Bir savaş alanı olarak evlilik

Hasan Anamur

Haluk Bilginer ve Vahide Gördüm'ün oynadıkları 'Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler', 'bir birliktelikte uyumsuzluklar ve anlayışsızlıklar baskın çıkmaya başlarsa, kadın ve erkek ne yapabilir?' evrensel meselesini çok etkili biçimde sahneye taşıyor

02/02/2008 (380 kişi okudu)

Oyun Atölyesi'nin 2007-2008 mevsimini açış oyunu yine ilgi çekici: Fransız yazar Eric-Emmanuel Schmitt'in 'Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler'i. Sahneye koyan Kemal Aydoğan; çeviren Şehsuvar Aktaş.
Eric-Emmanuel Schmitt best-seller raflarını dolduran romanlarla başladığı yazarlık yaşamını okurunun ve seyircisinin duygusallığını fazlaca kabartan, genelde insanlık durumunu, özelde de insan ilişkilerini irdeleyen oyunlarla sürdürmekte. Bunlardan biri olan 'Oscar ve Pembeli Meleği', Yıldız Kenter'in usta yaratıcılığıyla tiyatromuzun unutulmaz gösterimleri arasına girdi.
Oyunlarını aşk, dostluk, hastalık, ölüm ekseninde kurgulayan felsefe kökenli Schmitt, ters açılı örgüler biçiminde ele aldığı konularla sıradışı durumlar yaratıp, beklenmedik gelişmeler üretmekte ve bunları birbirlerine ustaca eklemlemekte. Eylemleri bir yandan insancıl boyutta gelişip, bir yandan da, derinden derine, yazgıya boyun eğme eğilimi sezilen oyunlarında Schmitt, ruhsal ve toplumsal sorunları kıvrak bir zekânın ürünü diyaloglarla, her türlü oyuna başvurarak birbirlerine eklemler. Öte yandan da da temel kaygılarını kimi kez mizaha, kimi kezse kara mizaha yaslanarak örtmekte .
'Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler', çetin bir konunun, toplumsal yaşamın kaçınılmaz çatışmalarından biri olan evlilik üzerine kurulu. Farklı beklentilerle yüklü ayrı cinslerden, kimi kez farklı toplumsal kesimlerden iki kişinin, yaşam boyu varlıklarını bir arada sürdürmeleri demek olan evlilik. Bazen çiftlerin sorunlarını birliktelik güvencelerini öne çıkararak aşabildikleri ve böylece çatışmaların hafif atlatıldığı ya da ufak tefek cinayetlerle süregiden, evlilik.
Schmitt'in sorduğu soru kolay yanıtlanır değil: bir evlilikte kimi uyumsuzluklar, anlayışsızlıklar giderek baskın çıkmaya, dayanılmaz olmaya başlarsa kadın ve erkek ne yapabilir, yapmalıdır? Özellikle de 15 yıllık bir evlilik söz konusu konusu olduğunda. Çocuk olmasa da boşanmak, duygusal, toplumsal, parasal sorunlarıyla bir çözüm olacak mıdır? Yoksa başka bir kaçış yolu var mıdır? 'Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler' bu bilinen evrensel gerçekler üzerine kurulu bir oyun. Gösterimi daha da ilginçleştirenlerse oyun içinde oyunlar, ustaca kotarılmış geriye dönüşler, beklenmedik tepkiler, beklenmedik gelişmelerle yüklü sağlam kurgu. Schmitt bu içeriği kadına ve erkeğe birer ad vererek (Lisa ve Gilles) güncel boyuta taşımış.
Belleğini yitirmiş bir halde Lisa'nın kolunda giren Gilles ne yanındaki kadının karısı, ne de geldiği yerin kendi daireleri olduğunu hatırlar görünür. Giderek doğrular ile yalanların, itiraflar ile söz oyunlarının, yeni durumların su yüzüne çıkmaya başladığı, alttan alta akan gerilimi, belirsizlikleri, duygusal karşıtlıkları, geriye dönüşlerdeki meraklı bekleyişleri, şiddet anlarını da içeren, aslında karabasan temelli bu sonsuz savaşımı Kemal Aldoğan bir kara komedya olarak yorumlamış ve bu yoğun malzemeyi yerinde ve kıvamında kullanarak başarılı bir biçimde sahneye getirmiş. Bengi Günay'ın orta halli bir çiftin sıradan dairesini veren çevre tasarımı ile Tolga Çebi'nin müzik tasarımı da bu başarıda pay sahibi.
'Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler'in sahnedeki kahramanlarıysa on beş yıldır evli olan Gilles ile Lisa. Dışarıdan bakıldığında pek çok konuda anlaşır gibi görünen, aslındaysa nedensel, ruhsal sorunlarla yüklü, farklı yaşam alışkanlıkları ve beklentileri olan, farklı duygusal yapılarda, farklı kişiliklerde bir çift. Bu çiftin yaşam alanını içeriden kemirerek savaş alanına çeviren birlikteliklerini, anlaşmazlıklar, anlayışsızlıklar, kuşkular, aşırı güven, kıskançlık, ilgisizlik, küskünlük, çözüm ya da kaçış yolu arayışlarını, şiddete varan tepkilerlerle dolu duygusal yelpazelerini sahnede gerçek bir ustalıkla yaşatanlarsa Halûk Bilginer ile Vahide Gördüm. Bu ikili, yorum doğrultusunda oluşturdukları kişileriyle, aralarındaki ilginç savaşı evli seyircileri de olayın içine çekerek canlandırıyor ve önemli bir başarıya imza atıyorlar.
Kaçırmayın.

Kapalı gişe! Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler için 8 Mayıs'a kadar yer yok. Bu tarihten itibaren Perşembe, Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri izleyebilirsiniz. Tel: 0 216 345 39 39