Çarşamba; ilk defa Yeşilırmağın doğu yakasındaki Çay ve batı yakasındaki Sarıcalı Mahalleleri çevresinde gelişmeye başlamıştır. Buranın ovada merkez rolünü üstlenmesinde, ilki 1370’te olmak üzere kurulmakta olan panayırın etkisi büyüktür. Bu panayır çarşamba günleri kurulduğundan ilçe adını buradan almıştır.

Osmanlı İmparatorluğu zamanında da idari teşkilatta önemli bir yerleşim olarak yerini almış olan Çarşamba' da, Cumhuriyetten sonra 1925 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuştur.İlçe, Samsun-Ordu karayolu üzerinde ve Yeşilırmak'ın oluşturduğu verimli delta ovasında kurulmuştur. Doğusunda Terme, batısında Tekkeköy, kuzeyinde Karadeniz ve güneyinde ise Ayvacık ve Salıpazarı ilçeleri bulunmaktadır.

Halkın çoğu tarımla uğraşmaktadır. Yeşilırmak’ın suladığı ova, tarıma son derece elverişli topraklarla kaplıdır. Tarım; ilçeye, Karadeniz Bölgesine ve de Türkiye'ye üretim yapacak düzeyde gelişmiştir. Yetiştirilen ürünler buğday, arpa, çeltik, fasulye, soya fasulyesi, nohut, şekerpancarı, ayçiçeği, şeftali, fındık ve elma başta olmak üzere çok çeşitlidir. Aynı zamanda 450 dekarlık alana da tütün dikilmekte ve yılda ortalama 42.346 ton tütün yetiştirilmektedir. Ayrıca, Şeker fabrikasının üretime başlamasıyla şeker pancarı da yetiştirilmeye başlanmıştır. Şeker fabrikasının açılması; özellikle köylerde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın gelişmesini sağlamıştır.
Çarşamba ilçemiz Yeşilırmak'ın oluşturduğu verimli delta ovası üzerinde kurulmuştur. Halkının büyük bir kesimi tarımla uğraşmaktadır. Yeşilırmak'ın suladığı ova tarıma son derece elverişli topraklarla kaplıdır. İlçede tarım Türkiye'ye üretim yapacak kadar gelişmiştir. Yetiştirilen ürünler; buğday, arpa, çeltik, fasulye, soya fasulyesi, nohut, seker pancarı, ay çiçeği, şeftali, fındık ve elma basta olmak üzere çok çeşitlidir. Samsun mısır üretiminde Türkiye'deki üretimin % 39'unu sağlarken mısırın çoğunu Çarşamba ilçesinden elde eder. İlçede 450 dekarlık alana tütün dikilmekte ve yılda ortalama 42.346 kg. tütün yetiştirilmektedir. Ayrıca; seker fabrikasının üretime başlamasıyla seker pancarı da yetiştirilmeye başlanmıştır.

Seker fabrikasının açılması özellikle köylerde büyük ve küçükbaş hayvancılığın gelişmesine yol açmıştır. Ekime ve dikime elverişli alanların geniş olması; çiftçilerin verimli alanlarda sebzecilik yapmalarına olanak sağlamıştır. İlçede özellikle; domates, biber, patlıcan, salatalık, taze fasulye vb. sebzeler yetiştirilerek, toptancı sebze halinde ihtiyaç duyulan illere sevk edilmek üzere pazarlanmaktadır. Kavakçılık ve kavak fidanı yetiştiriciliği de ilçede son zamanlarda gelişen bir ekonomik faaliyettir.
Çarşamba'da sanayi alanında da gelişmeler kaydedilmektedir. Özellikle yörede üretilen fındığı isleyerek; Almanya, A.B.D., Suudi Arabistan, Hollanda, Belçika, İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri, İtalya gibi ülkelere ihraç eden özel sektöre ait üç fındık kırma fabrikası vardır. Yine deniz ürünlerini isleyerek Fransa'ya ihraç eden özel sektöre ait iki küçük fabrika mevcuttur. Orman ürünlerinin değerlendirildiği küçük isletmelerde vardır. İlçede faaliyette bulunan küçük sanayi sitesinde ise ulaştırma ve tarım araçlarının bakim, onarım ve yedek parça gibi ihtiyaçları karşılanmaktadır.

İLÇENİN NÜFUSU :
2000 Genel Nüfus sayımı sonuçları
Şehir : 49.189
Köy : 82.005
Toplam : 131.194