Bir ülke düşünün ki, çok değil bundan 25 sene önce eve telefon hattı çektirmek için araya hatırlı tanıdıklar sokmak zorunda olduğunuz ya da aylarca beklediğiniz. Bir ülke düşünün ki telekom operatörünü özelleştirirken değeri katlanarak artacak diye yıllarca genişbant İnternet altyapısına kuruş yatırım yapmamış. Bir ülke düşünün ki en büyük telekom operatörü özelleştirilmesine rağmen regülasyonu avcunun içinde tutuyor. Bir ülke düşünün ki çağdaşları kıta genelinde aynı tarifeyle dolaşımı konuşurken operatörleri arasında numara taşımaktan aciz kurumlara sahip. Bir ülke düşünün ki bir çok gelişmiş ülkenin burnunun dibinde ama ancak köy muhtarları kadar basiretli yöneticilere sahip olduğundan 3G ihalesini iki defa yapmak zorunda kalmış.

Bu acı tablo tanıdık geliyor mu? Bana çok tanıdık geliyor ama konumuz bu olumsuzluklar değil. Konumuz memleketimizin çağdaşlarının yıllardır kullandığı ancak bizlerin türlü güçlükler sonunda kavuşma ayrıcalığına sahip olabildiğimiz bir teknoloji: 3G.
Her ne kadar terimleri Türkçe kullanmaya özen göstersem de 3N (üçüncü nesil anlamında) dendiğinde karıştırabileceğine inandığımdan 3G diyeceğim. En çok sorulan sorunun cevabından, düz Türkçe ile başlayım.
3G nedir?
3G, cep telefonları için görüntülü konuşma ve yüksek hızlı İnternet imkanı sunan bir altyapıdır. Bu altyapı mevcut cep telefonu altyapısına yeni cihazlar eklenerek yapılacağından yüksek miktarda yatırım (milyar TL mertebesinde) gerektirir. Bunun sebebi tamamen farklı radyo sinyalleri ile yayın yapıyor olmasıdır.
Yani aslında sadece görüntülü konuşuyor ve daha hızlı İnternet erişimi elde ediyorken arka tarafta uzun ve sancılı bir süreç gerektirir 3G. Dün de bu sürecin iyice sonuna yaklaştığına inanan Turkcell, ben ve benim gibi pek çok blog yazarını davet ederek 3G konusunda gayet güzel bir partiyle servisinin ön izlemesini bizlerle paylaştı.

3G neler getiriyor?
Az önce de söylediğim gibi 3G her şeyden önce süratli bir İnternet bağlantısı ile geliyor. Şu an için 500KByte/sn civarı hızları yakalamak mümkün. Başka bir deyişle evinizdeki 4 MBit ADSL’den daha hızlı bir İnternet bağlantısı kurmak artık mümkün olacak.
3G‘nin bir diğer yeniliği de tıpkı 80lerin bilimkurgu filmlerindeki gibi görüntülü telefon hizmeti. Bu hizmeti kullanmak için sizin ve arayacağınız kişinin uygun bir cep telefonuna sahip olması gerekiyor. Telefonunuzun uygun olup olmadığını ön yüzdeki kamerasından anlayabilirsiniz. Örneğin Nokia, Samsung, LG, Motorola gibi markaların pek çok modelinde 3G üzerinden görüntülü konuşma yapılabilecek iken iPhone 3G, Blackberry Bold gibi 3G şebeke desteği olan ancak ön yüzünde kamerası olmayan cihazların sahipleri bu nimetten faydalanamayacak ama yine de hızlı bir şekilde İnternet’e bağlanabilecek.
3G‘nin bir diğer getirisi de size gelen ve sizden giden sesli konuşmaları daha kaliteli taşıması. Bu kalite her zaman karşı tarafın şebekesi ile kısıtlı olacağından belki de uzun bir süre faydasını göremeyeceksiniz.
3G servis fiyatları nasıl olacak?
Bu konuda sadece Turkcell cephesinin resmi açıklamalarından bahsedebilirim. Dün aldığım notlardan kısaca özetlemek gerekirse:

