sonforum.org

Anasayfa Facebook Bugünki Mesajlar Forumları Okundu Kabul Et
Geri git   sonforum.org > EĞİTİM - ÖĞRETİM - KARİYER > SonForum Makale Arşivi > Türkçe - Edebiyat
Kayıt ol Google Üye Listesi Market Girişi Forumları Okundu Kabul Et


Yeni Konu aç  Cevapla
Seçenekler Stil
Okunmamış 12-24-2009, 21:19   #1
Kullanıcı Adı
denizci
Exclamation Bitişik sözcükler

Bitişik sözcükler

Mart ayından beri süregelen etkinliğimizin bu haftaki ev sahibi benim ve konumuz birleşik kelimelerin bitişik yazımı. Hem birleşik hem bitişik nasıl olur, zaten birleşik sözcükler kelimelerin bitişik yazılmasıyla oluşmuyor mu diye düşünebilirsiniz. Mesela ben, birleşik kelimelerin bitişik yazılımı demek yerine, bazı kelimelerin bitişik yazılımı denilmesinin daha anlamlı olacağı kanısındayım. Ama biliyoruz ki bazı deyişler gelenekleşmiş, kalıplaşmıştır ve bunları bu saatten sonra değiştirmek de mümkün olamayacağından, ben konumu tüm detayları ile anlatmaya başlıyorum.

İlk olarak kelime türlerini hatırlayalım:

- Basit: el, göz
- Türemiş: elçi, gözlük
- Birleşik: hanımeli

Bu durumda bir kelimeye birleşik kelime denilebilmesi için; ortada en az iki kelime olmalı, bu anlamca farklı iki kelime öyle bir kaynaşmalı ki artık aralarına ne bir ek ne de başka bir sözcük girebilmeli ve sonuç olarak kendi bağımsız anlamlarından farklı olarak, artık sadece bir kavramı karşılıyor olmaları gerekmektedir. Bu şartlar altında yeni türeyen, yeni bir kavrama isim olan kelimeye birleşik kelime denilmektedir ve asla bazı kaynaklarda bileşik denilmesine bakılmamalı, r harfi yutulmamalıdır.

Şimdi gelelim önemli noktalara, birleşik kelimelerin bitişik yazılım kurallarına.

1. Kurallı birleşik fiiller bitişik yazılır.
- yapıverdi, koşuver ( tezlik birleşik fiili)
- yapabildi, yazabildi ( yeterlilik birleşik fiili)
- bakakaldı, süregelmiştir ( süreklilik birleşik fiili)
- düşeyazdı, öleyazdı ( yaklaşma birleşik fiili)

Ayrıca -etmek, -olmak yardımcı eylemleri isimle birleşirken bir ünlü düşmesi veya tam tersi türemesi söz konusu ise, bitişik yazılırlar.
- hissetmek, reddetmek, emretmek, vazgeçmek, kaybolmak.

Yalnız bu birleşik fiiller -mi soru edatı ile kullanıldığı zaman ayrı da yazılabilirler; vaz mı geçtin? Kayıp mı ettin?

2. Ses değişikliği (ses düşmesi) yoluyla oluşmuş kelimeler bitişik yazılır:
niçin (ne için), birbiri (biri biri), sütlaç (sütlü aş), nasıl (ne asıl), cumartesi (cuma ertesi), kaynata (kayın ata) ve çöreotu (çörek otu).

3. Anlam kaymasıyla oluşmuş birleşik kelimeler bitişik yazılır. Anlam kaymasına her ikisi veya sadece ikincisi uğrayabilir.

Bitki: kuşburnu, akşamsefası, aslanağzı
Hayvan: karafatma, bağrıkara, yeşilbaş
Hastalık: itdirseği, delibaş, karabacak
Alet, eşya: balıkgözü (halka), kargaburnu (alet), sıçankuyruğu (törpü)
Biçim adları: balıksırtı (desen), sıçandişi (dikiş), koçboynuzu (işaret)
Yiyecek adları: kedidili, tavukgöğsü, alinazik
Oyun adları: beştaş, üçtaş
Gök cisimleri: Samanyolu, Demirkazık, Küçükayı
Renk adları: vişneçürüğü, devetüyü, fildişi
denizci isimli Üye şimdilik offline konumundadır   Alıntı ile Cevapla
Sonforum'un önerileri

Okunmamış 12-24-2009, 23:29   #2
Kullanıcı Adı
kont
Standart

teşekkürler
kont isimli Üye şimdilik offline konumundadır   Alıntı ile Cevapla
Cevapla


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 
Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Yeni Mesaj yazma yetkiniz aktif değil dir.
Mesajlara Cevap verme yetkiniz aktif değil dir.
Eklenti ekleme yetkiniz aktif değil dir.
Kendi Mesajınızı değiştirme yetkiniz aktif değil dir.

Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-KodlarıKapalı


Saat: 20:45


lisanslı Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2022, Jelsoft Enterprises Ltd.
Forum SEO by Zoints
SonForum.org 2007-2023

2007-2023 © SonForum lisanslı bir markadır tüm içerik hakları saklıdır ve izinsiz kopyalanamaz, dağıtılamaz.

Sitemiz bir forum sitesi olduğu için kullanıcılar her türlü görüşlerini önceden onay olmadan anında siteye yazabilmektedir.
5651 sayılı yasaya göre bu yazılardan dolayı doğabilecek her türlü sorumluluk yazan kullanıcılara aittir.
5651 sayılı yasaya göre sitemiz mesajları kontrolle yükümlü olmayıp, şikayetlerinizi ve görüşlerinizi " İletişim " kısmından bize gönderirseniz, gerekli işlemler yapılacaktır.



Bulut Sunucu Hosting ve Alan adı
webmaster blog