Coğrafya keşifleri.
COGRAFI KESIFLER Orta Çagin sonuna kadar Avrupalilare,dünyanin pek az yerini taniyorlardi.Cografya bilgisinin artmasi ve gemicilikteki gelismeler sonucu açik denizlere çikan Avrupalilar,yeni kitalar ve ülkeler kesfetmeye basladilar.Iste Avrupalilarin 15.yüzyilin sonunda baslatip 16.yüzyil boyunca da devam ettirdikleri yeni yerler bulma girisimlerine Çografi Kesifler denir. Kesiflerin Nedenleri: Kesiflerin nedenleri arasinda,dogu ülkeleriyle dogrudan ticare yapmak için yeni yollarin aranmasi basta gelir.Orta Çagda Dogudan gelen ipek,baharat,altin,elmas,inci gibi degerli mallar,Avrupaya iki önemli yoldan ulasiyordu.Bu yollardan birincisi,Çinden baslayip Karadeniz kiyilarina ulasan Ipek Yoluydu.Bu yol Türklerin elindeydi.Ikinci yol olan Baharat Yolu ise Hindistandan basliyor,bir kolu Basra Körfezi ne ulasiyor,digerkolu ise Misir ve Suriye limanlarinda sona eriyordu.Türk ve Müslüman tüccarlarin bu yollari izleyerek Hindistan ve Çinden getirdigi mallar,Venedik ve Cenevizliler tarafindan Avrupaya ulastiriyorlardu.Bu ticaret sayesinde dogu ülkeleri oldukça zenginlesmisti.Ancak bu mallar birkaç el degistirdigi için Avrupada çok pahaliya satiliyordu. Avrupalilar,dogu ülkelerinin içinde bulundugu zenginlik ve bolluk hakkinda abartili bilgiler edinmistir. Özellikle, Venedikli gezgin Marko Polo nun esarinde okuduklari hikayeler, Avrupalilarda dogu ülkelerine karsi büyük ilgi ve merak uyandirmistir. Orta Çagda Avrupalilarin dünya hakkindaki bilgileri çok azdi. Avrupalilar, Haçli seferleri sirasinda Müslümanlarin cografya bilgisinden yararlandilar ve dünyanin yuvarlakoldugunu ögrendiler.Bunu sonucunda var olan haritalari gelistirip daha dogru haritalar yaptilar. Pusula kullaniminin yayginlasmasi , gemicilerin deniz ve okyanuslara güvenle açilmalarini sagladi. Gemicilik tekniginin ilerlemesi ile 15. yüzyildan itibaren açik denizlere dayanikli ve büyük gemiler yapildi. Bu da kesiflerin baslamasinda önemli bir etken oldu. KESIFLERIN SONUÇLARI Cografi kesiflerin dünya tarihinde çok önemi, sosyal , siyasi ve ekonomik sonuçlari oldu. Bulunan yeni ticaret yollari nedeniyle Akdeniz limanlari, Ipek ve Baharat yollari eski önemini kaybetti.Atlas Okyanusu kiyisindaki bazi limanlar hizla gelisti ve büyük birer ticaret merkezi haline geldi. Cografi kesifler sonuçu, Amerikada bir çok eski uygarligin oldugu ögrenildi. Kesfedilen yerlerden bol miktarda altin ve gümüs gibi degerli madenler ile çesitli ham maddeler Avrupaya tasindi. Ticaretle ugrasan burjuva sinifi zenginlesti ve güç kazandi. Burjuvalar , soylularin topraklarini satin almaya basladilar. Böylece , soylular eski güçlerini ve ayricaliklarini kaybettiler. Avrupali devletler kesfettikleri yerleri egemenliklerine alarak sömürge imparatorluklarini kurdular. Kesif seferleri düzenlenen ülkelerin kaynaklarindan yararlanan Avrupanin denizci ülkeleri kisa sürede zenginlesti. Zenginlesen ailelerin , kültür ve sanat hareketlerini desteklemeleri rönesansin baslamasinda etkili oldu. Yeni dünyaya özgü bazi ürünler (tütün ,patates, domates, seker kamisi, vanilya, kakao vb.) Avrupaya ve oradanda dünyanin diger bölgelerine yayildi. Kesfedilen ülkelerde Hristiyanlik dini yayildi. Ancak Avrupada da kiliseye ve din adamlarina olan güven azaldi. Çünkü kilise ve din adamlari, dünyanin düz oldugu vb. birçok yanlis bilgiyi savunmuslardi. Basta Amerikaya olmak üzere, kesfedilen yerlere Avrupadan yogun göçler oldu. Bu göçler sonuçunda Avrupa kültür ve uygarligi daha genis bir alana yayildi. COGRAFYANIN TARIHÇESI VE GELISMESI ILK COGRAFYACILAR Cografya en eski bilim dallarindan biri sayilir. Ilk çografyacilar eski Yunanistanda ortaya çikmislar, o çagda çografyaya doga tarihi yada doga felsefesi denilmistir. Gerçektende ,Miletoslu Thales ve Heredotus gibi eski Yunan cografyacilarinin çogu , aslinda birer tarihçi ve felsefecidir. Cografyayla ilgili yapitlarida daha çok çevrelerineiliskin bilgileri içerir.
|
10-02-2010, 19:39
Normal
