“ALO, bozuk bilgisayarımı gelip alın"

İçlerinde zehirli kimyasallar barındıran e-atıklar sağlığımız için tehlike oluşturuyorlar. Bu soruna çözüm bulanlar var.




Türkiye'de 2008 yılında 330 bin ton olan elektronik atık miktarının 2015 yılında 400 bin tona çıkacak.Günlük hayatta kullandığımız TV, çamaşır makinesi, buzdolabı gibi büyük ev aletleri ile bilgisayar, cep telefonu, oyuncak gibi pek çok eşyaçok bir süre içinde "elektronik atık (e-atık)" haline geliyorlar.E-atıklar plastik, ****l ve camdan oluşuyorlar. İçerdikleri altın, gümüş, bakır, demir, çinko, kalay, nikel gibi değerli hammaddeler yanında elektronik atıklar kurşun, civa, kadmiyum, fosfor, baryum, krom, berilyum, plastikler ve ozon tüketiciler gibi tehlikeli kimyasallar da barındırıyorlar.
Kadıköy Belediyesi,insan ve çevre sağlığını tehdit eden e-atılkar için özel bir çalışma başlattı. Belediye, ev ve işyerlerinden e-atıkları ücretsiz olarak topluyor.


Elektrikli Elektronik Ekipman Atıkların (AEEE) Yönetimi adlı projenin yürütücüsü Şule Onur, bu çalışmanın nedenlerini ve hedeflerini şöyle anlatıyor:
E- atıkların içindeki tehlikeli kimyasallar, doğru bir şekilde bertaraf edilmedikleri takdirde insan ve çevre sağlığını ciddi olarak tehdit ediyorlar. Örneğin bir bilgisayar ekranında ağırlığının %6 sı kadar kurşun bulunmakta.
Bunun yanında az miktarlarda zehirli/toksit ve cıva da bulunmaktadır. Bu toksit maddeler birleşerek birçok kirli atık oluşturmakta ve bunların çoğu artık çöp yığınları içine atılmakta, doğayı doğrudan kirletmektedir.
Kurşun: Çocuklarda beyin hasarı ve üreme bozukluklarına yol açar
Cıva: Düşük dozlarda bile zehirlidir ve beyin ve böbreklere zarar verir.
Kadminyum: İnsan vücudunda böbrekte birikir ve insanı zehirler.

Baryum: CTR tüpünden radyasyonu azaltmak için kullanılır. Beyin şişmesine, kas zayıflığına, kalp ve karaciğer hastalığına neden olabilmektedir.
Altı Değerlikli Krom (Cr+6) : DNA hasarı ve astimik bronşite sebep olabilir.
Beliryum (Be) : Ana kart ve bağlantıda bulunur. Son zamanlarda Be kanserojen olarak sınıflanmaktadır.

Türkiye’de de çığ gibi büyüyen elektronik atıkların güvenli şekilde toplama, yok etme ve geri dönüşümü ise henüz bir sektör haline gelmiş değildir. Bu gerçekten hareketle, Belediyemiz, elektrikli elektronik ekipman atıkların yönetimi başlığı altında söz konusu projeyi başlatmıştır.
Projede öncelikli hedef bilgisayar ekipman atıklarının geri kazanımıdır.
Özel kuruluşlar, kamu kurumları ve şahıslar tarafından bağışlanan bilgisayar ve bilgisayar ekipmanları (monitör, klavye, kasa, yazıcı, tarayıcı,ups …) bulundukları yerden e-atık aracımızla ücretsiz alınıp, atölyemize getirilmektedir.

Sonra, çeşitli parçalar kontrol edilir. "Tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir,imha edilmelidir" şeklinde ayrıştırılır.
Bilgisayar ve ekipmanları parçalanarak "alüminyum ,kablo, anakartlar"diye ayrılır.Ayrılan parçalardan, tekrar kullanılamayacak durumda olan malzemeler geri kazanım amacıyla konteynırlara ayrıştırılır.

E-atıklar ayrıştırılırken ortaya çıkan tehlikeli kimyasal maddeler bulunduğu parça içinde muhafaza edilerek güvenli bir şekilde imha edilmesi için ayrıca depolanmaktadır.
Yeniden kullanılabilir olan bilgisayar ve malzemeler onarılarak Anadolu’ya Yardım Kampanyası çerçevesinde hibe edilmek üzere değerlendirilmektedir. Kullanılamayacak olan parçalar ve malzemeler olası zehirli madde içerebilecekleri için güvenli bir şekilde imha edilmek üzere ayrı olarak depolanmaktadır. Parçalara ayrılacak ve tekrar kullanılabilecek olan diğer tüm malzemeler ise geri kazanım için işleme tesislerine gönderilmektedir
01 Aralık 2008 Tarihinden itibaren tesisten çıkan atık miktarı toplam 25.180 KG. oldu. Doğa Entegre Geri Dönüşüm tesislerine giden Monitör Atığı ise 5.520 KG."
Kadıköy Belediyesi evlerden, işyerlerinden ücretsiz olarak e-atıkları toplamaya devam ediyor. Siz de bu çalışmaya destek vermek isterseniz...
E-atıklar için Atık Koordinasyon Merkezi ( 414 38 15 – 6 hat )
E-atık Atölye : 0 216 567 06 04


ntvmsnbc