Gaziantep Kilise ve Sinagogları


Kendirli Kilisesi (Merkez)

Gaziantep il merkezine, Atatürk Bulvarı üzerinde, Öğretmenevi’nin bitişiğinde olan bu kilise Gaziantepli Katolik Ermeniler tarafından, Fransa Kralı III.Napolyon, Fransız misyonerleri ve Katoliklerin maddi desteği ile 1860 yılında yapılmıştır. Bu kilise 1898 yılında yıkılmış ve yerine bugünkü kilise yapılmış ve 1900 yılında ibadete açılmıştır.

Kilisenin planı Roma’daki St.Fransua Kilisesi’nden örnek alınarak yapılmış ve plan Vatikan’daki Papalık Makamı’na onaylattırılmıştır.

Geniş bir avlu içerisinde siyah kesme taştan temeller üzerine beyaz kesme taştan yapılmıştır. Ayrıca kilisenin tabanı kırmızı ve beyaz taşlarla satranç tahtası şeklinde döşenmiştir. Üç basamaklı bir merdivenle içerisine girilen kilisenin ibadet mekanı çapraz tonozludur. İnce uzun bir yapısı olan kilisenin üzeri kırma çatı ile örtülüdür.

Günümüzde Gaziantep’te Ermeni cemaati kalmadığından kilise işlevini yitirmiş, bitişiğindeki Öğretmenevi’nin lokali olarak kullanılmaktadır. Bu arada ana mekan betonarme bir duvarla ikiye bölünmüş ve kilisenin içi değiştirilmiştir.


Fevkani Kilisesi (Nizip)

Gaziantep Nizip ilçesi, Şıhlar Mahallesi’nde bulunan bu kilisenin yapım tarihi bilinmemektedir. Bu konuda kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmadığı gibi kitabesi de yoktur. Yapı tarzından XI.-XII.yüzyıllarda Bizans döneminde yapıldığı sanılmaktadır.

Moloz taştan, dikdörtgen planlı olan kilisenin apsidi yarım yuvarlak olarak dışa çıkıntılıdır. İçerisindeki bezeme ve Aziz tasvirleri günümüze gelememiştir. Kilise işlevini yitirdikten sonra bir süre han olarak kullanılan yapı günümüzde depo olarak kullanılmaktadır.







Sinagog (Havra) (Merkez)

Gaziantep Düğmeci Mahallesi’nde bulunan Sinagog 1886 yılında yapılmıştır.

Moloz taştan dikdörtgen planlı olarak yapılan sinagogun üst örtüsünün kırma çatılı olduğu sanılmaktadır. Günümüze harap bir durumda gelebilmiştir. Bugün kullanılamayacak durumdaki yapının çatı kalıntıları, yan duvarları ve ibadet mekanındaki orta kemerlerinden bazıları ayaktadır.