• İnternet bağlantısında birim fiyat düşecek. Beklentiler 3G ile beraber 3GB’lık paket bugünün 1GB’lık paketinin seviyesine çekilmesi yönünde.
• Sınırsız bir paket beklenmiyor. Zaten hedef ADSL’e rakip olmaktan ziyade cepten İnternet’in kullanımını yaygınlaştırmak ve bu bağlantı üzerinden daha çok servisi tüketime sunabilmek.
• Görüntülü ya da sesli konuşma arasında bir fiyat farkı olmayacak. Eğer bir paketiniz varsa bu paketi görüntülü konuşma ile tüketebileceksiniz.

3G ile neler yapılabilir?
İşte bir dipsiz kuyu sorusu. Teorik olarak 3G bağlantılı bir telefonunuz olduğunda, İnternet üzerinden yapabileceğiniz her şeyi yapabileceksiniz. Mesela:

• Mobil erişime izin verdikleri sürece Youtube veya Televidyon izlemek
• Cep telefonunuzu modem olarak kullanıp hızlı bir şekilde web sayfalarını gezmek
• İnternet’ten TV izlemek, radyo ve müzik dinlemek
• Cep telefonundan interaktif oyunlar oynayabilmek (3G öncesinde bağlantı hızı sınırlama oluyordu)

mümkün olacak. Kısaca artık evinizde ya da WiFi bağlantı noktası olan yerlerde yapabildiğiniz her şeyi artık cep telefonunuzla her yerde yapabiliyor olacaksınız.
3G’nin kapsama alanı nasıl?
İşte anahtar sorulardan biri de bu. Yine Turkcell yetkililerinin verdiği bilgilere göre açılış günü 3G hizmeti büyük şehilerde yüksek oranda kapsama sağlanacak. Bu noktada net bir yüzde (%) alamadıysak da Taksim meydanında ya da Bostancı’da hiçbir sorun yaşanmadığı bilgisini aldım. Bunun dışında 14 büyük şehirde ve pek çok şehrin merkezinde de 3G ile ilgili çalışmalar tamamlanmış.
Kapsama alanı konusunda endişelerim olduğunu itiraf etsem de 3 operatör de bu konuda birbiriyle yarışmak isteyeceğinden 3G telefonların yoğun olarak kullanıldığı yerler öncelikli olacak şekilde yayılacağından eminim.
3G’yi nasıl kullanacağım?
Dünyada bir ilk olarak Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamları, ihalede müşteri onayıyla ilgili bir şart koydukları için eğer 3G kullanmak istiyorsanız operatörünüze bu konuda bir onay vermeniz gerekiyor. Bu onay müşteri hizmetlerine bir telefon, SMS ya da abone merkezinden kimlik yoluyla yapılabilecek.
Ayrıca Turkcell’in SMS ile ön talep toplayacağı da notlarım arasında. Avea ve Vodafone’un benzer uygulamalara gideceğinden de şüphem yok.
Cep telefonunuzda kullanabileceğiniz gibi harici ya da dahili modemler, kablosuz ağ dağıtıcıları (router) gibi cihazlar da alternatif olarak hizmete sunulacak.
3G ne zaman burada olacak?
Siz bu yazıyı okuduğunuzda her şeyin yolunda gittiğini umarsak muhtemelen 3G şebekesi Türkiye genelinde faal durumda olacak. Şebekenin açılış günü 1 Ağustos 2009 saat 00:01. Eğer ön talepte bulunduysanız 31 Temmuz’u 1 Ağustos’a bağlayan gece, saatler geceyarısını gösterdiğinde 3G şebeke aktif hale gelecek.
Özetle: Bekleyiş sona erdi, hasret bitti, 3G vatana millete hayırlı olsun.