Büyüme ve işsizlikten hükümete mesaj var!
Büyüme dibe çakılırken, işsizlik tekrar çift haneyi aştı. Şaşıracaksınız ekonomi çökerken, en çok bağıran, psikolojiyi aşağı çekip, esnafı panikleten ve beklentileri bozan Galata bankerleri rekor derece büyüdü.

Rakamlar kamu kesiminin iyice küçülüp devreden çıktığını gösterirken, Başbakan anlaşılmaz bir şekilde kamuoyunu bir IMF anlaşmasına hazırlıyor. 'Gerekirse yatırımları kısarız' mesajını da bayram tatiline sıkıştırarak kamuoyunu alıştırıyor. Dönelim rakamlara.

Sabit fiyatlarla büyüme 3. çeyrekte 0,5, yılın ilk dokuz ayında ise yüzde 3 oranında gerçekleşerek hedeflerin altında kaldı. Açıkçası üçüncü çeyrekteki rakamlar büyümenin tamamen durduğunu gösteriyor. Bu, kriz sonrasının en kötüsü. Kapasite kullanımı yüzde 75'e doğru giderken, sanayi üretimi yüzde 10'lara varan oranlarda gerilerken, ihracat yüzde 22'ler oranında küçülürken 'kışın bastırdığını' görmek için başka hangi öncü göstergeye ihtiyaç var ki?

Arz (üretim) cephesinden büyüme rakamlarına bakmak gerekirse, ekonomideki ağırlığı yüzde 21,6 olan imalat sanayiindeki daralma 3. çeyrekte yüzde 1,1 ile nispeten sınırlı kalsa da esas keskin düşüşün son çeyreğe ertelendiği görülüyor. Son yıllardaki hamle ile ekonomide ikinci büyük sektör konumuna yerleşen ulaştırma-haberleşme ve depolama yüzde 1,5 büyüyerek krize direnen sektörler arasında yer aldı. Sektörün ilk dokuz aylık büyümesi ise yüzde 4,3. Toptan ve perakende ticaret yüzde 13,2'lik payı ile yine lokomotif sektörlerin başında geliyor. Sektör üçüncü çeyrekte yüzde 1,8 küçülerek büyümeyi olumsuz etkiledi. En büyük sürpriz mali aracılık kurumlarından geldi. Bu sektörün ekonomideki payı yüzde 9,9. Buradaki büyüme 3. çeyrekte yüzde 8,4, ilk dokuz ayda ise yüzde 7,2. Zaten bankaların ilk dokuz ayda elde ettikleri 8 milyar doları aşan kâr da buna bir işarettir.

Bu rakamlardan sonra, timsah gözyaşları döken finansal sektörün mevduatı hızla artarken kredi kanallarını kapatmaya hakkı yok. Buna devletin, yargının ve toplumun izin vermemesi gerekir. Güneşte şemsiye açıp yağmurda kapatan bu geleneğin bir kez olsun bozulması gerekiyor.

Ekonomideki payı itibarıyla artık beşinci büyük sektör mertebesine gerilemiş olan tarım sektörü de mevsim katkısı sebebiyle büyümeyi olumlu etkiledi. Böylece GSYH içindeki payı ilk dokuz ayda yüzde 8,7 olan sektörün, 3. çeyrekteki payı yüzde 14,8 gibi oldukça yüksek düzeye çıktı.

Son olarak ekonomide geç hareket edip erken daralan inşaat sektörü de yüzde 4,3 küçülerek ekonomiyi bir hayli aşağı çekti. Bu daralmaya rağmen konut sahipliği sektörü direnmeye devam ederek, 3. çeyrekte yüzde 2,5 büyüdü. Buna göre inşaatçılar var olan konut stokunu eritmek üzere eldeki son barutlarını kullanarak çeşitli imkânlar sağlamakta, kampanyalar düzenlemekte, fiyat rekabetine girmekte, vatandaş da krizi fırsat bilerek durumu lehine değerlendirmeye çalışmaktadır. Açıkçası gayrimenkul alım satım ve kiralama sektörünün 3. çeyrekte yüzde 7,3'lük büyümesi de şaşırtıcı.

Büyümeye talep açısından bakıldığında özel tüketimin 0,3, kamu tüketiminin ise 7,7 büyüdüğü görülüyor. Özel durmuş. Kamunun makine teçhizat yatırımları da yine yüzde 23 gibi yüksek bir seviyede iken, işin sahibi özel sektörde yüzde 8,4'lük küçülme ile sabit sermaye yatırımlarında çöküntü yaşanıyor. Son olarak ihracat 3. çeyrekte artmaya devam etmekle birlikte hızla geriliyor. İthalattaki azalma ise çok daha keskin.
http://www.zaman.com.tr/haber.do?hab...mete-mesaj-var
Bu şartlarda hükümetin zaten yüzde 10'un altına düşen ekonomideki payına bakarak, yatırım ve büyüme hedeflerine odaklanması, harcamaları artırarak ekonomiyi harekete geçirmeye dikkat etmesi gerekiyor. Ancak IMF ile yapılacak bir anlaşmanın bu hedefleri zorlayacağı ve ekonomideki daralmayı beklenenden daha uzun bir süreye yayacağı endişesi vardır. Ellerinde gaz bidonları ile dolaşanlar için IMF programı kibrit çakmak anlamına gelebilir, dikkat!
İBRAHİM ÖZTÜRK