enerji akışı nedir


Enerji Akışı

1. Güneş ekosistemlerin tek enerji kaynağıdır.
2. Güneş enerjisi üreticiler tarafından tutulur fotosentez yolu ile kimyasal enerjiye çevrilir.
3. Otçullar, bitkilerden aldıkları enerjiyi bünyelerine alarak yaşamsal faaliyetlerini sürdürürler.
4. Etçiller de otçulları yiyerek depo ettikleri enerjiyi kendi bünyelerine alırlar.
5. Ekosistemlerde enerjinin önemli bir kısmı ayrıştırıcılar tarafından kullanılır.
Madde Döngüleri

Güneş, ekosistemlere enerji sağlar, ancak yaşam için ihtiyaç duyulan su ve diğer kimyasal maddelerin kaynağı dünya’dır. Bundan dolayı yaşamın sürdürülebilmesi için bu maddelerin atmosfer, hidrosfer, litosfer ve biyosfer arasında bir döngü oluşturmasına bağlıdır.
Madde döngüsü, inorganik maddelerin, sürekli olarak cansız ortamdan alınıp canlı unsurlar arasında aktarıldıktan sonra tekrar cansız ortama verilmesi şeklinde çalışır.
Ekosistemlerde madde varlığı sınırlıdır, yerine konmadığı takdirde hızla tükenir.
Canlılar arasında enerji akışı besin zincirleriyle sağlanır. Güneşten gelen enerji, yaşayan sistemlere bitkilerin ve bazı bakterilerin yaptığı fotosentez sonucu girer. Güneş ışığının %4'ü bitkiler tarafından yakalanır ve yakalanan enerjinin yarıdan fazlası solunumda kullanılır. Solunumda kullanılan enerji ısı olarak kaybedilir. Bu nedenle, diğer organizmalar tarafından kullanılamaz. Kalan yarısı da bitki dokularına dönüştürülür. Bitki dokularındaki enerjiye doğrudan ulaşabilen iki çeşit organizma bulunur. Bunlar canlı bitki üzerinden beslenen otçullar ve ölü bitkilerle beslenen ayrıştırıcılardır. Çoğu ekosistemde, enerjinin önemli bir kısmı ayrıştırıcılar tarafından alınır. Örneğin, bir otlakta bitkilerdeki enerjinin yalnızca %10'u otlayan hayvanlar tarafından alınır. Bitki enerjisinin büyük kısmını alan ayrıştırıcılar, otçulların vücut kütlesindeki enerjinin de bir kısmı alırlar. Ayrıştırıcılar, bu enerjinin yarıdan fazlasını bakım için kullanır. Geri kalansa, toprak organik maddesinde depolanır ya da ayrıştırıcılarla beslenen organizmalar tarafından alınır. Yani, çoğu ekosistemde, üreticiler tarafından yakalanan ve dokulara dönüştürülen enerjinin önemli bir kısmı otçullar ve daha yüksekteki beslenme düzeyleri tarafından değil, ayrıştırıcılar tarafından alınır. Sonuç olarak, bitkiler tarafından yakalanan enerjinin tümü dönüştürülür ve bir kısmı ısı olarak kaybedilir. Ekosistemde enerji akışı tek yönlüdür. Aşağıdaki şekilde, bir detritus besin zincirindeki enerji akışını görebilirsiniz. Oklar, enerjinin akış yönünü gösterir.