'Bordaki kazanç abartılıyor rakam emekleme aşamasında'

http://www.zaman.com.tr/haber.do?hab...eme-asamasinda
Türkiye'nin bor zenginliği, kahvehane sohbetlerinde en çok gündeme gelen konulardan biri.



"Petrol denizi üzerindeyiz ama Amerikalılar açılan kuyuları betonla kapatmışlar." konusu ile başlayan sohbetler, "Yerin altında yatan 'bor'u çıkarıp satsak Arapları 5'e katlarız." efsanesi ile devam ediyor. Bor nedir, nerelerde kullanılır, bu minerallere talep ne kadardır konusunda kimse bir şey bilmediği halde herkes 'bol keseden' atıyor. Eti Maden İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Orhan Yılmaz, herkesin diline sakız olan bu şehir efsanesine açıklık getirdi. Yılmaz'ın verdiği bilgiye göre, dünyada 4 milyar ton bor rezervi var. Bunun yüzde 72'si (2,5 milyar ton) Türkiye'de. Bu rakamlar kulağa hoş görünüyor. Ancak madalyonun bir de arka yüzü var. Bu kadar büyük rezerve rağmen dünyanın toplam yıllık bor tüketimi sadece 4 milyon ton. Talep artmadığı sürece yerin altında yatan mineralleri çıkarsak bile satabilmek mümkün değil. Orhan Yılmaz bu durumu şu sözlerle özetliyor: "Vatandaş, elimizdeki boru kömür gibi kazıp pazara gönderdiğimizi, ne kadar çok gönderirsek o kadar fazla kazanacağımızı zannediyor. Böyle bir şey yok."

Bor kimyasallarının yüzde 95'i cam, seramik ve deterjan sektöründe kullanıyor. Bunların dışındaki sektörlere satılan miktar çok düşük. Yılmaz, "Dünyada ve Türkiye'de bor rezerviyle tüketim hızı arasında müthiş bir orantısızlık var." ifadesini kullanıyor. Bordaki temel meselenin tüketim hızını artırmak olduğuna dikkat çeken Yılmaz, "Halihazırda dünyaya bin sene yetecek kadar bor var. Bunun 700 senesini tek başına Türkiye karşılayabiliyor. Biz olmasak bile başka ülkelerde dünyaya 300 sene yetecek bor var. İşte pembe tablo çizenlerin görmediği şey bu. Sanki biz ne üretirsek hepsini satabileceğiz, müşteri bizi bekliyor gibi düşünüyorlar. Bu da yanlış algılamalara neden oluyor." açıklamasını yapıyor. Bor ile ilgili hazırlanan ve herkesin birbirine gönderdiği bilgisayar slaytlarında minerallerin Türkiye'nin 'tüm iç ve dış borçları ödeyebileceği', 'GSMH'ye üç katı kadar katkı yapacağı' gibi iddialar bulunuyor. Genel müdürün cevabı ise şu: "Bunların hiçbirinin aslı astarı yok."

Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Yılmaz, Türkiye'deki bor madenlerinin '40 milyon dolara satılacağı' yönündeki söylentilere de, "Eti Maden'in kasasında şu anda yaklaşık 130 milyon dolar para var. Bor madenlerinin satılması gibi bir şey kesinlikle söz konusu değil. Eğer özelleştirilecek olsa öncelikle özelleştirme kapsam ve programına alınır, şartnameler alınır, açık ihaleyle ihaleye çıkılır. Bu safhaların hiçbiri yok. Çünkü ortada böyle bir şey yok. Vatandaşlarımız bu gibi söylentilere inanmasın." karşılığını veriyor. aa