Önümüzdeki yüzyılda ticari kullanımı artacak yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizde de geliştirilebilmesi ve kullanımına ilişkin çalışmalar, her türlü kaynak ve imkan kullanılarak hızlandırılmalıdır.

Yenilenebilir enerji kaynaklan alanında ulusal teknoloji oluşturmaya yönelik Ar-Ge çalışmaları geliştirilmeli ve desteklenmelidir.

Türkiye’de genel enerji planlamasına bağlı olarak Yenilenebilir Enerji Kaynakları Master

Planı yapılmalı ve bu plan ile ortaya konulacak özendirmelerle yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmada saptanacak hedeflere ulaşılmaya çalışılmalıdır.

? Türkiye’de yenilenebilir kaynakların prodüktif bir biçimde değerlendirilmeleri özel sektör yatırımları ile gerçekleşebileceğinden, özel sektörü bu alana çekecek özendirmeler (yatırım*lara sübvansiyon, düşük faizli kredi, vergi iadesi ve vergi muafiyeti) düzenlenmeli ve uygulamaya konulmalıdır.

? Yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları (özellikle jeotermal, güneş, rüzgar ve biyokütle enerjileri ile ilgili teknolojiler ve yeraltında doğal ısı depolama teknolojsi) uygulamaları, yalnızca sistem ve enerji üreticileri açısından değil, kullanıcılar ve son tüketiciler açısından da özendirmelerle desteklenmelidir.

Büyük hidrolik kaynaklar üzerinde yerli ve yabancı özel sermaye ile santral kurmanın önünde, bu kaynağın Anayasa’nın 168. maddesinde geçen tabii servet (doğal zenginlik) sayılması nedeni ile imtiyaz hukukundan kaynaklanan ve Anayasa’nın 155. maddesi ile Danıştay dene*timi getiren engel vardır. Aynı engel, yine tabii servet olarak nitelendirildiğinden jeotermal enerji için de varsayılmaktadır. Uygulanması benimsenen Yap-İşlet-Devret (BOT) ve/veya Yap-İşlet (BO) modellerinin geçerlilik kazanması için bu tür yasal engellerin kaldırılması özel sektör yatırımlarının önünün açılması gerekmektedir.

? Yap-işlet (BO) modeli kapsamında yenilenebilir enerji kaynakları ile çalışan elektrik üretim tesislerinin kurulması ve işletilmesi ile enerji satışının düzenlenmesi hakkında bir kanun tasarısı ETKB tarafından hazırlanarak ilgili kuruluşların görüşleri alınmaya başlanmıştır. Söz konusu tasan hidroelektrik ve jeotermal enerji dışında kalan rüzgar, güneş, dalga, gel-git, çöp, çöpgazı, biyogaz vb. yenilenebilir enerji kaynaklarını içermektedir. Ancak, kapsamının geliştirilmesi gerekmektedir.

BO yasa tasansı kapsamına hidrolik enerji ve jeotermal enerji tabii servet kavramı ile değerlendirildiklerinden alınmamışlardır. Oysa, güneş ve rüzgar da tabii servet niteliğindeki kaynaklardır. Ayrıca, söz konusu tasan sadece elektrik üretimini içermekte olup, ısıl uygula*maları içermemektedir. Yasanın ısıl uygulamalar alanındaki boşluğu da doldurması gerekir. Yine elektrik üretimi olsa bile yenilenebilir kaynaklarla çalışacak otoprodüktörler bu tasan kapsamı dışında kalmaktadır. Bu konuda da düzenleme gerekmektedir.

- Hidrolik enerji, jeotermal enerji, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, biyokütle enerji ve deniz-dalga enerjisi gibi yenilenebilir birincil enerjilerin verimli değerlendirilmesi ve bunların değerlendirilmesine ilişkin yeni teknolojik çevrim olanaklarından yararlanılması için genel ilkeler, yerli ve yabancı özel sermaye yatırımlarını çekici özendirmeler, işletmeler için kurulduktan sonra işletme güvencesi sağlayıcı önlemler bir yasal düzenleme içinde ele alınmalı ve Yenilenebilir Temiz Enerji Kaynakları Yasası çıkarılmalıdır. Bu tek ve entegre bir yasa olabileceği gibi, kaynak bazında ayrı yasalar da hazırlanabilir.