COĞRAFYA’NIN KONUSU VE BÖLÜMLERİ



Coğrafya: Yeryüzünü veya bir parçasını doğal ve beşeri özellikleriyle tanıtan, bu özellikleri belirleyen olayların oluş, dağılış ve sonuçlarını ortaya koyan, insanlarla olan karşılıklı ilişkilerini açıklayan bilimdir.

Coğrafya’nın dayandığı ilkeler arasında dağılış, ilgi, açıklama ilkeleriyle gözlem, betim, karşılaştırma, çözme yolları başta gelir.



COĞRAFYA’NIN BÖLÜMLERİ



Coğrafya konuların işlenmesi bakımından birbirinden farklı ama birbirini bütünleyen iki ana bölümde toplanmıştır.



I. GENEL COĞRAFYA

Yeryüzünün özelliğini belirleyen doğal ve beşeri olayları bütün dünya üzerinde ya da belli bir alanda ayrı ayrı inceler. Örneklersek: Dünya üzerinde sıcaklığın, yağışların dağılışı, nerelerde hangi iklim tiplerinin görüldüğü, yüzey şekillerinin oluşumu, dünya üzerinde nüfusun dağılışı, insanların çeşitli ekonomik faaliyetleri birer Genel Coğrafya konusudur. Genel Coğrafya inceleme konularının özelliğine göre şu bölümlere ayrılır.



a) Fiziki Coğrafya; Yeryüzündeki doğal olayları inceler.



- Matematik Coğrafya: Yer’in şeklini boyutlarını ve hareketlerini inceler.

- Klimatoloji: Atmosferi ve iklim elemanlarını inceler.

- Sular Coğrafyası (Hidroğrafya): Yerüstün-deki ve altındaki suları inceler.

- Jeoformoloji: Yerşekillerini ve oluşumlarını inceler.

- Biocoğrafya: İnsan hariç bütün canlıları inceler.

b) Beşeri Coğrafya: İnsanın yerleştiği yeryüzünde yeryüzü ile olan ilişkilerini, yeryüzünde yaptığı değişiklikleri ve bunlarla ilgili çeşitli olayları inceler. Nüfus Coğrafyası, Yerleşme Coğrafyası, Siyasi Coğrafya, Sağlık Coğrafyası vs. başlıca konularıdır.



c) Ekonomik Coğrafya: Ekonomik olayların yeryüzünde bir ülkede, bir bölgede dağılışını, bunlarla diğer coğrafi olayların karşılıklı ilişkisini inceler.



III.ÜLKELER COĞRAFYASI (YEREL COĞRAFYA):



Coğrafi olayların tümünü yeryüzünün belli bir bölümüyle sınırlı olarak ele alır ve inceler. Kıta coğrafyası, Bölge - Yöre coğrafyası gibi.



DÜNYAMIZ ve EVREN



Evren: İçinde milyarlarca gökcisminin bulundu-ğu sonsuzluk ve onun içindeki varlıklar bütünü-dür. Evren içerisindeki cisimlerin başlıcaları şunlardır.

Yıldız: Sahip oldukları enerji ile çevresine ısı ve ışık veren gök cisimleridir. Güneş bir yıldızdır.

Gezegen: Bağlı olduğu yıldız ve kendi ekseni etrafında dönen, ısı ve ışık saçmayıp bağlı olduğu yıldızdan aldıkları ışıkları yansıtan gök cisimleridir. Dünya, Merkür.

Uydu: Gezegenlerden küçük onların çevresinde dönen gökcisimleridir. Ay.

Nebula: Evrendeki kızgın gaz ve toz bulutlarıdır. Andromeda.

Meteor: Atmosfere girince ateş külçesi duru-muna dönüşen Evrendeki başıboş dolaşan kayaçlardır.

Galaksi: Birden fazla yıldız sisteminin oluştur-duğu büyük sistemlerdir. Güneş sisteminin yer aldığı Samanyolu Galaksisi.

Yıldız Sistemi: Bir yıldız ve onun çekim gücünün etkisi altındaki gezegenler ve diğer gökci-simlerinden oluşan sistemlerdir. Güneş sistemi.

Güneş Sistemi: Güneş’in çekim gücü etki-sindeki 9 gezegen, uyduları ve diğer gökcisim-lerinin oluşturduğu bir sistemdir. Güneş sisteminde yer alan gezegenlerin uzaklık ve büyüklük sıralanışı şöyledir.