da bu aletten 2 milyonu aşkın adet satabildi.

Yamauçi 1984'te araştırma ve geliştirme bölümünün de yöneticiliğini üstlendi. Sürekli ve direkt rekabet halinde yeni video oyunları geliştiren programcı ve mühendislerden gruplar oluşturdu. Her ne kadar Yamauçi hiçbir zaman video ile oynamadığını itiraf ettiyse de, Nintendo'nun hangi oyunları çıkartacağına yalnız kendisi karar veriyordu. Bunu yaparken yalnız şansı yardım etmedi, bu konuda müthiş bir sezgisi de vardı. 1984 yılı geçmeden yeni bir çığır açtı. Mühendislerinden Sigeru Miyamoto daha 1980/81 sıralarında Nintendo'nun ilk başarılı oyunu olan "Donkey Kong" (Maymun Kong) için montör tulumu giymiş, küçük yumru burunlu bir cüce olan Mario'yu icat etmişti. Bundan üç yıl sonra Mario'nun yanına yardımcısı Luigi'yi koyup "Super Mario World" adlı, hedefine yönelik bir reklam kampanyası sayesinde, oyunlarda görülmemiş bir artışa neden olan oyunu yarattı.

Yamauçi 1989'da kendi şirketlerinin yeni oyunlarını büyük bir masrafla tanıtan ve yakında piyasaya çıkacaklarını bildiren kendi Nintendo dergisini yayınladı. Renkli bir dergiyle halkla ilişkiler broşürü arası bir karışım olan bu yayının yararı müşterileri Nintendo'ya bağlamasında yatıyordu. Bu ürünlerle ilgili eleştiriler hiç duyulmadı. Nintendo 1991'e kadar sekiz Mario oyunundan yaklaşık olarak 70 milyon adet sattı. Sadece 1.000'e yakın çalışanı bulunan şirketin cirosu 86 milyon dolardan (1987) 1 milyar doların üzerine çıktı (1991)